Theo công bố mới nhất của Tổng cục Thống kê (TCTK), tăng trưởng GDP năm 2015 ước đạt 6,68%, cao nhất giai đoạn 2011-2015, và vượt xa so với mục tiêu 6,2% đã đề ra. Trong đó, riêng GDP quý IV tăng tới 7,01%, cao hơn mức tăng 6,12% của quý I, 6,47% của quý II và 6,87% quý III. Trao đổi với ĐTTC, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư (KH-ĐT) Bùi Quang Vinh nhận định: “Năm 2015 kinh tế vĩ mô ngày càng ổn định hơn, tăng trưởng kinh tế đang lấy lại tốc độ của mình”.
Công nghiệp và xây dựng - trụ đỡ tăng trưởng
Nhận định về tình hình chung, Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Bích Lâm đánh giá những con số trên cho thấy nền kinh tế phục hồi rõ nét. Trong mức tăng trưởng chung của toàn nền kinh tế, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,41%, đóng góp 0,4 điểm phần trăm vào mức tăng chung. Đây là mức tăng trưởng rất thấp so với mức 3,44% của năm 2014. Khu vực công nghiệp và xây dựng được đánh giá là trụ đỡ tăng trưởng, khi tăng tới 9,64%, cao hơn nhiều mức tăng 6,42% của năm trước, đóng góp 3,2 điểm phần trăm. Thấp hơn không nhiều là khu vực dịch vụ, với mức tăng 6,33%, đóng góp 2,43 điểm phần trăm. Chỉ tính trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, ngành lâm nghiệp có mức tăng cao nhất với 7,69%, nhưng do chiếm tỷ trọng thấp nên chỉ đóng góp 0,05 điểm phần trăm vào mức tăng chung.
Ngành nông nghiệp mặc dù tăng thấp ở mức 2,03% do ảnh hưởng của thiên tai, hạn hán, nhưng quy mô trong khu vực lớn nhất (chiếm khoảng 75%) nên đóng góp 0,26 điểm phần trăm. Điều đáng buồn là ngành thủy sản chỉ tăng 2,80%, đóng góp 0,09 điểm phần trăm. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất của ngành này trong 5 năm qua và chưa bằng 1/2 mức tăng trưởng năm 2014. Trong khu vực công nghiệp và xây dựng, ngành công nghiệp tăng 9,39% so với năm trước, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 10,6%, cao hơn nhiều mức tăng của năm 2013 (tăng 7,22%) và năm 2014 (tăng 7,41%). Mức tăng này đã đóng góp quan trọng trong mức tăng trưởng chung. Ngành khai khoáng tăng 6,5%. Ngành xây dựng đạt mức tăng 10,82% so với năm trước, đây là mức tăng cao nhất kể từ năm 2010. Năm 2011 giảm 0,26%; năm 2012 tăng 3,66%; năm 2013 tăng 5,84%; năm 2014 tăng 6,93%.
Theo TCTK, quy mô nền kinh tế năm nay theo giá hiện hành đạt 4.192,9 nghìn tỷ đồng; GDP bình quân đầu người năm 2015 ước tính đạt 45,7 triệu đồng, tương đương 2.109USD, tăng 57USD so với năm 2014. Tuy nhiên, dù cơ cấu nền kinh tế năm nay tiếp tục có sự chuyển dịch, nhưng tốc độ chậm.
