Chỉ một hai tuần trước, các lực lượng Nga đã pháo kích Kharkiv từ ngoại ô thành phố lớn thứ hai của Ukraine. Nay họ đã bị đẩy lùi tới 30 km về phía biên giới Nga sau một cuộc phản công của Ukraine.
Điều này đã góp phần làm nâng cao nhuệ khí của Kyiv và hy vọng đánh đuổi quân đội Nga ra khỏi đất nước.
"Chiến thắng là một khái niệm đang dâng cao", Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói với Financial Times trong tuần này.
“Ukraine có thể giải phóng toàn bộ lãnh thổ và đánh bại hạm đội hải quân Nga ở Biển Đen nếu chúng tôi đủ mạnh trên mặt trận quân sự và nếu Kyiv được hỗ trợ quân sự nhiều hơn”, ông nói.
Tổng thống Mỹ Joe Biden, người hôm thứ Hai 9/5 đã ký thành luật gói viện trợ trị giá 40 tỷ đô la cho Ukraine, cũng đã nói rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin “không có lối thoát” cho cuộc chiến.
Một số cựu quan chức Ukraine tin rằng lực lượng của họ có thể đẩy lui quân đội Nga trước cuối năm nay, kể cả từ khu vực phía Đông Donbas, nơi hiện đang tập trung giao tranh.
Andriy Zagorodnyuk, cựu Bộ trưởng Quốc phòng kiêm Giám đốc Trung tâm Chiến lược Quốc phòng ở Kyiv, cho biết: “Nếu chúng tôi có mọi thứ cần thiết vào tháng 6, chúng tôi có thể lấy họ ra vào tháng 10”.
Avril Haines, Giám đốc Tình báo Quốc gia Hoa Kỳ, cảnh báo rằng Nga đã cứng rắn đối với một cuộc xung đột kéo dài và ông Putin vẫn có những mục tiêu “vượt ra ngoài Donbas”.
Samuel Cranny-Evans, một nhà phân tích quân sự tại Royal United Services Institute, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại London, cho biết: “Có một câu chuyện nổi lên rằng Ukraine đang chiến thắng. Tôi nghĩ một bức tranh thực tế hơn là Ukraine không thua và Nga không thắng”.
Mặc dù vậy, sự lạc quan ngày càng tăng của người Ukraine phản ánh cán cân quân sự đã thay đổi đáng kể như thế nào sau gần 80 ngày chiến đấu.
Trước ngày 24 tháng 2, khi ông Putin ra lệnh tấn công, nhiều người nghĩ rằng quân đội Nga sẽ nhanh chóng áp đảo các lực lượng Ukraine. Nhưng sau thất bại ngoạn mục ở Kyiv và miền bắc đất nước, tâm lý chiến đã nghiêng về phía bên kia.
Mathieu Boulègue, chuyên gia nghiên cứu cấp cao về chương trình Nga và Á-Âu tại Chatham House, cho biết: “Chiến thắng là một không gian tinh thần chủ quan, một câu chuyện và Ukraine và các đồng minh của họ cần phải sở hữu nó nhiều hơn”.
Một trường hợp điển hình là trận chiến thông tin tại thị trấn nhỏ Popasna ở rìa phía tây của vùng Luhansk ở Donbas. Các lực lượng Nga chỉ đạt được tiến bộ ngày càng tăng ở đó kể từ khi họ tập trung lại chiến lược đánh chiếm khu vực rộng lớn vào cuối tháng 4.
Khi các lực lượng Nga chiếm Popasna vào ngày 8 tháng 5, một ngày trước lễ kỷ niệm ngày chiến thắng hàng năm của Moscow, truyền thông Nga đã mô tả đây là một "cuộc giải phóng" và một "chiến thắng quan trọng". Truyền thông Ukraine gọi đây là một "cuộc rút lui" chiến thuật.
