Trung Quốc thống trị cuộc đua
Giữa chiếc xe điện và chiếc xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống, xe điện sử dụng lượng khoáng sản hiếm nhiều hơn gấp 6 lần. Nguyên nhân nằm tại bộ pin của xe.
Tính từ đầu quá trình, để có thể thành hình khối pin xe điện hoàn chỉnh, cần trải qua các bước cơ bản: Khai thác quặng → Tinh chế → Sản xuất linh kiện → Hoàn thiện pin .
Trung Quốc tuy không có trữ lượng lớn các nguyên liệu chính làm pin, nhưng từ lâu quốc gia này đã theo đuổi chính sách dài hạn làm sao để có được nguồn cung rẻ, ổn định.
Theo đó, với sự hỗ trợ của chính phủ, các công ty Trung Quốc đã mua cổ phần của nhiều công ty khai khoáng trên khắp thế giới.
Thí dụ, nguyên liệu cobalt có mặt trong hầu hết loại pin xe điện sử dụng, các công ty Trung Quốc sở hữu hầu hết mỏ khai thác cobalt tại Conggo - nhà cung cấp cobalt cho cả thế giới. Cobalt .
Hiện tại, các công ty Trung Quốc nắm giữ khoảng 41% mỏ cobalt trên thế giới và kiểm soát hầu hết mỏ khai thác lithium - cũng là nguyên liệu quan trọng để sản xuất pin xe điện.
Với các chất khác như niken , mangan hay chì, Trung Quốc cũng đang nắm giữ lợi thế. Cụ thể, tại Indonesia, quốc gia có sản lượng niken lớn của thế giới, Trung Quốc hiện có 3 nhà máy đang hoạt động với quy trình tiên tiến chiết xuất niken từ quặng.
Ngoài việc đang nấu chảy và xử lý khoảng 3/4 lượng niken toàn cầu, Trung Quốc cũng cung cấp hầu hết chì trên toàn thế giới.
Chưa hết, Trung Quốc cũng thống lĩnh trong sản xuất cực anot (cực âm), đồng thời chiếm lĩnh 1/2 thị trường catot (cực dương) của pin.
Các chất điện phân, thường được làm bằng muối lithium và dung môi, rất cần thiết để dẫn điện. 4 nhà sản xuất chất điện phân lớn nhất thế giới đều là của Trung Quốc.
Đáng nói, Trung Quốc trở thành nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới một phần cũng vì biết cách sản xuất các linh kiện pin hiệu quả kèm chi phí thấp.
Hiện tại, 2/3 số xe điện được bán trên toàn cầu đều xuất xưởng từ Trung Quốc nhờ một loạt chính sách hỗ trợ, bao gồm trợ cấp, giảm thuế và hợp đồng mua sắm.
Mỹ khó tự chủ nguồn cung
Cuộc đua sản xuất xe ô tô điện càng ngày càng nóng lên giữa 3 nhà sản xuất lớn là Mỹ, Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU).
 |
Ngành sản xuất xe điện của Mỹ khó tự chủ nguồn cung. (Ảnh: Reuters) |
Mỹ và các đối tác muốn tự lực sản xuất và khai thác nguyên vật liệu trong lĩnh vực xe điện, khi đẩy mạnh đầu tư để các nhà máy sản xuất sớm tự chủ được nguồn cung. Đây là mục tiêu không hề dễ dàng.
Nhà máy của hãng ô tô BMW đặt tại bang Carolina, Mỹ mỗi ngày sản xuất 1.500 xe mới, đặt mục tiêu 50% doanh số của hãng sẽ là xe điện vào năm 2030. Ford, GM, Honda và Hyundai đã cam kết sẽ đầu tư hàng tỷ USD vào các dây chuyền sản xuất pin xe điện.
Tuy nhiên, tốc độ dịch chuyển sang dùng xe điện của Mỹ vẫn chậm hơn nhiều so với Trung Quốc.
Đạo luật giảm phát được Tổng thống Joe Biden ký kết hồi năm ngoái đã đặt cược vào xe điện, bằng cách cam kết sẽ giảm 7.500USD cho người tiêu dùng Mỹ mua xe ô tô điện.
Chỉ trong vòng 3 tháng sau khi đạo luật được ký kết, khoảng 33 tỷ USD đã được các nhà sản xuất xe ô tô đổ vào lĩnh vực sản xuất xe điện tại Mỹ.
Đổi lại, chiếc xe điện phải đáp ứng các yêu cầu khắt khe của đạo luật này.
Thí dụ, 50% cấu phần chiếc pin xe điện phải được khai thác nguyên liệu và sản xuất tại Mỹ. Từ giờ đến năm 2029, thậm chí yêu cầu này là 100% cấu phần pin xe điện.
Đây là yêu cầu rất khó, bởi một thành phần quan trọng của pin xe điện là lithium, trong khi lượng lihthium khai thác tại Mỹ chưa bằng 1/10 so với Trung Quốc.
Nhiều chuyên gia cho rằng Mỹ sẽ phải mất rất lâu mới tìm ra được giải pháp cho thành phần pin xe điện. Sẽ rất khó để đạt được mục tiêu tự lực sản xuất mà không cần bắt tay với Trung Quốc.
Có thể nói, việc Mỹ muốn tự lực sản xuất và khai thác nguyên vật liệu trong lĩnh vực xe điện đang gặp phải thử thách lớn.
Đó là, việc khai thác lithium, nickel, cobalt và các khoáng sản có nhu cầu cao trong sản xuất pin xe điện, đang vấp phải sự phản đối ở nhiều địa phương.
Bên cạnh đó, các nhà đầu tư của Mỹ vẫn rất dè dặt khi xuống tiền cho các công ty làm xe điện. Bởi sản xuất xe sử dụng động cơ đốt trong vẫn mang lại lợi nhuận cao hơn nhiều.
Với thực trạng hiện tại, Trung Quốc cầm "chuôi", Mỹ nắm "lưỡi" của “con dao” chuỗi cung ứng nguyên liệu cho sản xuất pin xe điện.
