Bệnh truyền nhiễm “nóng” trở lại, thiếu thuốc điều trị
Báo cáo với Đoàn công tác, TS Nguyễn Vũ Thượng, Phó Viện trưởng Viện Pasteur TPHCM cho biết, qua hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm tại 20 tỉnh, thành miền Nam ghi nhận khoảng 9.000 ca bệnh tay chân miệng trong 5 tháng đầu năm nay, trung bình khoảng 400 ca mỗi tuần (thấp hơn 45% so với cùng kỳ năm 2022).
Tuy nhiên, số ca mắc mới đang có xu hướng tăng trở lại trong 2 tháng qua, đáng chú ý là số ca nặng và số ca tử vong do bệnh tay chân miệng đang gia tăng và đã cao hơn so với cùng kỳ năm trước.
Hiện khu vực phía Nam có 7 trường hợp tử vong do tay chân miệng. Các địa phương có số ca mắc nhiều và nặng là Bình Dương, Đồng Nai, An Giang, Kiên Giang, TPHCM... Hoạt động giám sát, xét nghiệm cũng đã phát hiện virus EV71 đang dần chiếm tỷ trọng ưu thế trong các mẫu xét nghiệm ca bệnh nặng.
“Virus EV71 là tác nhân thường gây dịch, gây ra biến chứng và nguy cơ dẫn đến tử vong cao hơn các chủng virus khác đã gây ra các vụ dịch nghiêm trọng vào năm 2011 và 2018”, TS Nguyễn Vũ Thượng nhận định rồi khuyến cáo, thời gian tới, tình hình bệnh tay chân miệng dự báo sẽ phức tạp hơn do đây là thời điểm bệnh tay chân miệng tăng mạnh trong năm.
Bên cạnh dịch tay chân miệng, dịch sốt xuất huyết cũng đang "nóng" dần, riêng tại TPHCM, ghi nhận 8.091 ca mắc sốt xuất huyết (thấp hơn 46% so với cùng kỳ năm 2022), chưa có ca tử vong. Theo Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM Nguyễn Văn Vĩnh Châu, dù số ca mắc sốt xuất huyết và tay chân miệng đang thấp hơn so với cùng kỳ năm 2022 nhưng số ca mắc nặng lại đang cao hơn. Thành phố đã ghi nhận 4 trẻ tử vong tại Bệnh viện Nhi đồng 1 do bệnh tay chân miệng. Cả 4 trường hợp này đều từ các tỉnh, thành khác chuyển đến.
 |
Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM Nguyễn Văn Vĩnh Châu phát biểu |
PGS-TS-BS Nguyễn Thanh Hùng, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, so với các năm trước, số lượng trẻ mắc tay chân miệng nhập viện năm nay không tăng, nhưng số ca nặng lại tăng 2,5 lần; trong đó, có nhiều trẻ nhập viện trong tình trạng nguy kịch.
Điều đáng lo nhất hiện nay, theo PGS-TS-BS Nguyễn Thanh Hùng là vấn đề thiếu thuốc điều trị bệnh tay chân miệng nặng như: thuốc Gamma Globulin và Phenobarbital truyền tĩnh mạch. Trong khi Phenobarbital truyền tĩnh mạch dự kiến vào tháng 7 mới được cung ứng, còn Gamma Globulin đang khan hiếm trên toàn cầu.
“Bộ Y tế cần phân bổ lại chuyển tuyến bệnh tay chân miệng cho 4 bệnh viện: Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, Nhi đồng Thành phố và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới để cùng chia sẻ gánh nặng”, BS Nguyễn Thanh Hùng đề xuất.
Liên quan tới vấn đề này, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cho biết, hiện tại Việt Nam chỉ có trên 2.300 lọ Gamma Globulin, trong đó 300 lọ ở kho của Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM), hơn 2.000 lọ tại kho của một công ty dược. Đến giữa tháng 8, thuốc này mới có thể nhập về thêm.
 |
| PGS-TS-BS Nguyễn Hoàng Bắc, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM |
Trước tình trạng thiếu thuốc điều trị tay chân miệng ở các bệnh viện tuyến cuối, lãnh đạo Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, 2 đơn vị sẵn sàng hỗ trợ các nguồn lực để chia sẻ gánh nặng điều trị các bệnh lý truyền nhiễm cho các bệnh viện khác của TPHCM và các tỉnh, thành khu vực phía Nam.
Sớm có chính sách bảo vệ người thực hiện công tác đấu thầu
Đánh giá cao công tác triển khai phòng chống dịch của TPHCM và các tỉnh, thành khu vực phía Nam, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho rằng, với các điều kiện khách quan, năm nay tình hình các loại dịch bệnh truyền nhiễm dự báo sẽ phức tạp hơn.
