Không có quyết định thu hồi đất vẫn được đền bù
Bà Trần Hoa Sen, ngụ TP Phú Quốc (Kiên Giang) có diện tích đất 3.815m2, đo đạc thực tế 4.746,4m2 thuộc thửa số 115, tờ bản đồ 60, tọa lạc tại ấp Suối Lớn, xã Dương Tơ. Phần đất trên có nguồn gốc do ông Nguyễn Văn Sang khai phá từ năm 1992 sử dụng liên tục, ổn định, không tranh chấp.
Năm 2002, ông Sang chuyển lại cho bà Nguyễn Thị Loan và năm 2007 bà Loan chuyển nhượng lại cho bà Sen (Hợp đồng sang đất ngày 8-9-2007 có xác nhận của Trưởng Ban ấp Suối Lớn là ông Nguyễn Văn Minh). Sau khi chuyển nhượng bà Sen tiếp tục sử dụng ổn định, không tranh chấp cho đến nay.
Tuy nhiên đến ngày 25-2-2019, bà được Phòng TN-MT Phú Quốc mời lên làm việc và mới biết diện tích đất 4.746,4m2 đã bị thu hồi. Bà yêu cầu giao các quyết định bồi thường, cưỡng chế thu hồi đất nhưng không được đáp ứng.
Một thời gian sau, bà Sen nhận được bản photo Quyết định 1568/QĐ-UBND ngày 16-6-2010 của UBND TP Phú Quốc về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án đầu tư nạo vét, mở rộng rạch Cầu Sấu, xây dựng cảng- kho bãi vật liệu xây dựng, khu tiểu thủ công nghiệp và khu du lịch hậu cần cảng... Còn các quyết định thu hồi đất, quyết định cưỡng chế không có.
Bà Sen khởi kiện ra UBND TP Phú Quốc, cho rằng bà là người nhận chuyển nhượng hợp pháp đối với diện tích đất 4.746,4m2, trường hợp thu hồi đất phải ban hành quyết định thu hồi, nhưng chỉ ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ là sai quy định.
Từ đó bà yêu cầu hủy Quyết định 1568 nói trên; yêu cầu hủy quyết định giao đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất UBND tỉnh Kiên Giang đã cấp cho CTCP Toàn Hải Vân trên phần diện tích đất của bà Sen đang sử dụng.
Trả lại quyền lợi chính đáng cho dân
Trong các ngày 26-7 và 2-8, tại trụ sở TAND tỉnh Kiên Giang vụ việc đã đưa ra xét xử. Về phía bị đơn cho rằng phần đất này ngày 15-10-2003, UBND huyện Phú Quốc ra Quyết định 1986/QD0-UB thu hồi 3.817m2 đất đối với ông Nguyễn Văn Sang do lấn chiếm đất nhà nước quản lý, nên việc bồi thường hỗ trợ, giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) là đúng pháp luật. Bị đơn đề nghị bác đơn khởi kiện của bà Sen.
Tòa nhận định, phần đất này có nguồn gốc sử dụng từ năm 1993 (UBND xã Dương Tơ lập biên bản xác minh nguồn gốc đất lần 1 vào ngày 12-5-2008, lần 2 vào ngày 14-4-2009), trước ngày UBND tỉnh Kiên Giang ban hành Quyết định 2163/QĐ-UBND giao và cấp GCN cho Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc, nên đủ điều kiện để bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất theo khoản 1, Điều 45, Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25-5-2007. Trong khi bà Sen là người sử dụng đất nhưng không có quyết định thu hồi đất, lại ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ cho bà Sen; giao đất và cấp GCN cho người khác, nên việc bà Sen khởi kiện là có cơ sở.
Về Quyết định 1986/QĐ-UBND của UBND huyện Phú Quốc thu hồi 3.817m2 đất đối với ông Nguyễn Văn Sang do lấn chiến đất Nhà nước quản lý (ông Sang có tổng diện tích 12.121m2), nhưng thực tế ông đã sử dụng từ năm 1993, đất vẫn do người dân quản lý, sử dụng. Cơ quan ban hành quyết định không chứng minh được quyết định đã được triển khai cho ông Sang. Sau đó đất đã được chuyển nhượng cho bà Sen và bà không biết đến quyết định này, đã đo đạc diện tích, kiểm đếm vật nuôi cây trồng... nên mặc nhiên quyết định này không liên quan trực tiếp đến bà Sen.
Qua xem xét các hồ sơ, chứng cứ và tranh luận tại tòa, TAND tỉnh Kiên Giang đã đi đến phán quyết tại Bản án số 116/2022/HC-ST ngày 2-8-2022: Xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Trần Hoa Sen, theo đó hủy Quyết định 1568/QĐ-UBND của UBND huyện (nay là TP) Phú Quốc về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án đầu tư, nạo vét, mở rộng rạch Cầu Sấu, xây dựng cảng- kho bãi vật liệu xây dựng... tại ấp Suối Lớn, xã Dương Tơ.
Hủy một phần Quyết định 50/QĐ-BQLPTPQ ngày 26-5-2014 của Ban Quản lý phát triển Phú Quốc (nay là Ban Quản lý khu Kinh tế Phú Quốc) về việc giao đất cho CTCP Toàn Hải Vân tại ấp Suối Lớn, xã Dương Tơ, về việc sử dụng vào mục đích xây dựng kết cấu hạ tầng khu phức hợp Vịnh Đầm (đối với phần diện tích 4.747m2 đất của bà Trần Hoa Sen). Hủy GCN số CI 590233, số vào sổ cấp GCN: CT 10587 do UBND tỉnh Kiên Giang cấp ngày 15-6-2017 cho CTCP Toàn Hải Vân.
