Người nhạc sĩ hào hoa
Nhạc sĩ Thanh Tùng sinh ngày 15-9-1948 tại thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Năm 6 tuổi, Thanh Tùng theo cha mẹ tập kết ra Bắc và trưởng thành trên mảnh đất Thăng Long. Sau khi tốt nghiệp bậc phổ thông, Thanh Tùng được cử đi học khóa chỉ huy dàn nhạc tại Nhạc viện Bình Nhưỡng - Triều Tiên, rồi về công tác ở Đài Tiếng nói Việt Nam từ năm 1971-1975. Non sông thống nhất, Thanh Tùng chuyển vào TPHCM sinh sống và bắt đầu sáng tác ca khúc.
Bài hát đầu tiên “Cây sầu riêng trổ bông” được nhạc sĩ Thanh Tùng viết cho vở cải lương cùng tên, đã nhanh chóng thoát khỏi tấm màn nhung sân khấu để vang lên trên môi khán giả âm nhạc, như ông bày tỏ: “Ca khúc đó có tính cách tình huống cho vở cải lương, nói về sự chia ly của một đôi vợ chồng, mà người ta đã phấn đấu vượt qua gian khổ như thế nào để mà sum họp lại với nhau và cảm thấy hạnh phúc. Thế nhưng, bài hát đầu tiên tôi viết để nói lên tiếng nói công khai của mình, mà xác lập hình ảnh của tôi là bài hát “Hát với chú ve con”, viết năm 1982. Tôi nghĩ “Hát với chú ve con” là “tuyên ngôn” của dòng nhạc pop trữ tình của Việt Nam”.
Thập niên 80 của thế kỷ 20, nhạc sĩ Thanh Tùng rất đắt show dàn dựng các tiết mục biểu diễn cho những đoàn văn công địa phương. Đặc biệt, nhạc sĩ Thanh Tùng gắn bó sâu sắc với Đoàn ca múa nhạc Hải Đăng ở Nha Trang - Khánh Hòa quê hương mình. Tại đây, ông đã sáng tác hàng loạt ca khúc làm nên tên tuổi ông như “Phố biển”, “Chuyện tình của biển”, “Lời tỏ tình mùa xuân”, “Giọt nắng bên thềm”, “Giọt sương trên mí mắt”, “Mưa ngâu”, “Ngôi sao cô đơn”…
Ca khúc Thanh Tùng nhanh chóng lan tỏa vào đời sống cộng đồng, theo đúng cách ông quan niệm: “Tôi luôn thấy rõ ảnh hưởng của các ca khúc tới quần chúng nên khi viết, tôi rất kỹ lưỡng cả về ngôn từ lẫn giai điệu, tức là luôn cố gắng không làm băng hoại tình cảm lành mạnh của con người.
Tuy nhiên, mặt khác, tôi rất phóng túng khi thể hiện tình cảm của mình. Tình cảm của tôi nó có thật trong lòng tôi, nó mang lại nhiều sự tốt đẹp cho đời tôi, cho nên nó không có gì xấu và không thể xấu được”.
Nhạc sĩ Thanh Tùng hào hoa và đào hoa. Thế nhưng, người phụ nữ duy nhất mà ông tôn thờ là vợ mình, bà Phạm Thị Minh. Họ gặp nhau khi Thanh Tùng 20 tuổi và Phạm Thị Minh vừa tròn 18 tuổi. Sau 3 năm hẹn hò, họ kết hôn vào năm 1971 tại Hà Nội và có 3 người con lần lượt được đặt tên là Nguyễn Thanh Bách, Nguyễn Thanh Thông và Nguyễn Thị Bạch Dương.
Căn biệt thự đầu tiên của họ trên đường Cây Điệp, quận 1, TPHCM, chính là không gian mơ mộng xuất hiện trong ca khúc “Hoa tím ngoài sân” nhạc sĩ Thanh Tùng miêu tả: “Một ngày tình cờ/Trên đường phố tôi có bàn chân em/Mặt trời thì hồng/Còn trên cây khế có nhiều tiếng chim”.
Có được người vợ tháo vát và rất chiều chuộng chồng con, nhạc sĩ Thanh Tùng thỏa chí tang bồng với bạn bè, với giai điệu. Thế nhưng, khi hạnh phúc đang nở rộ, bà Phạm Thị Minh mắc bạo bệnh và qua đời vào năm 1990, khi mới 40 tuổi. Lúc vợ còn sống, nhạc sĩ Thanh Tùng chỉ viết một ca khúc duy nhất tặng hiền thê là bài hát “Em và tôi”.
