Tuy nhiên, theo luật đây là một hành vi bị cấm và ai vi phạm sẽ bị xử phạt.
Rầm rộ chào mời đổi tiền
“Tiền mới và thật 100%, nguyên series do NHNN phát hành, đảm bảo sẵn có và giao tiền ngay lập tức trong TPHCM. Các tỉnh thành khác như Đồng Nai, Bình Dương, Vũng Tàu, Long An, Bình Phước được miễn phí giao hàng. Nhận đổi số lượng lớn không giới hạn cho các cá nhân, tổ chức”.
Đó là lời giới thiệu đang được phát tán rộng rãi khi Tết Nguyên đán ngày càng đến gần. Ghi nhận trên thị trường gần một tháng trở lại đây, các điểm đổi tiền ở quận 10 và quận Gò Vấp (TPHCM) đã hoạt động sôi động để đáp ứng nhu cầu đổi tiền mới, tiền lẻ tiêu xài dịp Tết của người dân. Để mở rộng thị trường, nhiều điểm đổi tiền cũng liên tục cập nhật thông tin trên website về số lượng tiền lẻ hiện có, số điện thoại, địa chỉ để khách hàng liên hệ.
| Dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới thu phí vẫn ngang nhiên hoạt động rầm rộ trên thị trường trong nhiều năm qua, cho thấy cơ quan quản lý chỉ mới nhắc nhở chứ chưa được thực thi xử phạt thật sự để dẹp bỏ dịch vụ này. |
Khách hàng có nhu cầu đổi tiền có thể liên hệ thông qua nhiều cách như gọi điện, nhắn tin, chat, zalo, viber, email. Thậm chí một số nơi còn chấp nhận cho khách hàng đăng ký trực tuyến để nhận ưu đãi và giữ chỗ.
Nếu khách hàng không thể trực tiếp đến cửa hàng, điểm đổi tiền sẽ giao tận nhà, đổi số lượng lớn sẽ được miễn phí giao hàng. Chẳng hạn khách hàng ở nội thành đổi tổng số tiền từ 5-9 triệu đồng trong bán kính 1-10km, và tổng số tiền từ 10 triệu đồng trong bán kính trên 10km được vận chuyển miễn phí; khách hàng ở ngoại thành TPHCM được giao tiền bằng xe ô tô miễn phí với số tiền đổi tối thiểu 20 triệu đồng/lần cho tổng các mệnh giá gộp lại, thời gian giao tiền chỉ từ 30-60 phút.
Hiện mức phí đổi tiền mới, tiền lẻ dao động từ 6-12% cho các mệnh giá từ 1.000 đồng đến 200.000 đồng. Trong đó, mệnh giá 1.000 đồng, 2.000 đồng và 5.000 đồng có phí chuyển đổi là 12%, mệnh giá 10.000 đồng và 20.000 đồng trả phí 10%, các mệnh giá khác như 50.000 đồng phí 8%, 100.000 đồng (7%) và 200.000 đồng (6%). Riêng tiền mệnh giá 500 đồng có phí đổi rất cao, thấp nhất là 150% và cao nhất lên đến 300%.
Tuy nhiên, thời điểm này, các cửa hàng đều thông báo không còn tiền mệnh giá 500 đồng vì đã được đổi hết trong những ngày trước. Ngoài ra, các điểm đổi tiền còn bán tờ 2USD với giá 55.000 đồng/tờ, 1 tệp 2USD với giá từ 4,8-5 triệu đồng, hay các loại tiền series đẹp, series tam hoa, lộc phát may mắn, năm sản xuất hợp tuổi… với giá rất “chặt chém”.
Có thể bị xử phạt
Từ năm 2013, NHNN đã thực hiện chủ trương không đưa tiền in mới mệnh giá nhỏ ra lưu thông dịp Tết Nguyên đán. Liên quan công tác tiền mặt, tiền mệnh giá nhỏ cuối năm, trong cuộc họp mới đây, NHNN cho biết sẽ thường xuyên theo dõi, nắm bắt diễn biến thu chi tiền mặt và tồn quỹ tiền mặt tại các chi nhánh tỉnh, thành phố, sẵn sàng để kịp thời điều chuyển tiền, kể cả trong trường hợp xảy ra đột biến, đảm bảo đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiền mặt trong dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018.
Về nguyên tắc, NHNN đảm bảo cung ứng các loại tiền đủ tiêu chuẩn lưu thông (không phân biệt tiền cũ, mới), nhưng cũng như mọi năm chỉ đưa ra một lượng tiền mới nhất định để đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân. Đồng thời, năm nay NHNN tiếp tục thực hiện chủ trương không đưa tiền mới in mệnh giá nhỏ ra lưu thông dịp Tết Nguyên đán năm 2018. Theo tính toán của NHNN, việc không phát hành tiền mới in dịp tết 2018 giúp tiết kiệm khoảng 280 tỷ đồng, nâng tổng mức chi phí tiết giảm từ khi thực hiện chủ trương này đến nay lên đến khoảng gần 2.200 tỷ đồng.
Trước thông tin NHNN không phát hành tiền mệnh giá nhỏ, các điểm đổi tiền lẻ trên thị trường chợ đen càng đẩy mạnh quảng cáo dịch vụ trong những ngày gần đây, và mức phí cũng được điều chỉnh tăng lên so với trước.
Chị N.A (quận Gò Vấp, TPHCM) cho biết, do các năm qua NHNN không phát hành tiền mệnh giá nhỏ và đổi tiền mới tại NH khó khăn, nên để có những tờ tiền mới lì xì cho con cháu đầu năm và tiền lẻ đi chùa, chị luôn đổi tiền trên thị trường chợ đen. Tuy đổi tiền mất phí nhưng giao dịch nhanh chóng, đổi bao nhiêu cũng được đáp ứng thay vì chờ đợi nhưng chỉ nhận được câu trả lời không có từ NH. Thông thường, đổi tiền càng sớm phí sẽ thấp hơn so với càng đến cận tết, nên chị và nhiều người khác cũng đã tranh thủ đổi từ nửa tháng trước.
Có thể thấy, xuất phát từ việc người dân có nhu cầu, các điểm đổi tiền đáp ứng và từ đó trở thành một dịch vụ phổ biến trong xã hội. Tuy nhiên, đây là một hành vi vi phạm pháp luật. Theo Nghị định 96/2014 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và NH, đổi tiền lẻ là dịch vụ không được phép hoạt động, nếu vi phạm sẽ bị xử phạt từ 20-40 triệu đồng, và hầu như năm nào NHNN cũng nhắc nhở điều này.
