Bộ Ngoại giao Pháp tối 17/9 phát đi thông cáo cho biết, nước này triệu tập Đại sứ Pháp tại Mỹ và Australia về nước ngay lập tức để tham vấn sau sự việc “đặc biệt nghiêm trọng” liên quan đến việc Australia hủy bỏ hợp đồng mua tàu ngầm của Pháp để nhận tàu ngầm động cơ hạt nhân của Mỹ.
Trong thông cáo chính thức được công bố vào tối 17/9 (theo giờ Paris), Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian viết: “Theo yêu cầu của Tổng thống Cộng hòa Pháp, tôi đã quyết định triệu tập ngay lập tức hai Đại sứ Pháp tại Mỹ và Australia về nước để tham vấn. Quyết định ngoại lệ này là do tính chất đặc biệt nghiêm trọng của các tuyên bố do Australia và Mỹ đưa ra vào ngày 15/9”.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Pháp quyết định triệu hồi Đại sứ tại hai quốc gia Australia và Mỹ về nước. Giới ngoại giao Pháp đánh giá, đây là một động thái thể hiện mức độ căng thẳng đặc biệt trong quan hệ ngoại giao của Pháp với Mỹ, một trong những đồng minh chiến lược có lịch sử lâu đời nhất của Pháp.
Tàu ngầm lớp Barracuda của Pháp.
Hiện tại, dư luận cũng như giới chức chính quyền Pháp vẫn đang hết sức tức giận về tuyên bố đưa ra trong ngày 15/9 của chính phủ 3 nước Mỹ, Australia và Anh. Theo đó, 3 quốc gia này sẽ thiết lập một liên minh chặt chẽ để trao đổi và chuyển giao công nghệ quốc phòng, đặc biệt là việc Mỹ sẽ trang bị cho quân đội Australia tàu ngầm mang động cơ hạt nhân.
Điều này đồng nghĩa với việc Australia sẽ hủy bỏ “hợp đồng thế kỷ” tổng trị giá đến 56 tỷ euro mà nước này ký với Pháp vào năm 2016 để chế tạo 12 tàu ngầm động cơ diesel thế hệ mới. Phía Pháp phản ứng gay gắt khi chỉ được thông báo tin tức vào phút cuối cùng, coi đây là hành động “đâm sau lưng” đồng minh của các nước Mỹ-Anh và Australia.
Các lãnh đạo chính trị tại mọi đảng phái của Pháp đều chỉ trích quyết liệt quyết định của Mỹ-Anh-Australia và ngay trong ngày 17/9, chính phủ Pháp cũng đã quyết định hủy bỏ buổi lễ dự tính diễn ra trong tối 17/9 để kỷ niệm trận đánh Vịnh Chesapeake, một trong những trận đánh quyết định giúp Mỹ giành độc lập năm 1781 trong đó có sự đóng góp lớn của quân đội Pháp.
Hầu hết giới phân tích tại Pháp đều cho rằng, bất chấp những lời trấn an từ phía các quan chức cấp cao của Mỹ và Anh cũng như những giải thích từ phía Australia, nước Pháp đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng ngoại giao đặc biệt nghiêm trọng với Mỹ. Rất nhiều chính trị gia và nghị sĩ Pháp đã lên tiếng đòi hỏi chính phủ Pháp phải có phản ứng đáp trả cứng rắn.
Ông Gwendal Rouillard, nghị sĩ Quốc hội Pháp của đảng “Nền Cộng hòa Tiến bước” (LREM) của Tổng thống Macron, đồng thời là thành viên Ủy ban quốc phòng và quân lực của Quốc hội Pháp cho rằng, Pháp không còn có thể tin tưởng vào các đồng minh.
“Người Mỹ đã hành xử một cách bất lịch sự hoàn toàn với nước Pháp, trên thực tế là đáng hổ thẹn. Với người Anh, Pháp đã phải chịu nhiều khó khăn trong vài năm qua, như trong phi vụ máy bay vũ trang không người lái. Tóm lại, tôi nhận thấy rằng nước Pháp không còn có thể tin tưởng vào các đồng minh và vì thế, ít nhất, là cần phải có những thay đổi sáng tỏ về mặt chiến lược ngay trong các tuần tới”, ông Gwendal Rouillard nói.
