(ĐTTCO) Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam (TLMTVN) trước đây là Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc (TLMTTQ), được tổ chức 5 năm một lần, được xem như ngày hội lớn của ngành mỹ thuật Việt Nam. TLMTVN 2020 đã tập hợp và tuyển chọn, trưng bày các tác phẩm mỹ thuật gồm các loại hình: đồ họa, hội họa, điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt, video art và các loại hình nghệ thuật đương đại khác, phản ánh các khuynh hướng sáng tạo nghệ thuật trong giai đoạn 2016-2020.
Đã có 3.571 tác phẩm của 1.382 tác giả từ khắp các tỉnh thành. Hội đồng Nghệ thuật đã chọn ra 497 tác phẩm của 483 tác giả để trưng bày. PGS.TS Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật TPHCM nhận định: “TLMTVN 2020 đã phản ánh sắc thái mới của ngành mỹ thuật nước ta thông qua sự sáng tạo trong cách biểu đạt”. Họa sĩ Võ Linh (Nha Trang), người thường xuyên theo dõi các kỳ TLMTTQ, chia sẻ: Những kỳ triển lãm với tầm vóc quy mô lớn sẽ là cơ hội để tôi học hỏi từ đồng nghiệp, chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật”.
Ở góc nhìn là nhà phê bình mỹ thuật, họa sĩ Trần Thị Quỳnh Như, người cũng đã có nhiều lần tham gia TLMTTQ, lại trăn trở: “Trước đây, TLMTTQ chỉ diễn ra tại một địa điểm, nhưng TLMTVN 2020 được tổ chức với hình thái mới khi diễn ra tại hai đầu cầu TPHCM và Hà Nội. Điều này cũng đồng nghĩa với áp lực cho công tác chuẩn bị tăng lên gấp đôi, thậm chí gấp ba, nhưng cũng là cơ hội cho những người yêu hội họa trên cả nước có thể tiếp cận nhiều hơn với một sự kiện lớn. Thẳng thắn mà nói, những rủi ro, thiếu sót của TLMTVN 2020 hay những năm trước không thể tránh khỏi, tranh cãi cũng là điều thường xuất hiện, nhưng điều quan trọng hơn cả chính là chất lượng nghệ thuật”.
Chưa đầy 30 tác phẩm được trao giải, trên gần 3.600 tác phẩm gửi đến, ở đây cần làm rõ 2 yếu tố: Thứ nhất, dù có tên là “triển lãm” nhưng thực tế TLMTVN 2020 là một cuộc thi. Thứ hai, tỷ lệ tác phẩm được trao giải chưa đến 1%, cho thấy tiêu chí chấm giải vô cùng khắt khe, thậm chí là khắc nghiệt, nhưng cũng chính vì vậy cho thấy sự chú trọng vào nghệ thuật của TLMTVN 2020. Năm nay, cuộc thi và triển lãm mở rộng đối tượng tham dự, ngoài các họa sĩ trong nước còn mời các họa sĩ người Việt đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài.
“Tôi đánh giá cao bức tranh vẽ sân bay trong mùa Covid có vẻ êm đềm, vắng vẻ, đây là ý tưởng hiện thực và cũng nóng hổi. Nhưng sự lắng đọng ở đây không hề ảm đạm, tiêu điều mà đã được xử lý bằng thủ pháp bố cục thông qua việc xuất hiện ánh nắng và đàn chim bay trong vùng ánh sáng để tạo ra cảm giác lạc quan. Hoặc một số họa sĩ trẻ sử dụng chất liệu sơn mài, thông thường có thể sử dụng nhiều màu sắc, nhưng lại chọn cách vẽ đơn sắc vẫn gây được hiệu quả về mặt thị giác cũng như nghệ thuật” - PGS.TS Nguyễn Văn Minh đánh giá.
Hội đồng nghệ thuật do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành lập là các nhà chuyên môn có năng lực, uy tín và trình độ nghề nghiệp cao, đã làm việc khách quan, công tâm, trách nhiệm và chọn ra 29 tác phẩm xuất sắc để trao giải thưởng, gồm 6 giải Nhì, 11 giải Ba và 12 giải Khuyến khích. Có thể kể đến các tác phẩm xuất sắc bao gồm “Tích tắc”, thể loại video art - tác giả Võ Việt Dũng; hội họa sơn dầu “An phận 2” - tác giả Hà Phước Duy; đồ họa khắc gỗ “Đánh cắp giấc mơ 1” - tác giả Nguyễn Khắc Hân; điêu khắc composite mạ crom “Phẫu thuật” - tác giả Lương Đức Hùng; đồ họa in vân tay độc bản “Họ - một phần cuộc sống của tôi” - tác giả Vũ Bạch Liên; hội họa lụa “Thầm thì” - tác giả Nguyễn Thị Hoàng Minh.
PGS. TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, nhận xét: “Các tác phẩm được lựa chọn trưng bày và trao giải thưởng tại TLMTVN 2020 có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật; có sự phong phú về ý tưởng sáng tạo; đa dạng trong hình thức biểu hiện; mang hơi thở của cuộc sống đương đại; thể hiện những suy nghĩ, trăn trở của người nghệ sĩ trước hiện thực cuộc sống, sự tiếp nối giữa các thế hệ nghệ sĩ, giữa truyền thống với hiện đại... và các nội dung khác hướng đến giá trị chân, thiện, mỹ”.
TLMTVN 2020 diễn ra từ ngày 1 đến 10-12-2020 tại Trung tâm Triển lãm Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam, số 2 Hoa Lư, Vân Hồ, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội; và tại Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM, số 97A, Phó Đức Chính, quận 1, từ ngày 22 đến 29-12-2020. |