Người trẻ mất "nhiệt huyết" mua nhà
Hu Haoqi, 32 tuổi, từng mơ về việc chuyển ra khỏi căn hộ 2 phòng ngủ mà anh đang sống cùng 2 người bạn và sở hữu căn nhà của riêng mình. Là một nhà thiết kế nội thất, anh thậm chí còn tự phác thảo phòng ngủ của mình và dựng bản thiết kế cho ngôi nhà trong mơ. Song, giờ đây, mong muốn đó đã vụt tắt.
Kể từ khi thông tin Evergrande vỡ nợ tràn ngập trên các mặt báo vào tháng trước, Hu đã bị choáng ngợp bởi những tin tức tiêu cực có liên quan đến chủ đề bất động sản. Chia sẻ với Insider, anh cho biết: "Thật đáng sợ khi đọc câu chuyện về những người ở độ tuổi của tôi đặt cọc mua căn hộ Evergrande và nghĩ rằng họ có thể dọn đến căn nhà mơ ước trong 5-6 năm nữa."
Điều khiến Hu sợ hãi nhất là các video trên Douyin (TikTok) về những "thành phố ma" và toà nhà chưa hoàn thiện. Anh nói: "Tôi thấy rất nhiều người đã đổ tiền tiết kiệm của họ trong hơn 10 năm qua để đặt cọc nhà. Bây giờ, họ không biết liệu toà nhà đó có được hoàn thiện hay không. Tôi không muốn điều đó xảy ra với mình, bởi vậy tôi sẽ tiếp tục thuê nhà và tiết kiệm."
Hu không phải là trường hợp duy nhất. Trung Quốc có hơn 400 triệu người thuộc thế hệ Y trong số 1,3 tỷ dân. Nhiều người trong số họ phải đi vay để mua nhà. Một căn hộ cơ bản ở thành phố "cấp 1" như Bắc Kinh có thể có giá tới 1 triệu USD, vượt xa khả năng chi trả của thế hệ Y nếu không có sự trợ giúp từ gia đình hay vay nợ. Nhưng giờ đây, cuộc khủng hoảng ngày càng trầm trọng của Evergrande đã khiến nhiều người phải cân nhắc lại về mục tiêu mua nhà.
Hu là 1 trong 5 người thuộc thế hệ Y tham gia phỏng vấn với Insider. Họ đều chia sẻ rằng, cuộc khủng hoảng nợ của Evergrande khiến họ phải suy nghĩ rất lâu trước khi đưa ra những quyết định lớn, dù là đầu tư hay mua bất động sản.
Ôm khoản nợ hơn 300 tỷ USD, Evergrande sở hữu 800 dự án phát triển trên khắp Trung Quốc, nhiều trong số đó đã phải tạm dừng xây dựng vào mùa hè này vì nhiều lần lỡ hạn thanh toán trái phiếu. Tình trạng này cũng làm dấy lên mối lo ngại về rủi ro sẽ lan sang phần còn lại của thị trường bất động sản. Trong tuần này, Fantasia đã lỡ hạn thanh toán 206 triệu USD trái phiếu.
Viễn cảnh về việc các nhà phát triển khác có khả năng rơi vào vòng xoáy như Evergrande đã khiến CEO của 1 ngân hàng - Taniia Dai và chồng chị là chuyên gia IT Dai Yiheng buộc phải tạm dừng kế hoạch mua nhà. Cặp vợ chồng này thuê nhà ở tỉnh Chiết Giang và dự định đặt cọc cho một dự án của Country Garden, nhưng đang "suy nghĩ lại".
Yiheng cho hay: "Tôi không muốn trở thành một người cả ngày chỉ lo lắng kiểm tra tin tức trên Weibo về việc liệu căn hộ của mình có đang được xây dựng hay không."
Taniia chia sẻ: "Một lựa chọn thay thế là chúng tôi sẽ mua căn hộ trên thị trường thứ cấp hoặc mua một căn mới xây. Nhưng chúng tôi sẽ phải trả nhiều tiền hơn. Những kế hoạch này đang bị trì hoãn."
Theo báo cáo của KPMG năm 2017, mức lương trung bình của thế hệ Y Trung Quốc là khoảng 1.817 USD/tháng, tương đương 21.804 USD/năm. Báo cáo trong tháng 7 của Insider cho thấy, nhiều người thuộc thế hệ Y lại rơi vào cảnh nợ nần vì cố gắng mua nhà, vì họ coi sở hữu một căn hộ là một quyết định lớn, có thể thay đổi cuộc đời.
