Tuy nhiên, với sự chủ động ứng phó bằng nhiều giải pháp phù hợp, bố trí thời vụ hợp lý… Nhờ đó, vụ lúa đông xuân 2019-2020 ở ĐBSCL đảm bảo thắng lợi về năng suất lẫn giá cả. Đây là nỗ lực lớn của các bộ ngành chức năng, các địa phương, HTX, nông dân…
Nông dân lợi nhuận từ 30-40%
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh, khẳng định: “Đến thời điểm này có thể nói vụ lúa đông xuân 2019-2020 ở ĐBSCL dù gặp nhiều khó khăn về hạn hán và xâm nhập mặn, nhưng cơ bản đã đạt được thắng lợi quan trọng về năng suất, sản lượng lẫn giá cả.
Kết quả này là nhờ sự chỉ đạo sâu sát của Chính phủ, sự lãnh đạo và phối hợp chặt chẽ của các bộ ngành, cùng các địa phương; xây dựng kịch bản chi tiết, phù hợp với thực tiễn cho những từng vùng sản xuất, phát huy hiệu quả các công trình thủy lợi và sự tham gia tốt của nhiều nông dân trong việc tuân thủ sản xuất để ứng phó với hạn mặn…”.
Cụ thể, vụ đông xuân 2019-2020, toàn vùng Nam bộ xuống giống hơn 1,6 triệu ha, giảm 68.500 ha, năng suất ước đạt 69,35 tạ/ha, tăng 2,05 tạ/ha; sản lượng ước đạt 11,2 triệu tấn, giảm 129.000 tấn so với vụ đông xuân 2018–2019. Trong đó, các tỉnh ĐBSCL xuống giống 1,54 triệu ha, giảm 63.000 ha; năng suất ước đạt 69,79 tạ/ha, tăng 2,01 tạ/ha; sản lượng ước đạt 10,7 triệu tấn, giảm 118.000 tấn. Nhìn chung, tình hình xuống giống vụ đông xuân 2019-2020 tại ĐBSCL được triển khai sớm từ 20-30 ngày so với vụ đông xuân năm trước. Thời tiết thuận lợi giúp cây lúa sinh trưởng, phát triển tốt, sâu bệnh ít; cho năng suất cao, phẩm chất gạo tốt.
Đồng tình với nhận định trên, ông Nguyễn Thanh Dũng, Phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ cho biết: “Vụ đông xuân này, nông dân Cần Thơ sản xuất 77.000ha và đến nay thu hoạch xong 100%. Năng suất lúa khá cao khi đạt bình quân tới 72 tạ/ha, giá bán trung bình khoảng 5.300 đồng/kg trở lên, nhờ đó nông dân đạt lợi nhuận khoảng 40%, sau khi trừ chi phí. Đây là mức lợi nhuận khá tốt”.
Theo ông Lê Văn Hiểu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng, chính sự chủ động sản xuất sớm nên 183.000 ha lúa đông xuân ở tỉnh đạt năng suất khá cao, sản lượng thu về hơn 1,2 triệu tấn. Có tới 44 doanh nghiệp liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa cho nông dân, từ đó đảm bảo lợi nhuận từ 30-40% sau khi trừ chi phí.
Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho hay, ước tính khối lượng xuất khẩu gạo tháng 3-2020 đạt khoảng 741.000 tấn, giá trị 343 triệu USD, đưa tổng khối lượng xuất khẩu gạo trong 3 tháng đầu năm 2020 đạt 1,67 triệu tấn, giá trị khoảng 773 triệu USD…
Về giá xuất khẩu gạo của Việt Nam chào bán trong tháng 2 loại 5% tấm ở mức 380 USD/tấn, tăng 25 USD/tấn so tháng trước; mức cao nhất trong 1 năm qua do nhu cầu tăng mạnh từ thị trường Philipines và Malaysia. Đầu tháng 3-2020, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đạt 395 USD/tấn, tăng 25 USD/tấn so tuần trước. Đây là mức giá cao nhất từ tháng 12-2018, nhờ nhu cầu mua hàng từ Malaysia, Cuba và châu Phi tăng lên…
Mặt được là vậy, tuy nhiên Sở NN-PTNT các tỉnh ĐBSCL băn khoăn khi vài ngày nay giá lúa ở ĐBSCL có chiều hướng giảm khoảng 200 - 500 đồng/kg, sau khi có chủ trương tạm ngưng ký hợp đồng mới xuất khẩu gạo; điều này tác động đến tâm lý người dân. Cơ bản sản lượng lúa không thiếu, do đó, các tỉnh kiến nghị Bộ NN-PTNT và các bộ ngành liên quan, sớm có giải pháp hợp lý về xuất khẩu gạo...
