Ông Tim De Meyer, Cố vấn cấp cao về Chính sách và Tiêu chuẩn quốc tế (Tổ chức Lao động quốc tế ILO) chia sẻ với báo chí về những quan điểm xung quanh việc sửa đổi Bộ luật Lao động.
-Theo ông, những thay đổi quan trọng trong dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi lần này là gì? Những thay đổi đó có ý nghĩa như thế nào đối với người lao động Việt Nam?
-Bộ luật Lao động của Việt Nam là một văn bản pháp luật toàn diện, quy định nhiều nội dung như hợp đồng lao động, khả năng người lao động thỏa thuận với người sử dụng lao động, tiêu chuẩn tối thiểu về điều kiện làm việc, bảo đảm an toàn và sức khỏe lao động,….
Quá trình sửa đổi Bộ luật Lao động lần này sẽ đem lại những thay đổi đáng kể. Theo tôi, có hai nội dung thay đổi quan trọng nhất.
Một là, ở cấp cơ sở, người lao động giờ đây có thể thành lập các tổ chức đại diện của mình và tham gia vào quá trình thương lượng tập thể có thể giúp người lao động được hưởng phần chia công bằng từ những lợi nhuận mà họ góp phần tạo ra, mặt khác giúp các doanh nghiệp đảm bảo họ có thể đàm phán để cải thiện năng suất cần thiết.
Thay đổi lớn thứ hai là việc mở rộng phạm vi điều chỉnh của Bộ luật Lao động. Điều này có nghĩa là nhiều người lao động sẽ được hưởng lợi từ sự bảo vệ của Bộ luật Lao động hơn so với trước đây.
-Bộ Luật Lao động của Việt Nam giờ đây tiệm cận hơn với các tiêu chuẩn lao động quốc tế. Ông có thể phân tích sâu hơn về điểm này?
-Tôi nghĩ rằng tiến bộ lớn nhất đạt được trong việc tiệm cận hơn với các Tiêu chuẩn Lao động Quốc tế là quyền được tổ chức của người sử dụng lao động và người lao động. Có nghĩa là, họ được thành lập các tổ chức đại diện cho mình để tham gia vào các cuộc thương lượng thực chất về điều kiện làm việc. Điều này rất có ý nghĩa bởi vì nó giúp người sử dụng lao động cũng như người lao động điều chỉnh theo những thay đổi trong thị trường lao động và để thỏa thuận mức độ linh hoạt cần thiết nhằm duy trì tính bền vững trong thời gian dài hơn.
Chúng tôi cũng nhận thấy, những tiến bộ đạt được trong quan hệ việc làm đã được đưa vào Bộ Luật Lao động. Quan hệ việc làm được ghi nhận là một công cụ để bảo vệ người lao động làm việc theo yêu cầu của người sử dụng lao động sẽ dễ dàng cho người lao động trong việc yêu cầu được bảo vệ trong khuôn khổ quy định của Bộ Luật Lao động.
Vì thế, chúng tôi hy vọng rằng điều này có thể đưa Việt Nam phù hợp hơn với các tiêu chuẩn quốc tế, chẳng hạn như trong vấn đề mức lương tối thiểu sẽ có thể đảm bảo rằng thêm nhiều người lao động sẽ được hưởng mức lương tối thiểu đủ để nuôi gia đình.
-Theo ông, những nội dung cụ thể nào trong Bộ luật Lao động có thể tiếp tục cải thiện?
-Tôi nghĩ đó là những vấn đề liên quan đến thúc đẩy bình đẳng. Chúng ta nhận thấy ngày nay bất bình đẳng gia tăng ở mọi nơi trên thế giới, đặc biệt là bất bình đẳng thu nhập và bất bình đẳng về cơ hội.
Việt Nam là một xã hội đang già hóa, vì thế một trong những vấn đề đặt ra là phải tăng năng suất, phải nâng cao trình độ kỹ năng để tận dụng tốt nhất tiềm năng về năng suất lao động của mỗi người. Điều đó có nghĩa là cần thêm nhiều người phụ nữ có thể tận dụng được tiềm năng của mình trên thị trường lao động và được đền đáp xứng đáng. Nhưng điều này cũng có nghĩa là nhiều điều khoản có tính bảo vệ trong Bộ luật Lao động cần được sửa đổi.
Cụ thể: Trợ cấp thai sản cần được củng cố, khả năng tiếp cận với dịch vụ giúp việc gia đình với giá hợp lý, bảo vệ chống quấy rối tình dục và mở ra nhiều hơn cơ hội cho phụ nữ trong các ngành nghề và hoạt động kinh tế mà trước đây không cho phép phụ nữ tham gia vì mục đích bảo vệ. Vì thế, tôi nghĩ rằng đây là lĩnh vực mà Bộ luật Lao động có thể vẫn tiếp tục đạt được nhiều tiến bộ hơn nữa.