2016 đặt mục tiêu tăng trưởng 6,7%
Theo ông Hà Quang Tuyến, Vụ trưởng Vụ Hệ thống tài khoản quốc gia, TCTK, GDP năm 2015 được tính toán dựa trên các số liệu cụ thể ngẫu nhiên, phù hợp với phương pháp tính, không có sự điều chỉnh hay “làm đẹp” con số tăng trưởng. Theo ông Tuyến, các dấu hiệu tốt của nền kinh tế thể hiện ở sự tăng trưởng GDP cao, tồn kho và lạm phát thấp, tiêu dùng tăng, chỉ số sử dụng lao động tăng hơn, tích lũy của nền kinh tế cũng tăng lên... Ông Tuyến cũng cho biết, năm 2016, chúng ta còn đặt mục tiêu tăng GDP cao hơn lên mức 6,7%. Lý do bởi năng lực sản xuất của nền kinh tế vẫn còn nhiều dư địa để có thể kỳ vọng tăng trưởng kinh tế cao hơn. Trong lĩnh vực nông nghiệp, các khó khăn khách quan về thời tiết, giá cả có thể giảm bớt giúp ngành này tăng trưởng cao trong năm tới. Các ngành chế biến, chế tạo, khai khoáng, điện, thương mại hàng hóa, ngân hàng dù đã tăng cao trong năm nay song vẫn còn dư địa để phát triển hơn trong năm 2016. Đặc biệt, năm 2016, giá dầu dự báo tiếp tục giảm sẽ tác động làm cho giá xăng dầu và chi phí đầu vào của nền kinh tế giảm, tạo giá trị gia tăng hàng hóa nhiều hơn, tác động tốt tới nền kinh tế hơn.
Với việc GDP đạt mức khá cao, các cân đối lớn của nền kinh tế được cải thiện. Vì thế lạm phát tăng thấp nhất trong 10 năm trở lại đây do yếu tố chi phí đẩy giảm nên là một trong những yếu tố có tác động tốt cho tăng trưởng kinh tế. Lạm phát thấp làm tăng giá trị của đồng tiền Việt Nam nhưng không làm giảm thu nhập của người dân. Đây cũng là yếu tố kích thích tăng chi tiêu của hộ gia đình và tăng tổng cầu của nền kinh tế. Ông Nguyễn Bích Lâm |
Tuy nhiên, lãnh đạo ngành thống kê cũng thừa nhận, dù đặt mục tiêu GDP cao trong năm tới nhưng khó khăn và thách thức cũng rất lớn. Theo đó, giá dầu giảm sẽ tác động làm giảm thu ngân sách nhà nước. Các bộ, ngành liên quan dự kiến sẽ tiếp tục điều chỉnh giá các loại dịch vụ công như y tế, giáo dục; giá các mặt hàng Nhà nước quản lý như điện, nước còn tăng lên theo giá thị trường để tránh bù lỗ; tăng lương… Tất cả sẽ không hẳn có lợi cho tăng trưởng kinh tế. “Lương chắc chắn sẽ tăng trong năm tới; lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ y tế cũng sắp ban hành, học phí đã tăng… Tất cả sẽ làm cho người dân phải chi tiêu nhiều hơn, tác động tới lạm phát, người dân sẽ phải cắt giảm chi tiêu vì phải chi nhiều hơn cho các dịch vụ cơ bản này, từ đó tác động làm cho tổng cầu của nền kinh tế giảm, ảnh hưởng tới mục tiêu tăng trưởng chung. Do đó, chúng tôi đã kiến nghị Chính phủ phải hết sức cân nhắc, điều tiết vấn đề này” - ông Lâm nói.
Năm 2016, sức ép điều chỉnh tỷ giá cũng rất lớn do các yếu tố bất ổn về cung cầu ngoại tệ. Hoa Kỳ có thể nâng tiếp lãi suất USD, nếu tỷ giá được điều chỉnh sẽ ảnh hưởng tới lạm phát, điều hành nền kinh tế. Chưa kể, năm tới thuế của nhiều hàng hóa về 0% sẽ làm tăng nhập khẩu tác động đến cán cân thanh toán ngoại tệ, cung ngoại tệ, tỷ giá trong khi nợ xấu của nền kinh tế, năng suất lao động của ta còn chưa được cải thiện nhiều. Vì thế, trong năm tới nền kinh tế phải có đổi mới cải cách thể chế mạnh mẽ hơn nữa đi kèm với cải thiện thủ tục hành chính, thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong sản xuất, lao động để làm sao tăng được năng suất tổng hợp của nền kinh tế lên mới mong có tăng trưởng kinh tế cao hơn.
