Quyết định nối lại đàm phán song phương là kết quả trực tiếp từ Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tổ chức tại Kuala Lumpur ngày 22-12.
Trước nguy cơ xung đột leo thang, Malaysia trên cương vị Chủ tịch ASEAN đã tích cực thúc đẩy các nỗ lực hòa giải, phối hợp với nhiều đối tác quốc tế nhằm tạo không gian đối thoại cho hai bên.
Kể từ khi xung đột tái bùng phát ngày 8-12, các cuộc giao tranh bằng pháo binh và vũ khí hạng nặng đã diễn ra dọc tuyến biên giới dài hơn 800 km, khiến ít nhất 80 người thiệt mạng, hàng nghìn dân thường phải sơ tán, nhiều công trình dân sự bị phá hủy.
Tiến trình hòa giải lần này ghi nhận sự tham gia của nhiều bên trung gian. Mỹ và Trung Quốc đã tiến hành các hoạt động ngoại giao nhằm hạ nhiệt căng thẳng, trong đó đặc phái viên Trung Quốc Deng Xijun đã có các cuộc tiếp xúc trực tiếp tại Bangkok và Phnom Penh.
Tuy nhiên, Thái Lan khẳng định trọng tâm vẫn là đối thoại song phương, với mục tiêu đạt được một lệnh ngừng bắn có tính thực chất và khả thi.
Ngoại trưởng Thái Lan Sihasak Phuangketkeow nhấn mạnh Bangkok mong muốn một lệnh ngừng bắn đi kèm cơ chế thực hiện rõ ràng, bao gồm rút quân, giám sát và xác minh trên thực địa.
Giới quan sát nhận định, điểm khác biệt của cuộc gặp ngày 24-12 so với các nỗ lực trước đây nằm ở trọng tâm vào cơ chế giám sát và xây dựng lòng tin, mở ra hy vọng thực chất cho việc khôi phục ổn định lâu dài tại khu vực biên giới Thái Lan - Campuchia.
