Thống nhất chuẩn mã QR thanh toán qua di động

Tiềm năng lớn

Ngày 28-2, MB cùng VNPAY triển khai thêm tính năng thanh toán QR Pay trên điện thoại di động. Người dùng chỉ cần mở tính năng QR Pay trên ứng dụng MBBank quét mã VNPAY-QR, có thể thanh toán khi mua sắm, ăn uống, đi taxi, hóa đơn tiền điện, cước internet, truyền hình, cước điện thoại… không cần thẻ hoặc tiền mặt.

Tương tự, MSB hợp tác với CTCP Sài Gòn Triển Vọng (Savista), cung cấp phương thức thanh toán bằng mã QR cho khách hàng của Savista áp dụng, với dịch vụ quản lý tòa nhà, đỗ xe, gửi xe, thanh toán tiền điện, nước và các dịch vụ sinh hoạt khác trong phạm vi quản lý của tòa nhà.

Theo đó, khách hàng dùng ứng dụng Mobile Banking, bật tính năng quét mã QR, nhập số tiền cần thanh toán để hoàn tất giao dịch.

Thực chất thanh toán bằng mã QR xuất hiện khá lâu tại Việt Nam, và được các tổ chức trung gian thanh toán triển khai rộng rãi. Tại các NHTM, Vietinbank là một trong những NH sớm nhất tại Việt Nam đưa ra phương thức thanh toán QR Pay sử dụng mã QR trên ứng dụng iPay Mobile. Với ứng dụng này, khách hàng có thể tự tạo mã QR cho các tài khoản thanh toán của mình, thực hiện chuyển khoản trong hệ thống Vietinbank bằng mã QR, thanh toán hóa đơn tại các POS của Vietinbank có in mã QR. Đến nay, thanh toán bằng mã QR có khoảng 18 NHTM và tổ chức trung gian thanh toán triển khai, đạt hơn 15 triệu người dùng và trên 30.000 điểm chấp nhận thanh toán QR. 

Theo các chuyên gia, mã QR có bước phát triển mạnh mẽ trên thế giới, đặc biệt tại những quốc gia hoạt động thanh toán tiền mặt còn nhiều, trong khi các thiết bị di động thông minh được sử dụng phổ biến.

Tại Việt Nam, thanh toán mã QR dù mới ở bước đầu, nhưng đang đứng 25 trong danh sách các quốc gia có người dân sở hữu điện thoại thông minh trong tổng dân số nhiều nhất thế giới, và là nước đứng đầu khu vực Đông Nam Á, nên tiềm năng phát triển hình thức thanh toán này rất lớn và các tổ chức trung gian thanh toán cùng các NH cũng đang chú trọng khai thác thị trường.

Cơ hội bùng nổ

Tiềm năng lớn, nhưng thời gian qua việc triển khai tính năng thanh toán mã QR tồn tại tình trạng mỗi NH, tổ chức trung gian thanh toán đưa ra 1 mã QR, nên không có sự liên thông thanh toán. Thí dụ, khách hàng đang cài ứng dụng của NH A không thanh toán được sản phẩm được cài mã QR theo tiêu chuẩn của NH B.

Tháo gỡ vướng mắc này, NHNN đã ban hành tiêu chuẩn cơ sở cho thanh toán bằng QR Code. Theo đó, với chuẩn EMV mới, đơn vị chấp nhận thẻ của các NH cùng chung chuẩn, ứng dụng của NH này có thể quét thanh toán của NH kia, vừa tiện lợi cho khách hàng và cho NH trong việc phát triển mạng lưới, tiết kiệm được thanh toán POS.

Một số NH đã nhanh chân triển khai hình thức thanh toán này theo chuẩn mới. Cụ thể, Sacombank đã hợp tác với tổ chức thẻ quốc tế Nhật Bản JCB, triển khai phương thức thanh toán bằng mã QR và thẻ thanh toán cao cấp nhất của JCB, với tên gọi thẻ Sacombank JCB Platinum Debit.

Các chủ thẻ tín dụng Sacombank JCB khi thực hiện giao dịch mua sắm có thể dùng thiết bị di động quét mã QR để thanh toán, thay cho phương pháp quẹt thẻ hay chạm thẻ truyền thống. Các chủ thẻ thuộc dòng JCB phát hành bởi các NH khác cũng có thể thực hiện thanh toán bằng cách quét mã QR tại các đơn vị chấp nhận thanh toán QR có liên kết với Sacombank. 

Thuận lợi nữa trong thanh toán mã QR là EMV.Co đạt chuẩn toàn cầu, nếu các NH phát triển mã QR theo chuẩn này, các ứng dụng NH sẽ quét được trong nước lẫn nước ngoài. Chẳng hạn Sacombank Pay khi sử dụng ở các nước có điểm chấp nhận thẻ Visa, Master Card, JCB đều có thể dùng ứng dụng này quét QR thanh toán.

Ông Từ Tiến Phát, Phó tổng giám đốc ACB, cũng cho rằng xu hướng thanh toán mã QR cũng sẽ bùng nổ trong thời gian tới, do NHNN ban hành chuẩn chung và NH đang chờ để áp dụng chuẩn đó để giảm chi phí đầu tư, giúp hoạt động thanh toán của khách hàng tốt hơn.

Cần sự hỗ trợ

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực thanh toán, mã QR rất tiện dụng và dễ áp dụng cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, siêu nhỏ, hộ kinh doanh cá thể với chi phí thực hiện tương đối thấp. Hình thức này còn hỗ trợ công tác quản lý giám sát nhà nước về các hoạt động thu chi, thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Nhưng muốn thanh toán qua mã QR đạt hiệu quả, ngoài sự tham gia của các NHTM, cần có các chương trình hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng phương thức thanh toán này.

Cụ thể, đơn giản hóa các thủ tục, quy trình đăng ký đối với đơn vị bán hàng. Chẳng hạn, với hình thức thanh toán POS hiện nay, các đơn vị phải đến NH để làm thủ tục đăng ký mở POS, đợi khoảng 7 ngày mới được chấp nhận thanh toán thẻ. Hay vẫn đang tồn tại tình trạng các NH lớn chỉ cấp POS cho đơn vị có doanh thu lớn, từ chối các cửa hàng nhỏ, doanh thu thấp. Nếu triển khai QR cũng phải đi theo quy trình này, việc phủ rộng thanh toán mã QR sẽ rất khó khăn.

Ngoài ra, hiện có 2 loại máy POS gồm loại POS chấp nhận thanh toán đặt tại điểm bán hàng và điện thoại di động. Đối với máy POS đặt tại điểm bán hàng, một số NH đã nghiên cứu đầu tư thiết bị cho phép tích hợp mã QR trên đó. Khi thanh toán, khách hàng chụp mã QR, đơn vị bán hàng sẽ nhận ngay được phản hồi người tiêu dùng đã trả tiền.

Tuy nhiên, số máy POS vẫn còn hạn chế và cần đầu tư phát triển. Về lâu dài, ngoài việc dùng máy POS để thanh toán, nên khuyến khích người dân lẫn điểm bán hàng dùng điện thoại di động thanh toán lẫn nhau thay cho máy POS. Có như vậy hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt mới nhanh chóng trải dài khắp cả nước.