Tại tờ trình đánh giá tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách trung ương năm 2023, Chính phủ dự kiến sẽ dành 44.000 tỷ đồng để thực hiện tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức.
Lương hưu tăng theo lương cơ sở
Theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, mức hưởng lương hưu của người lao động (NLĐ) có thời gian tham gia BHXH sẽ được tính toán dựa trên thời gian đóng BHXH và mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH. Tuy nhiên, Điều 56 và Điều 71 Luật BHXH năm 2014 lại quy định mức hưởng lương hưu thấp nhất khi tham gia BHXH bắt buộc là bằng mức lương cơ sở. Do đó, khi lương cơ sở tăng thì mức hưởng lương hưu thấp nhất được tính cho NLĐ tham gia BHXH bắt buộc nghỉ hưu vào năm 2023 cũng sẽ tăng theo. Lúc này, mức hưởng lương hưu tối thiểu sẽ tăng từ 1,49 triệu đồng/tháng lên thành 1,8 triệu đồng/tháng.
Trợ cấp BHXH điều chỉnh tăng
Theo Luật BHXH năm 2014, có rất nhiều khoản trợ cấp BHXH được tính theo lương cơ sở. Do vậy, khi lương cơ sở tăng thì trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tử tuất cũng được điều chỉnh tăng. Cụ thể:
- Mức trợ cấp dưỡng sức sau ốm đau: Mức hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi ốm đau được tính theo công thức: nếu lương cơ sở tăng từ 1,49 triệu đồng/tháng lên thành 1,8 triệu đồng/tháng, thì khoản trợ cấp sẽ tăng từ 447.000 đồng/ngày lên thành 540.000 đồng/ngày.
- Mức trợ cấp 1 lần khi sinh con: Lao động nữ sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi được cơ quan BHXH thanh toán trợ cấp 1 lần. Khi mức lương cơ sở năm 2023 tăng, mức trợ cấp 1 lần khi sinh con hoặc nuôi con nuôi của NLĐ cũng điều chỉnh tăng từ 2,98 triệu đồng/con lên thành 3,6 triệu đồng/con.
- Mức dưỡng sức sau thai sản: Tiền trợ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau ốm đau tăng từ 447.000 đồng/ngày lên thành 540.000 đồng/ngày.
- Mức trợ cấp 1 lần khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 5% đến 30% do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thì được nhận trợ cấp 1 lần. Một phần của khoản trợ cấp này sẽ được tính theo mức độ suy giảm khả năng lao động và mức lương cơ sở tại thời điểm chi trả. Nếu lương cơ sở tăng, mức trợ cấp 1 lần tính theo mức độ suy giảm lao động cũng sẽ tăng. Theo đó, suy giảm 5% khả năng lao động được tăng trợ cấp từ 7,45 triệu đồng lên 9 triệu đồng. Sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 900.000 đồng (hiện nay là 745.000 đồng).
- Trợ cấp hàng tháng khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thì được nhận trợ cấp hàng tháng. Một phần của khoản trợ cấp này sẽ được tính theo mức độ suy giảm khả năng lao động và mức lương cơ sở tại thời điểm chi trả. Khi lương cơ sở tăng, mức trợ cấp hàng tháng tính theo mức độ suy giảm lao động cũng sẽ tăng theo. NLĐ suy giảm 31% khả năng lao động nhận mức trợ cấp tăng từ 447.000 đồng/tháng lên 540.000 đồng/tháng. Sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 36.000 đồng/tháng (hiện nay là 29.800 đồng/tháng).
- Trợ cấp phục vụ cho người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: NLĐ bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên sẽ được trợ cấp phục vụ hàng tháng nếu có thêm một trong các điều kiện sau: bị liệt cột sống; mù hai mắt; cụt, liệt hai chân; bị bệnh tâm thần. Khi lương cơ sở tăng, mức trợ cấp phục vụ sẽ tăng từ 1,49 triệu đồng/tháng lên 1,8 triệu đồng/tháng.
- Trợ cấp 1 lần khi chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: NLĐ chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thì thân nhân sẽ được thanh toán trợ cấp 1 lần. Khi lương cơ sở tăng, mức trợ cấp này cũng tăng từ 53,64 triệu đồng lên 64,8 triệu đồng.
- Tăng mức dưỡng sức sau điều trị: NLĐ quay trở lại làm việc sau khi điều trị ổn định thương tật do tai nạn lao động hoặc bệnh tật do bệnh nghề nghiệp mà trong thời gian 30 ngày đầu sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe. Khi lương cơ sở tăng thì trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau điều trị thương tật, bệnh tật tăng từ 447.000 đồng/ngày lên 540.000 đồng/ngày.
- Mức trợ cấp mai táng: NLĐ sau đây chết thì thân nhân sẽ được trợ cấp mai táng: người đang tham gia BHXH; người đang bảo lưu quá trình đóng BHXH; người đang hưởng lương hưu; người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hàng tháng; NLĐ chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Khi lương cơ sở tăng, khoản tiền trợ cấp mai táng cũng tăng từ 14,9 triệu đồng lên 18 triệu đồng.
- Mức trợ cấp tuất hàng tháng: Khi lương cơ sở tăng, mức trợ cấp tuất hàng tháng cũng tăng. Cụ thể: thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng được trợ cấp tuất hàng tháng từ 1,043 triệu đồng/tháng tăng lên 1,26 triệu đồng/tháng; trường hợp còn lại được trợ cấp tuất hàng tháng tăng từ 745.000 đồng/tháng lên 900.000 đồng/tháng.
