Để giải quyết tình trạng này, TPHCM đã đề ra nhiều chương trình, dự án tập trung giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu, định hướng phát triển Thành phố thành đô thị carbon thấp.
 |
Một góc TPHCM. Ảnh minh họa: vietnam.vnanet.vn
Hơn 1.000 người chết mỗi năm liên quan đến ô nhiễm không khí
Nghiên cứu mới nhất của Viện Môi trường - Tài nguyên (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) cho thấy, tổng phát thải khí nhà kính của Thành phố năm 2022 ở mức trên 60 triệu tấn CO; trong đó, lượng bụi mịn PM2.5 cùng các khí độc hại (như NO2, SO2, CO...) đều vượt ngưỡng khuyến nghị cho sức khỏe từ 4 - 5 lần theo quy chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Nguyên nhân chủ yếu đến từ các hoạt động sản xuất công nghiệp như: dệt may, sản xuất kim loại… chiếm hơn 30% tổng lượng khí thải. Các hoạt động giao thông đường bộ cũng sản sinh ra hơn 20% tổng lượng khí thải, trong đó xe máy là phương tiện xả khí thải lớn nhất.
PGS.TS Lê Thị Tuyết Lan, Chủ tịch Hội Hen suyễn, dị ứng và miễn dịch lâm sàng TPHCM cho biết, ô nhiễm không khí tại Việt Nam là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các rủi ro về sức khỏe bệnh tật như bệnh về đường hô hấp, các nguy cơ dẫn đến tử vong sớm, thậm chí vượt qua cả thuốc lá. Tại TPHCM từ năm 2017 đến nay, theo thống kê có hơn 1.000 người chết mỗi năm do những bệnh lý liên quan đến ô nhiễm không khí như nhồi máu cơ tim, viêm nhiễm đường hô hấp và ung thư phổi…
Theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 của Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 giảm 10% khí phát thải và tiến tới nền kinh tế carbon thấp. Để đạt được mục tiêu này, Sở đã tích cực hướng dẫn các cơ sở, doanh nghiệp thuộc 5 lĩnh vực: sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải, năng lượng, hoạt động sản xuất nông nghiệp và xử lý chất thải thực hiện các bước kiểm kê, báo cáo lượng phát thải trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, việc thực hiện báo cáo giúp ngành Môi trường Thành phố giám sát, quản lý hoạt động kinh doanh liên quan đến khí thải carbon trên địa bàn hiệu quả hơn; từ đó, phát hiện những doanh nghiệp có hoạt động sản xuất gây phát sinh nhiều khí thải để có hướng hỗ trợ, điều chỉnh hợp lý.
Chủ động xây dựng kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính
Cùng với việc quản lý phát thải khí carbon trong sản xuất, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng khuyến khích các doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong sản xuất, kinh doanh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong thu gom, xử lý nước thải, chất thải theo hướng tái sinh nhằm giảm phát thải khí nhà kính. Đến nay, nhiều sáng kiến đến từ những doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn Thành phố đã bước đầu đạt hiệu quả.
Thời gian qua, Hãng xe hơi Ford cũng chuyển sang sử dụng bóng đèn LED thay cho bóng đèn truyền thống và ứng dụng công nghệ sơn xe cần ít năng lượng cho tất cả hệ thống trên toàn quốc, nhờ đó đã giảm đến 30% lượng CO2 trong hoạt động sản xuất mỗi năm. Tương tự, Hãng xe Vinfast cam kết thực hiện các đo lường và báo cáo phát thải carbon định kỳ; triển khai các chiến lược giảm phát thải; cải thiện hiệu quả sản xuất, sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thải nguyên vật liệu, trung hòa các phát thải dư còn lại...
Trong lĩnh vực giao thông, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TPHCM Bùi Hòa An cho biết, Thành phố đang trong quá trình triển khai Dự án nghiên cứu các giải pháp hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân, tăng cường kết nối giữa giao thông cá nhân và giao thông công cộng nhằm tăng tỷ lệ sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Dự án này được kỳ vọng góp phần giảm kẹt xe, phát thải khí nhà kính. Kết quả tính toán tiềm năng giảm phát thải khí nhà kính từ dự án là 44.638 tấn CO2/năm.
Ngoài ra, ngành Giao thông Thành phố sẽ nghiên cứu và thí điểm xây dựng hệ thống trạm sạc cho các phương tiện giao thông sử dụng điện nhằm giảm sử dụng năng lượng hóa thạch, khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông thân thiện môi trường. Địa phương sẽ nghiên cứu các giải pháp thay thế nhiên liệu sạch thay thế xăng, diesel cho các phương tiện xe buýt. Ước tính, lượng khí thải nhà kính có thể giảm 56.771 tấn CO2/năm nếu triển khai sử dụng nhiên liệu sạch. Một giải pháp giảm khí nhà kính khác được Thành phố quan tâm là tăng mảng xanh đô thị với mục tiêu tăng thêm tối thiểu 150 ha đất công viên và 10 ha mảng xanh công cộng trên địa bàn, tương đương trồng mới 10 triệu cây xanh các loại. Địa phương phấn đấu đến năm 2030, đất công viên cây xanh đạt 1m2/người, tăng 450 ha so với năm 2020. Để thực hiện mục tiêu này, Thành phố phát động phong trào mỗi người dân trồng một cây xanh.
