(ĐTTCO) - Cú sốc Brexit ngày 24-6 lan nhanh làm các thị trường chứng khoán toàn cầu mất 2.000 tỷ USD trong ngày giao dịch đầu tiên sau đó. Trong khi đó, tài sản an toàn là vàng nhanh chóng tăng giá, vọt lên đỉnh 27 tháng trong tuần qua.
1 năm trước, vàng giao dịch ở mức 1.130USD/ounce. Trong tuần qua, vàng đã vượt mức 1.360USD, tăng 20% sau 1 năm. Cũng trong năm qua, thị trường chứng khoán Hoa Kỳ, đo bằng chỉ số S&P 500, tăng chưa đến 1%. Nhiều người đang tự hỏi, và có lẽ không phải lần đầu tiên, rằng liệu những lời khuyên nên cẩn trọng đầu tư vào vàng có đúng trong năm qua? Và câu hỏi sâu hơn: Điều gì làm nên một quyết định đầu tư sai lầm?
Sự biến đổi mạnh về giá là không đủ bằng chứng. Nếu bạn mua cổ phiếu Apple nhắm dài hạn khi hãng giới thiệu iPod vào tháng 10-2001, bạn đã có thể bị lỗ 25% trong năm tiếp đó, bao gồm 2 lần giá sụt giảm hơn 15% chỉ trong 1 ngày. Giá ngắn hạn cho biết bạn đã sai lầm, nhưng logic lâu dài của bạn hóa ra đúng: cổ phiếu Apple đã tăng hơn 7.900% kể từ đó đến nay.
Vàng được liên tục giao dịch trong hàng ngàn năm qua và có xu hướng thể hiện tốt vai trò nơi trú ẩn an toàn trong những thời kỳ bất ổn. Vàng cũng đã bảo tồn sức mua trong thời gian khá dài: Số lượng vàng cho 1 chỉ huy đội quân 100 lính La Mã lãnh mỗi năm dưới thời Hoàng đế Augustus (năm 27 trước Công nguyên đến năm 14 sau Công nguyên) tương đương tiền lương 1 năm (46.500-65.000USD) của một đại úy quân đội Hoa Kỳ hiện nay. Thế giới đang trong thời kỳ bất ổn khi Anh rút khỏi Liên minh châu Âu, các ngân hàng trung ương thế giới phải vật lộn để phục hồi tăng trưởng kinh tế và xử lý nợ công. Theo John Hathaway, quản lý danh mục đầu tư 1,7 tỷ USD của Quỹ Tocqueville Gold Fund, khi nhà đầu tư hỏi "làm thế nào bảo toàn vốn", tất cả trở lại với vàng.
Với các ngân hàng trung ương thế giới, đang nắm giữ khoảng 33.000 tấn vàng, kim loại quý này là một hình thức ẩn của tiền. Hầu hết quốc gia đều đã từ bỏ bản vị vàng từ nhiều thập niên trước, nhưng nếu thị trường mất niềm tin vào đồng tiền quốc gia, các nhà hoạch định chính sách có thể, trên lý thuyết, lại chọn chuyển tiền thành vàng. Tuy nhiên, một số niềm tin phổ biến quan trọng với vàng không được các bằng chứng lịch sử hỗ trợ. Trong khi vàng là nơi lưu giữ giá trị một thời gian rất dài, hầu hết các nhà đầu tư không đóng băng tiền của mình trong vài ngàn năm vào một thời điểm nào đó. Trong ngắn hạn, giá vàng biến động mạnh đến mức là một công cụ phòng hộ yếu đến đáng ngạc nhiên chống sự gia tăng chi phí sinh hoạt. “Từ đỉnh hơn 800USD/ounce khi lạm phát bùng nổ vào năm 1980, vàng đã giảm không ngừng trong 2 thập niên tiếp đó, cả khi chi phí sinh hoạt tiếp tục tăng. Điều chỉnh theo lạm phát, giá vàng hiện vẫn thấp hơn 35% so với mức cao kỷ lục năm 1980” - Claude Erb, nhà nghiên cứu hiệu suất của vàng, cựu quản lý danh mục đầu tư có thu nhập cố định và hàng hóa tại Công ty Đầu tư TCW ở Los Angeles, cho biết.
 |
Khi thị trường mất niềm tin, nhà đầu tư sẽ chọn chuyển tiền thành vàng. |
Vàng chỉ là một phần và không phải là một công cụ phòng hộ hoàn hảo trong thời kỳ bất ổn. Thí dụ, trong tháng 10-2008, ở đáy khủng hoảng tài chính toàn cầu, chứng khoán Hoa Kỳ giảm 16,8% và trái phiếu doanh nghiệp giảm 4,5%, còn vàng giảm đến 18,5%, với giá vàng thấp hơn 30% so với hiện nay. Hoặc một sự kiện khác khi Standard & Poor hạ xếp hạng tín dụng Hoa Kỳ trong tháng 8-2011, qua tháng 9-2011, chứng khoán Hoa Kỳ giảm 7% và trái phiếu doanh nghiệp tăng 1%, còn vàng giảm đến 11,4%, với giá vàng cao hơn gần 40% so với hiện nay. Những bất ổn hiện nay không tồi tệ hơn so với khủng hoảng tài chính 2008 và cũng không đen tối hơn so với mùa hè 2011. Trong lúc đó, các nhà đầu tư đang đổ xô vào vàng dường như sự bất ổn sẽ tồi tệ hơn từ nay và vàng là một thuốc chữa bách bệnh. Quỹ tín thác (ETF) vàng lớn nhất thế giới SPDR Gold Trust đã mua vào 3,3 tỷ USD trong tháng 6 và tổng cộng 12,2 tỷ USD trong nửa đầu năm 2016, nhiều hơn tất cả quỹ ETF chứng khoán Hoa Kỳ gộp lại trong cùng kỳ.
Tương lai luôn có thể khác quá khứ. Nhưng nếu vàng tăng vọt từ nay, nó sẽ không tuân theo mà là đi ngược các tiền lệ quá khứ.