Vì vậy, giai đoạn đầu tiên không còn vợ bên cạnh, ông không thể nào che giấu được sự hụt hẫng mỗi lần nhớ về con phố Nghi Tàm mà họ từng hẹn hò thuở thanh xuân ở Hà Nội. Nỗi tiếc thương ấy được ông gửi vào ca khúc “Lối cũ ta về” bâng khuâng: “Lối cũ ta về, sỏi nghiêng gót giày, chiều nghiêng mắt nắng, buồn chợt tóc mây/ Lối cũ ta về, dừng chân trước thềm, chờ nghe trong gió mùi hương ngọc lan”.
Giữ lời hứa với hiền thê, nhạc sĩ Thanh Tùng gà trống nuôi con chăm lo cho các con khôn lớn và thành đạt. Không giàu có như nhiều đại gia bây giờ, nhưng ông biết được sự nổi tiếng của mình và biết sống phong lưu.
Nhạc sĩ Thanh Tùng là người đầu tiên ở Sài Gòn chơi xe hơi cổ. Những chiếc ô tô đã xuất hiện hàng mấy chục năm trước được nhạc sĩ Thanh Tùng mua lại rồi tân trang rất công phu. Và bao giờ nhạc sĩ Thanh Tùng dạo phố trên những chiếc xe hơi cổ đầy chất hưởng thụ sành điệu ấy.
Những người đẹp
Phần lớn nhân vật “em” trong ca khúc của nhạc sĩ Thanh Tùng đều có địa chỉ cụ thể. Ông từng sánh bước với nhiều người mẫu, diễn viên, ca sĩ… Tuy nhiên, những gì mang tính bí mật cá nhân thì chỉ chính họ mới có quyền tiết lộ. Chỉ xin nêu vài ví dụ mà nhạc sĩ Thanh Tùng từng công khai bộc bạch.
Với ca sĩ Ngọc Bích, nhạc sĩ Thanh Tùng đã viết tặng 2 ca khúc “Ngôi sao cô đơn” và “Giọt nắng bên thềm”. Với ca sĩ Ngọc Thúy, nhạc sĩ Thanh Tùng đã viết tặng 3 ca khúc “Phố biển”, “Chuyện tình của biển” và “Lời tỏ tình mùa xuân”.
Người đẹp có ý nghĩa cực kỳ then chốt trong các ca khúc của nhạc sĩ Thanh Tùng. Nếu không rạo rực trái tim đắm đuối, chắc chắc nhạc sĩ Thanh Tùng không có được cảm hứng để viết nên những ca khúc quyến rũ bao nhiêu khán giả, như ông tâm sự: “Con đường âm nhạc của tôi đầy ắp tình yêu, chỉ tình yêu thôi. Nhân vật trong ca khúc của tôi bao giờ cũng là người phụ nữ, và đúng là có nhiều nhân vật lắm”.
Bước sang thế kỷ 21, nhạc sĩ Thanh Tùng bị bệnh nên ít lui tới đám đông. Nhạc sĩ Thanh Tùng cả đời viết tình ca đôi lứa, bằng tất cả sự say mê. Ông thổ lộ: “Tình yêu là cái không bao giờ hết, cũng như đôi khi nó không bao giờ có. Chính vì vậy tôi không bao giờ nói có, cũng như không bao giờ nói không với tình yêu".
"Tôi có thể nói không với một cuộc hôn nhân, hay nói không với một cuộc sống ràng buộc nam nữ... Nhưng với tình yêu, tôi không nói không và cũng không cần nói có, vì đó là tâm sự mà tôi không cần phải thổ lộ cùng ai... Với tôi, quan trọng là trong lòng tôi có tình yêu, còn người ta có yêu tôi hay không thì cũng không có gì đáng bận tâm. Vấn đề là tôi có yêu được cuộc sống này hay không, hay có yêu được một người nào đó hay không”, nhạc sĩ Thanh Tùng chia sẻ.
Ca khúc cuối cùng của nhạc sĩ Thanh Tùng có tên gọi “Hoa cúc vàng” được viết những ngày ông nằm trên giường bệnh, bùi ngùi thương nhớ người vợ quá cố: “Đêm qua anh nằm mơ, anh mơ thấy em về/ Khi anh tuổi đôi mươi em mới lên mười tám/Trong tim em ngập nắng mang theo đóa cúc vàng/Em tặng mùa thu sang mùa thu bông hoa thiên đường”.
