Lực lượng công an liên tiếp triệt phá một loạt các sàn giao dịch ngoại hối, tiền ảo đa cấp có hành vi lừa đảo. Như vậy, thay vì chỉ dừng lại ở việc cảnh báo, cơ quan chức năng đã mạnh tay hơn đối với các sàn núp bóng kinh doanh để lừa tiền. Dù vậy, một khi vẫn còn giấc mộng "tỷ phú chỉ sau một đêm" thì các sàn tiền ảo vẫn còn đất diễn.
Tích cực triệt phá và truy quét
Gần nhất, Công an thành phố Hải Phòng phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ tiếp tục triệt phá 16 sàn ngoại hối, tiền ảo theo phương thức đa cấp lừa đảo. Lần này quy mô vụ án lớn hơn rất nhiều và chuyên án thậm chí được xem là lớn nhất từ trước tới nay.
Bắt đầu từ việc qua điều tra, Phòng An ninh kinh tế, Công an thành phố Hải Phòng phát hiện sàn Hitoption giao dịch ngoại hối trên không gian mạng, có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Ở đó, nhiều nhà đầu tư ở các tỉnh, thành phố trong cả nước đổ vào sàn Hitoption một lượng tiền lớn.
Qua công tác đấu tranh cho thấy, Nguyễn Thế Dương (sinh năm 1996) cùng với Nguyễn Văn Quyền (sinh năm 1983) lập nên sàn giao dịch ngoại hối Hitoption.net, sử dụng chế độ chơi tự động để đặt lệnh thay cho việc khách hàng tự giao dịch.
Qua trích suất sơ bộ 16 sàn giao dịch điện tử khác do các đối tượng quản trị, cơ quan công an xác định có khoảng 115.726 tài khoản trên sàn, tổng số dư hiện tại của các sàn là hơn 7.505 tỷ đồng. Tổng số tiền đã rút ra là 611 tỷ đồng.
Trước đó, vào trung tuần tháng 5-2021, Công an thành phố Hà Nội cho biết vừa phối hợp với Công an TPHCM triệt phá thành công ổ nhóm đối tượng có hành vi tổ chức xây dựng, quản trị và điều hành 4 sàn giao dịch vàng, tiền ảo, ngoại tệ trái phép, gồm Rforex.com, Yaibroker, Vistaforex, Exswiss.
Bên cạnh các sàn bị triệt phá, còn có những sàn tự sập, điển hình như vụ sập sàn ngoại hối Fxtradingmarkets (FX Trading Markets Limited).
Tuy nhiên, hiện tượng trên đang dấy lên nghi ngờ “ve sầu lột xác”. Bởi lẽ, các đối tượng quản trị sàn FXTradingmarkets có dấu hiệu tạo lập sàn giao dịch ngoại hối mới tại địa chỉ website sp500stock.com đăng ký ẩn danh từ cuối năm 2020, với giao diện và chức năng tương tự sàn FXTradingmarkets.
Thống kê của Công an thành phố Hà Nội cho biết, ở Việt Nam hiện có khoảng 240 sàn giao dịch vàng, ngoại hối trái phép, thu hút hàng chục ngàn người tham gia, với số tiền giao dịch tại các sàn lên đến hàng nghìn tỷ đồng mỗi tháng.
"Lùa gà" bằng cách đánh vào lòng tham
Theo Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công thương), mô hình đầu tư kiểu Ponzi đang nổi lên trong thời gian qua với hứa hẹn lãi suất rất lớn, gấp nhiều lần lãi suất thông thường do các tổ chức tín dụng áp dụng để lừa đảo.
Mô hình này thường yêu cầu, kêu gọi, dụ dỗ người tham gia góp vốn đầu tư liên tục và sụp đổ khi có một lượng lớn các nhà đầu tư đã tham gia đột nhiên rút vốn hoặc không thể kêu gọi thêm nhà đầu tư mới.
Thông thường với mô hình đầu tư kiểu Ponzi, nhà đầu tư được chào mời tham gia các dự án đầu tư với lãi suất hấp dẫn, tỷ lệ hoàn vốn cao. Tiền đầu tư hoặc góp vốn thay vì được sử dụng để tái đầu tư sinh ra lợi nhuận để trả lãi thì lại được dùng để trả cho nhà đầu tư trước đó và bản chất không có bất kỳ hoạt động đầu tư sinh lời nào.
Đặc biệt, việc các đồng tiền ảo, như Bitcoin, được chấp nhận sử dụng tại một số quốc gia như một loại tiền và có thể được giao dịch trên các sàn giao dịch trực tuyến hoặc được sử dụng để mua hàng hóa hoặc dịch vụ có thể dẫn tới nguy cơ những kẻ lừa đảo sử dụng mô hình Ponzi để thu hút các nhà đầu tư vào các loại tiền ảo tương tự.
“Mô hình Ponzi được nhận diện qua một số dấu hiệu như kêu gọi đầu tư làm giàu nhanh, hứa hẹn trả lãi suất cao ngất, cam kết không có rủi ro hoặc rủi ro đầu tư rất thấp, hoàn vốn theo tỷ lệ cố định, khó rút vốn”, Bộ Công thương khuyến cáo trong một thông báo gần đây.
Thực tế, như tại sàn Hitoption vừa bị triệt phá, chủ sàn quảng cáo đây là sàn có xuất xứ từ Anh, cam kết lãi suất ổn định từ 6-15%/tháng nếu ủy thác cho robot tự động đánh và người chơi có thể rút tiền vốn và lãi về bất kỳ lúc nào.
Đồng thời, để mở rộng quy mô hoạt động, sàn này đã thuê gần 100 nhân viên gọi điện hoặc thông qua mạng xã hội để quảng cáo, môi giới, tư vấn người đầu tư tham gia sàn, khi có khách hàng nạp tiền đầu tư thì nhóm môi giới sẽ được hưởng hoa hồng từ 1 - 6%.
Ở khía cạnh khác, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI cho rằng, ngoài việc cố tình lừa đảo thì các sàn giao dịch ngoại hối hiện nay vẫn còn có nhiều rủi ro khác. Bởi lẽ, tỷ lệ đòn bẩy cao sẽ khiến thị trường chỉ cần biến động nhỏ cũng có thể tác động mạnh đến tài khoản của nhà đầu tư. Trong khi đó, nhà đầu tư không có quyền lựa chọn việc sử dụng đòn bẩy hay không vì đây gần như là bắt buộc khi tham gia hình thức này.
Cùng quan điểm chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu nhận định, các sàn ngoại hối trái phép với lời hứa hẹn lãi suất khủng, hàng trăm phần trăm mỗi năm đều là phương thức lừa đảo, lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin của người dân để chiếm đoạt tài sản, thậm chí còn rất nhiều rủi ro tiềm ẩn đối với nhà đầu tư khi tham gia.
“Chỉ khi nào không còn những ảo tưởng vào sự giàu lên nhanh chóng, không còn những mơ mộng "tỷ phú chỉ sau một đêm", khi đó những sàn ngoại hối trái phép mới thực sự không còn đất sống”, ông Hiếu nói.
