Quan hệ thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ tăng trưởng 133 lần sau 25 năm

Thương mại, đầu tư góp phần vào tăng trưởng 

“Năm 1995, hai nước đã có một quyết định táo bạo để vạch ra một hướng đi mới cùng nhau, hướng tới mối quan hệ mạnh mẽ và mang tính xây dựng mà hai nước đang có hôm nay, thành quả của những đóng góp không mệt mỏi đã nuôi dưỡng một tình hữu nghị hiển hiện khắp Việt Nam”, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ David Stiwell nói và đánh giá, quan hệ thương mại giữa hai nước đã phát triển “chóng mặt” trong thời gian qua. 

Cũng theo ông David Stiwell, Hoa Kỳ ưu tiên thúc đẩy quan hệ kinh tế- thương mại- đầu tư là trọng tâm, động lực tăng cường quan hệ đối tác toàn diện hai quốc gia.
Các doanh nghiệp Hoa Kỳ đang đầu tư ngày càng nhiều vốn vào Việt Nam, đồng thời các nhà sản xuất Việt Nam đang đem nhiều hàng hóa hơn cho những người tiêu dùng Hoa Kỳ.

25 năm trước, kim ngạch thương mại song phương của hai bên chỉ đạt 450 triệu USD, nhưng hiện nay đã ở mức 60 tỷ USD - tăng 133 lần. Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn thứ 3, trong số hơn 100 đối tác thương mại của Việt Nam trên toàn cầu. 

“Đó là kết quả lao động chăm chỉ và tầm nhìn của nhiều người ở cả hai phía, những người tin tưởng vào triển vọng hòa bình” - Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ nói và khẳng định quan hệ thương mại, đầu tư của các công ty Hoa Kỳ vào Việt Nam đã góp phần vào thành công kinh tế của cả hai nước.

Thời gian qua, Việt Nam luôn đạt thặng dư thương mại với Hoa Kỳ. Gần nhất năm 2018, Việt Nam xuất siêu 34,78 tỷ USD vào thị trường Hoa Kỳ nhờ những nỗ lực nâng cao năng lực cạnh tranh và sự năng động của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Tuy nhiên, trên tinh thần quốc gia bình đẳng và nguyên tắc cân bằng thương mại của các hiệp định thương mại tự do toàn cầu, Việt Nam không bao giờ theo đuổi mục tiêu xuất siêu vào thị trường Hoa Kỳ như nhiều lần Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo hội nhập quốc tế về kinh tế đề cập với các quan chức cấp cao trong chính quyền của Tổng thống Donal Trump.

Ở cấp cao nhất của Chính phủ, trong hơn 1 tháng qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tiếp các đoàn của Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Wilbur Ross và Chủ tịch Hội đồng quản trị Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ Keith Williams với đông đảo các doanh nghiệp Hoa Kỳ sang thăm và tìm kiếm cơ hội hợp tác, đầu tư tại Việt Nam.

Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Wilbur Ross cho biết: “Nhiều tập đoàn lớn của Hoa Kỳ rất quan tâm thị trường Việt Nam đầy tiềm năng, thu nhập của người dân liên tục tăng”.

Phân tích kỹ hơn vào số liệu năm 2018, giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ chỉ tăng 14,2%, trong khi xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Việt Nam tăng tới 36,4% và Việt Nam trở thành thị trường xuất khẩu có tốc độ tăng lớn nhất của Hoa Kỳ.

Thu hẹp khoảng cách thâm hụt thương mại

Cũng trùng hợp trước lễ khởi động chuỗi sự kiện kỷ niệm 25 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, sắp tới, Bamboo Airways - hãng hàng không start-up của Việt Nam sẽ tiếp nhận và ra mắt tàu bay thân rộng Boeing 787 Dreamlines tại sân bay quốc tế Nội Bài. Đây là chiếc máy bay đầu tiên mà hãng hàng không trẻ tuổi nhất của Việt Nam này tiếp nhận từ tập đoàn sản xuất máy bay hàng đầu thế giới sau đúng 10 tháng ký kết hợp đồng mua 10 máy bay 787 Dreamlines vào tháng 2 của hai bên trước sự chứng kiến của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Donal Trump ở Phủ Chủ tịch nước. 

Trước đó vào tháng 8-2018, Bamboo Airways cũng ký thoả thuận mua 20 máy bay Boeing 787 Dreamlines tại Washington (Hoa Kỳ). Hai hợp đồng này sẽ đưa con số máy bay thân rộng mà Bamboo Airways sở hữu trong tương lai lên 30 chiếc với tổng giá trị 8,6 tỷ USD. Trước Bamboo, Vietnam Airlines đã đưa vào sử dụng 8 siêu tàu bay loại này từ tháng 8 và Vietjet cũng ký hợp đồng mua bán 10 máy bay B737 MAX có giá trị niêm yết 12,7 tỷ USD với Boeing.

Như vậy với thâm hụt thương mại tới gần 35 tỷ USD như hiện nay thì một hợp đồng mua máy bay có thể kéo giảm khoảng cách này giữa Hoa Kỳ và Việt Nam tới 24%.

Không chỉ trong lĩnh vực hàng không sôi động, năng lượng cũng là mảnh đất giàu tiềm năng để doanh nghiệp Hoa Kỳ tăng cường đầu tư sang Việt Nam khi thời gian qua, lãnh đạo các bộ, ngành của hai bên thường xuyên tiếp xúc, trao đổi về lĩnh vực này. Ngoài ra, có nhiều mặt hàng Việt Nam nhập khẩu từ Hoa Kỳ rất lớn với lợi thế nổi trội và có thể tiếp tục tăng cường trong thời gian tới. 

Ở nhóm nông sản thực phẩm như bắp, đậu nành, thịt, sữa các loại, trái cây… Hoa Kỳ đang xuất siêu sang Việt Nam 400 triệu USD/năm. Ông Lê Sơn Hà, Trưởng Phòng Kiểm dịch thực vật Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – NN-PTNT) cho biết, 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập từ Hoa Kỳ khoảng 20.000 tấn trái cây các loại, chủ yếu là cherry, lê, nho, táo và việt quất, tăng 50% so với cùng kỳ năm 2018. Nguyên nhân tăng trưởng một phần do Việt Nam mới mở thêm cho Hoa Kỳ quả việt quất...

Thống kê của Bộ NN-PTNT cho thấy nhiều mặt hàng Hoa Kỳ tiếp tục tăng trưởng xuất khẩu sang Việt Nam như: gỗ và các sản phẩm từ gỗ tăng 24,1%; thức ăn cho gia súc và nguyên liệu tăng 14,1%; thủy sản tăng 85,9%; rau quả tăng 73,9%; bông các loại tăng 16%. Ở riêng ngành thức ăn chăn nuôi, hiện Hoa Kỳ là thị trường thứ 2, sau Argentina, cung cấp cho Việt Nam các nguyên liệu như lúa mì, bắp, đậu tương, dầu mỡ thực vật… với hơn 290 triệu USD/năm.

Đại diện một doanh nghiệp xuất nhập khẩu cho biết phụ phẩm bắp, đậu tương từ Hoa Kỳ với giá khá thấp nên giá thức ăn chăn nuôi sản xuất trong nước cũng đã giảm khoảng 10%, đem lại lợi ích cho ngành chăn nuôi Việt Nam. Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương cho rằng quan hệ thương mại- kinh tế- đầu tư của hai bên đang phát triển tốt đẹp, trở thành động lực cho quan hệ Việt Nam- Hoa Kỳ, cần được xây dựng trên tinh thần thẳng thắn, cân bằng và cùng có lợi.