Bởi vậy, không có gì ngạc nhiên khi Yang Kai (26 tuổi) lại lo ngại về tình trạng nợ nần mà không có nhà để ở. Anh dự định sẽ kết hôn vào cuối năm nay. Tuy nhiên, sự bất ổn do cuộc khủng hoảng của Evergrande đang khiến họ suy nghĩ lại về việc mua một căn nhà và sinh con.
Yang cho hay: "Chúng tôi đã thống nhất bây giờ không phải là thời điểm thích hợp để chi tiêu khoản tiết kiệm cả đời cho một căn hộ không biết bao giờ mới xây xong, với gánh nặng là một khoản nợ."
Mệt mỏi với các khoản đầu tư
Chưa dừng ở đó, sau vụ việc của Evergrande, người trẻ Trung Quốc cũng cảm thấy chán nản với việc đầu tư.
Mu Yi Qian (28 tuổi) chia sẻ, gần đây anh đang đánh giá lại danh mục đầu tư khi TTCK Trung Quốc có nhiều biến động. Mu cũng cho hay, cuộc khủng hoảng của Evergrande đã cho thấy rủi ro có thể lớn đến mức nào khi đổ tiền vào các sản phẩm như sản phẩm quản lý tài sản (WMP) của Evergrande Wealth. Đây là những sản phẩm đầu tư rủi ro, không được bảo lãnh bởi các ngân hàng hay định chế tài chính và có lãi suất cực kỳ cao.
Hiện tại, Evergrande đang nỗ lực trả nợ những người đã đầu tư vào WMP bằng việc mua bất động sản giá chiết khấu. Ước tính, có hơn 80.000 người - trong đó có cả nhân viên công ty và bạn bè, người thân họ, nắm giữ khoảng 6 tỷ USD các WMP của tập đoàn này.
Mu nói: "Tôi không quá sốc khi cổ phiếu Evergrande bị ngừng giao dịch, nhưng có vẻ đây là thời điểm mạo hiểm để thực hiện bất kỳ khoản đầu tư lớn nào." Là một nhà đầu tư lâu năm, Mu nhận định năm nay không phải là lúc để "all in".
Trong khi đó, Zhuang Jingrui (33 tuổi) cho biết chị có ý định mua WMP với lãi suất cao từ một trong những người bạn đại học. Tuy nhiên, Zhuang đã "chùn bước" và lo ngại về rủi ro sau khi thấy những đoạn video về việc các nhà đầu tư của Evergrande Wealth không được trả tiền và đòi nợ trong vô vọng.
Zhuang nói: "Người bạn của tôi cho biết số tiền tôi kiếm được từ khoản đầu tư đó đủ để mua 1 chiếc ô tô trong 2 năm, nếu đầu tư số tiền tiết kiệm được trong năm ngoái. Giờ đây, tôi nhận thấy mọi thứ dường như là lừa đảo."
Theo giới chuyên gia, việc tâm lý do dự khi đầu tư ở người trẻ Trung Quốc có kéo dài hay không sẽ phụ thuộc vào phần lớn cách Evergrande xử lý khủng hoảng.
Robert Carnell - trưởng bộ phận nghiên cứu và kinh tế trưởng tại Ngân hàng ING Singapore, cho biết: "Điều này sẽ phụ thuộc vào cách xử lý vụ vỡ nợ và chính phủ sẽ bảo vệ nhà đầu tư ở mức độ nào. Khả năng thua lỗ có thể xảy ra, bởi Bắc Kinh không muốn nhà đầu tư cho rằng những khoản đầu tư này không có rủi ro."
Theo Chen Zhiwu - giám đốc Asia Global Insitute và giáo sư tài chính tại Đại học Hong Kong, Evergrande khó có thể tác động lâu dài và trực tiếp đến thái độ của nhà đầu tư đối với trái phiếu doanh nghiệp. Sự hoảng loạn ở thời điểm này sẽ sớm được kiềm chế.
Tuy nhiên, đây lại không phải là một tin tốt. Chen cho biết: "Đây là lý do tại sao chúng tôi muốn nhắc nhở các cơ quan quản lý rằng rủi ro đạo đức và hậu quả của sự can thiệp của họ. Nếu chính phủ can thiệp quá nhiều và thường xuyên, nhà đầu tư sẽ không thể rút ra bài học về quản lý rủi ro."
Hiện tại, những người thuộc thế hệ Y như Hu đang "thắt chặt" hầu bao và chờ đợi cơn bão sẽ qua đi. Anh nói: "Mọi người đều rất lo sợ khi thị trường bất động sản và các khoản đầu tư gặp rủi ro như thế này. Tôi hy vọng, một ngày nào đó, tôi có thể sở hữu một căn nhà riêng và đầu tư cổ phiếu với tâm lý thoải mái. Nhưng hiện tại, tôi chỉ tiếp tục theo dõi và chờ xem điều gì sẽ xảy ra."