Trong khi đó, một nỗ lực băng qua sông của Nga gần đó đã kết thúc trong bế tắc, với hình ảnh máy bay không người lái được đăng trên phương tiện truyền thông xã hội cho thấy hơn 30 xe bọc thép bị phá hủy hoặc bị bỏ rơi.
Bức tranh tổng thể là một sự bế tắc. Theo một kênh Telegram, nhóm Wagner Group tin rằng cần tới 800.000 quân để đánh bại Ukraine một cách dứt khoát. Tuy nhiên, Nga hiện chỉ có khoảng 100.000 quân được triển khai tại Ukraine.
Cranny-Evans cho biết: “Người Nga đang lùi lại từ tiền tuyến và pháo kích mạnh mẽ bằng pháo binh, nhưng họ thiếu bộ binh để bám theo và các hoạt động vũ khí tổng hợp của họ vẫn kém hiệu quả. Người Ukraine ở vị trí ngược lại: họ có quân đội và kỹ năng chiến thuật, nhưng lại thiếu hỏa lực. Kết quả là một cái gì đó của một sự bế tắc”.
Quân đội Ukraine cũng cần thêm xe tải, xe bọc thép và nhiên liệu, Myroslav Hai, một sĩ quan trong một trong những lữ đoàn đặc biệt của Ukraine, cho biết: “Lực lượng Ukraine có nhiều kinh nghiệm hơn, chiến thuật tốt hơn, hậu cần tốt hơn, chỉ huy và kiểm soát tốt hơn. Đó là lý do tại sao chúng ta có thể hiệu quả hơn người Nga. Nhưng nó không đủ để thay đổi cuộc chiến một cách tuyệt đối”.
Liudmyla Buimister, một nghị sĩ đồng thời là chỉ huy quân đội, cho biết Ukraine cũng yêu cầu nhiều máy bay chiến đấu, máy bay không người lái vũ trang và hệ thống phòng không tinh vi để tiến hành một cuộc phản công quy mô lớn. Bà nói: “Nếu không có sức mạnh không quân bảo vệ bầu trời, một cuộc tấn công quy mô sẽ rất khó khăn”.
Các nhà phân tích nói về lâu dài, việc phương Tây tiếp tục cung cấp viện trợ quân sự có thể làm thay đổi cán cân có lợi cho Ukraine.
Lực lượng của Nga đã bị tổn thất nặng nề. Vương quốc Anh ước tính có 15.000 người thiệt mạng trong chiến đấu và 30.000 người khác bị thương, trong khi Ukraine cho biết số người chết của Nga là 26.000 người.
Và trong khi Moscow vẫn có thể trông cậy vào nguồn cung cấp lớn pháo binh, các quan chức Mỹ nói rằng các lệnh trừng phạt của phương Tây đã buộc Nga phải sử dụng chip máy tính từ máy rửa bát trong một số thiết bị quân sự của mình.
Trong khi đó, quân đội Ukraine có một nền tảng nhân lực vững chắc và các thiết bị quân sự của phương Tây đang dần thay thế các loại vũ khí có từ thời Liên Xô, điều này sẽ giúp việc cung cấp đạn dược trở nên dễ dàng hơn.
Ben Wallace, Bộ trưởng Quốc phòng Anh, cho biết trong tuần trước rằng Anh cũng hỗ trợ bất kỳ quốc gia nào thuộc khối Warszawa trước đây như Ba Lan nếu nước này cung cấp máy bay phản lực MiG từ thời Liên Xô của họ cho Ukraine - một kế hoạch đã bị gác lại vào tháng 3 sau khi Mỹ lo ngại rằng làm như vậy sẽ khiến Nga trả đũa và leo thang chiến tranh.
Tuy nhiên, liệu sự hỗ trợ đó có giúp Ukraine chiếm lại toàn bộ đất nước hay không vẫn chưa rõ ràng.
Hanna Maliar, Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine cho biết: “Phía trước chúng ta là một giai đoạn đấu tranh lâu dài và khó khăn. Nga vẫn có nhiều nguồn lực mà nước này có thể sử dụng".
