Yếu tố tồn kho và nguồn cung
Tồn kho đồng LME hiện đang ở quanh mức 73.000 tấn, thấp nhất trong hơn 16 năm nay. Yếu tố này đang hỗ trợ cho giá đồng giao dịch ở mức cao như hiện tại. Với việc tồn kho LME liên tục giảm và duy trì ở mức thấp trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hồi phục kể từ tháng 4-2020, đã làm giá đồng có đợt tăng giá liên tục với mức tăng 146% kể từ đó. Trong khi đó, tồn kho SHFE tính đến hết ngày 25-2 ở mức 159.000 tấn.
Con số này đã có sự gia tăng đáng kể so với mức 27.000 tấn thời điểm cuối tháng 12-2021, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình những năm gần đây, và hiện vẫn chưa được một nửa so với mức tồn kho gần 400.000 tấn giai đoạn 2016-2017. Nếu tính tổng tồn kho trung bình của sàn LME và SHFE, hiện chỉ ở mức trên 200.000 tấn, thấp hơn khoảng 53% so với mức tồn kho trung bình của 5 năm trước 2021.
Xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine hiện không tác động trực tiếp đến nguồn cung cũng như nhu cầu tiêu thụ đồng, bởi nguồn cung chủ yếu đến từ Chile và Peru. 2 quốc gia Nam Mỹ này chiếm tỷ trọng gần 40% nguồn cung đồng của thế giới. Trong khi đó, quốc gia tiêu thụ nhiều nhất là Trung Quốc với tỷ trọng nhập khẩu chiếm gần 60% thị trường. Nguồn cung của Nga và Ukraine chỉ chiếm khoảng 1% quy mô thị trường.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại đối với nguồn cung là giá năng lượng tăng cao sẽ có ảnh hưởng gián tiếp đến hoạt động của các công ty khai thác đồng. Nếu như năm 2017, chi phí năng lượng cho hoạt động khai thác đồng ở Chile khoảng 10-14%, đến năm 2021 chi phí này chiếm khoảng 14-18% do giá năng lượng tăng cao. Do đó, nếu giá các mặt hàng năng lượng tiếp tục tăng hoặc giữ ở mức cao như hiện tại có thể làm chi phí khai thác đồng tăng thêm khoảng 5-6%. Điều này dẫn tới nguồn cung có khả năng bị hạn chế.
Mặc dù về mặt định tính, yếu tố giá năng lượng tăng cao là đáng lo ngại, nhưng Công ty Codelco (khai thác đồng của Chile) cho rằng cán cân cung - cầu vẫn kỳ vọng cân bằng nhờ sự tham gia của các mỏ đồng mới sắp đưa vào khai thác. Do đó, theo Codelco, giá đồng trong năm 2022 sẽ có diễn biến tương tự như năm 2021.
Cùng chung nhận định, hãng SFI đánh giá sự mở rộng nguồn cung nhờ vào các mỏ khai thác mới đưa vào hoạt động, có thể tạo ra mức dư thừa nhẹ cho cán cân cung - cầu trong trung hạn, cho đến trước năm 2025. Theo SFI dự tính, tổng sản lượng đến từ 4 dự án khai thác đồng (không bao gồm Zafranal) được đưa vào vận hành trong năm 2022-2023 sẽ làm gia tăng sản lượng toàn cầu thêm khoảng 3,5% trong các năm tới.
Dự báo giá đồng năm 2022
Cán cân cung - cầu dự báo khá cân bằng cho đến năm 2025. Tuy nhiên, thế giới có thể rơi vào thời kỳ thiếu hụt đồng từ sau năm 2025. Trong khi nhu cầu tiêu thụ đồng vẫn tăng trưởng hàng năm theo mức độ tăng GDP của nền kinh tế toàn cầu. Đặt biệt, nhu cầu đến từ các ngành công nghiệp xanh như điện tái tạo, phương tiện vận tải dùng điện… sản lượng đồng tinh luyện được dự báo giảm rõ rệt do nguyên nhân tồn kho thấp và hàm lượng quặng giảm trên các mỏ lớn. Trong khi đó, các mỏ mới vẫn chưa được tìm kiếm và đầu tư đủ để phục vụ nhu cầu sử dụng của thế giới sau năm 2025.
Hầu hết ngân hàng lớn đều nhận định giá đồng tăng trong năm nay. Cụ thể, Commerzbank dự báo giá đồng trung bình trên sàn COMEX năm 2022 khoảng 4,38USD/Pound, tăng 4,5% so với mức trung bình của năm 2021.
Trong khi đó, ANZ dự báo giá trung bình năm 2022 khoảng 9.990USD/tấn, tương ứng tăng 13,5% so với mức trung bình năm 2021. Goldman Sachs thậm chí còn lạc quan hơn khi cho rằng giá trung bình sẽ ở mức 5,39USD/Pound, tăng 28,6% so với năm ngoái. Nguyên nhân do Goldman Sachs cho rằng thị trường về cơ bản vẫn là thiếu hụt nguồn cung đồng tinh luyện trong bối cảnh tồn kho đang ở mức thấp lịch sử.
Trên sàn Thượng Hải (SHFE), giá đồng kỳ hạn tháng 3-2022 đóng cửa ngày 1-3 ở mức 70.880NDT/tấn, chỉ tăng nhẹ 0,4% so với mức giá 70.600NDT/tấn mở cửa hồi đầu năm. Thậm chí, giá đồng trên sàn SHFE giảm nhẹ trong bối cảnh giao tranh quân sự giữa Nga và Ukraine. Diễn biến cũng tương tự trên sàn LME khi giá đồng kỳ hạn 3 tháng đóng cửa ngày 1-3 ở mức 10,080USD/tấn, tương ứng tăng 4% so với giá mở cửa đầu năm 2022, và ổn định đi ngang trong những ngày gần đây.