Để ứng phó với tình hình, Thứ trưởng đề nghị TPHCM và 20 tỉnh, thành, ngoài việc nâng cao cảnh giác với bệnh lý tay chân miệng ở trẻ em thì cần quan tâm đến đối tượng người lớn, bởi nhiều người lớn nhiễm bệnh nhưng không có triệu chứng và trở thành nguồn lây trở lại cho trẻ em.
Thứ trưởng cũng yêu cầu các địa phương đẩy mạnh việc lấy mẫu xét nghiệm đánh giá gen, chủng virus gửi về Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương hoặc các đơn vị trên địa bàn TPHCM; làm công tác này để có sự đánh giá đúng các biến chủng, kịp thời có các biện pháp phòng, chống.
Trong công tác giám sát dịch, cần có sự phối hợp, cung cấp thông tin giữa khối dự phòng và khối điều trị, từ đó xử lý kịp thời các ổ dịch, hạn chế dịch bệnh lây lan. Đồng thời các tỉnh, thành phải khẩn trương ban hành kế hoạch phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm năm 2023, trong đó đảm bảo 4 tại chỗ.
Khi đã có kế hoạch, nếu chưa hoặc đang trình phê duyệt, đề nghị tham mưu UBND tỉnh, thành khẩn trương phê duyệt kinh phí triển khai phòng, chống dịch tay chân miệng, sốt xuất huyết và Covid-19 một cách chủ động.
Song song đó, cần tăng cường theo dõi, giám sát tình hình dịch, phát hiện sớm và xử lý kịp thời các ổ dịch, không để phát sinh ổ dịch mới. Có chế độ thông tin báo cáo, bởi thực tế đã có tỉnh, thành báo cáo chậm trễ, ảnh hưởng công tác phòng, chống dịch, cấp cứu điều trị.
Theo đó, 20 tỉnh, thành phía Nam và nhất là TPHCM sớm tổ chức tập huấn, hỗ trợ, cung cấp kiến thức nâng cao năng lực cho các phòng khám tư nhân, cơ sở y tế ngoài công lập nhằm nâng cao kiến thức dự phòng, điều trị bệnh theo phân tầng; các bệnh viện tuyến trên cần hỗ trợ điều trị từ xa cho các cơ sở y tế tuyến dưới.
TPHCM cũng phải thực hiện tốt công tác dự trù thuốc, vật tư y tế; đẩy mạnh các hoạt động phun hóa chất diệt muỗi, vệ sinh môi trường khử khuẩn; tuyên truyền thông tin về dịch bệnh đến người dân.
“Có một công ty sản xuất vaccine phòng bệnh tay chân miệng gửi hồ sơ đăng ký đến Cục quản lý Dược. Hy vọng từ nay đến cuối năm vaccine này sẽ được cấp phép”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương thông tin thêm.
 |
| Phó Chủ tịch UBND TPHCM Dương Anh Đức phát biểu |
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Dương Anh Đức khẳng định, hoạt động phòng chống các loại dịch bệnh truyền nhiễm luôn được lãnh đạo thành phố đặc biệt quan tâm. Ngay từ đầu năm 2023 đến nay, TP đã triển khai nhiều biện pháp phòng, chống nhằm hạn chế số ca mắc, số ca mắc trở nặng và tử vong.
Thời gian tới, bên cạnh các biện pháp phòng, chống dịch đã triển khai, TPHCM sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông, nâng cao ý thức người dân để hạn chế số ca mắc, hạn chế tiêu tốn nguồn lực.
 |
| Lãnh đạo sở ban ngành và quận huyện của TPHCM phát biểu tại buổi làm việc |
Về vấn đề thành lập các trung tâm dự trữ thuốc hiếm của từng khu vực, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Dương Anh Đức đề xuất, Bộ Y tế tận dụng nguồn lực của Bệnh viện Chợ Rẫy để phát triển thành trung tâm dự trữ thuốc hiếm cho khu vực phía Nam.
“Bộ Y tế cần sớm ban hành cơ chế, chính sách giải quyết những vấn đề phát sinh về mặt tài chính khi không sử dụng hết cơ số thuốc. Có vậy mới “giải phóng” tâm lý lo ngại cho đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế khi thực hiện mua sắm, đấu thầu, đảm bảo nguồn cung ứng thuốc trong điều trị dịch bệnh”, Phó Chủ tịch UBND TPHCM kiến nghị.