Dồn sức cho các vụ cuối năm
| Năm 2020 sản lượng lúa ở ĐBSCL ước đạt 24,3 triệu tấn Theo Bộ NN-PTNT, dự kiến kế hoạch sản xuất lúa toàn vùng Nam bộ năm 2020 gieo sạ hơn 4,27 triệu ha, năng suất 60,64 tạ/ha; sản lượng 25,9 triệu tấn. Trong đó, ở các tỉnh ĐBSCL gieo sạ 4 triệu ha, năng suất bình quân 60,76 tạ/ha; sản lượng ước đạt tới 24,3 triệu tấn... |
Từ hiệu quả vụ đông xuân mang lại, Bộ NN-PTNT đưa ra kế hoạch sản xuất vụ hè thu 2020 của toàn vùng Nam bộ hơn 1,6 triệu ha, năng suất 56,41 tạ/ha, sản lượng 9,1 triệu tấn. Trong đó, ở ĐBSCL gieo sạ 1,5 triệu ha; năng suất 56,6 tạ/ha, sản lượng 8,7 triệu tấn...
Tổng Cục Thủy lợi lưu ý, từ tháng 3 đến tháng 6-2020 tổng lượng mưa ở ĐBSCL thấp hơn trung bình nhiều năm; tổng lượng dòng chảy sông Mê Công về ĐBSCL từ nay đến cuối mùa khô cũng thấp hơn trung bình nhiều năm 15-20%. Trong khi xâm nhập mặn sẽ tăng cao theo kỳ triều cường giữa tháng 3 âm lịch...
Do đó, các tỉnh ĐBSCL cần theo dõi chặt để sản xuất không bị ảnh hưởng. Ông Lê Thanh Tùng, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt đề xuất trong tháng 3 và tháng 4-2020, việc xuống giống lúa hè thu ở ĐBSCL nên tập trung những vùng phù sa ngọt sông Tiền, sông Hậu, vùng Đồng Tháp Mười cùng một phần Tứ giác Long Xuyên. Tháng 5, xuống giống các vùng sản xuất lúa ở phía Nam Quốc lộ I cách biển 70 km thuộc các tỉnh Vĩnh Long, Tiền Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh; tháng 6 khi có mưa sẽ xuống giống các vùng ven biển ở Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Cà Mau...
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh cho rằng, đối với các vùng nước ngọt ở Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ... bà con có thể tranh thủ xuống giống sớm, bởi không gặp trở ngại về hạn mặn; ngoài ra tận dụng giá cả tốt và có thể đẩy thời vụ lúa thu đông sớm hơn. Quan điểm chung trong sản xuất lúa từ nay đến cuối năm 2020 (vụ hè thu, thu đông và vụ mùa) là giữ vững diện tích, năng suất và sản lượng, nhằm đảm bảo an ninh lương thực trong mọi tình huống thiên tai, bất lợi diễn ra trong và ngoài nước.
Đồng thời, phục vụ tốt cho việc xuất khẩu khi điều kiện thuận lợi, cho phép. Vì vậy, Bộ NN-PTNT sẽ phối hợp với các địa phương bám sát thời vụ, tăng cường ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất, giảm giá thành, nâng cao chất lượng, sử dụng nguồn nước hiệu quả, đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất, tiêu thụ lúa gạo...
