Bộ Tài chính vừa có dự thảo đề xuất sửa đổi mức thuế xuất-nhập khẩu đối với một số mặt hàng thép, cụ thể tăng thuế xuất khẩu phôi thép từ 0% lên 5% và giảm 5-10% thuế nhập khẩu một số mặt hàng thép (từ mức 15-25% trước đó).
Theo báo cáo phân tích từ Công ty Chứng khoán VNDIRECT, trong trường hợp Chính phủ thông qua, thuế suất sửa đổi sẽ không tác động quá lớn đối với các doanh nghiệp thép đang niêm yết. Cụ thể, Công ty Thép Pomina (mã POM) và Công ty Thép Việt Ý (mã VIS) sẽ được hưởng lợi, trong khi hoạt động kinh doanh của Tập đoàn Hòa Phát (mã HPG) sẽ phần nào bị ảnh hưởng.
Hạ nhiệt giá thép nội địa
Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết giá thép xây dựng trên thị trường nội địa trong quý 2 đạt 16,7 triệu đồng/tấn, tăng mạnh 50% so với cùng kỳ và 39% so với thời điểm cuối năm ngoái.
Theo dự thảo, việc giá thép cao như trên đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ giải ngân của các dự án đầu tư công đồng thời tăng chi phí đầu vào của nhiều ngành sản xuất. Do đó, Bộ đã trình Chính phủ phương án điều chỉnh mức thuế suất, nhằm hạ nhiệt đà tăng của giá thép.
Đề xuất điều chỉnh thuế xuất-nhập khẩu một số sản phẩm thép:
Ông Trần Bá Trung, chuyên viên phân tích, Công ty Chứng khoán VNDIRECT chỉ ra trong trường hợp chênh lệch giá phôi trong nước và quốc tế không quá lớn, các doanh nghiệp của Việt Nam có thể sẽ hạn chế xuất khẩu và chuyển sang bán cho thị trường trong nước hoặc tập trung cán thép thành phẩm. Khi đó, nguồn cung thép sẽ gia tăng và phần nào tác động đến giá thép nội địa. Mặt khác, mức thuế 5% đối với sản phẩm phôi thép cũng ảnh hưởng nhẹ đến các doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm này.
“Nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm dự kiến bị giảm thuế là không quá lớn trong khi giá thép xây dựng Việt Nam đang thấp hơn 8% so với Trung Quốc, do đó rủi ro thép nhập khẩu cạnh tranh với thép nội địa là thấp,” ông Trung bày tỏ quan điểm.
Diễn biến giá thép xây dựng Việt Nam và Trung Quốc (USD/tấn):
Tác động đến mặt hàng phôi thép
Theo số liệu của VSA, các doanh nghiệp thép nội địa (thành viên của VSA) đã xuất khẩu 748.756 tấn phôi thép vuông trong năm tháng đầu năm. Trong đó, Tập đoàn Hòa Phát xuất khẩu lớn nhất với 560.262 tấn.
Nguồn cung thép trên thị trường giới đang trong tình trạnh thiếu hụt, do vậy HPG duy trì sản lượng xuất khẩu phôi thép ở mức cao (trong bốn tháng đầu năm) nhằm tận dụng mức giá bán và biên lợi nhuận tốt của sản phẩm. Tuy nhiên, sản lượng xuất khẩu phôi thép của HPG cũng đã giảm mạnh (trong tháng 5-6/2021) xuống dưới 8% tổng sản lượng tiêu thụ thép toàn công ty (thấp hơn đáng kể so với mức 23,2% trong tháng Một và 26% của trung bình năm 2020).
Theo tính toán từ VNDIRECT, nếu HPG duy trì xuất khẩu phôi thép (tương đương với 6 tháng đầu năm) khoảng 100.000 tấn phôi thép/tháng cộng thêm phần gia tăng thuế suất mới, lợi nhuận trước thuế của công ty sẽ giảm khoảng 435 tỷ đồng, tương đương 1,3% dự phóng lợi nhuận cả năm 2021 của VNDIRECT.
Tuy nhiên, cổ phiếu POM và VIS có thể được hưởng lợi từ mức giá phôi nội địa thấp hơn, do 2 công ty có thể lựa chọn việc nhập phôi (từ bên ngoài) hoặc tự sản xuất phôi trong bối cảnh giá thép phế liệu đầu vào đang ở mức cao.
Với thị trường trong nước, báo cáo của VNDIRECT cho biết (theo Quyết định 918/QĐ-BCT) các sản phẩm thép dài nhập khẩu vào Việt Nam đang chịu mức thuế tự vệ 7,9% (từ ngày 22/3/2021-21/3/2022) trước khi bị giảm xuống mức 6,4% (từ ngày 22/3/2022-31/3/2023). Như vậy, nếu như mức thuế nhập khẩu được giảm 5-10% thì giá thép xây dựng Việt Nam rẻ hơn khoảng 20% so với giá thép nhập khẩu.
Thuế tự vệ đối với sản phẩm phôi thép và thép dài Việt Nam:
Bên cạnh đó, dự thảo của Bộ Tài chính chỉ ra nhu cầu nhập khẩu đối với các sản phẩm thép dài được đề xuất giảm thuế nhập khẩu lần này cũng không quá lớn. Trên cơ sở đó, nhóm phân tích của VNDIRECT cho rằng tác động của việc giảm thuế nhập khẩu đến các doanh nghiệp thép nội địa là không đáng kể.
“Thêm vào đó, đợt dịch COVID-19 lần thứ 4 bùng phát tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam khiến các công ty xây dựng phải thực hiện phương châm '3 tại chỗ: Làm việc tại chỗ-ăn tại chỗ-nghỉ ngơi tại chỗ.' Và, các biện pháp đảm bảo an toàn phòng dịch này đã ảnh hưởng đến tiến độ thi công dự án. Vì vậy, sản lượng tiêu thụ thép xây dựng Sáu đã ghi nhận giảm 18% so với cùng kỳ (xuống mức 655.046 tấn),” ông Trung cho biết thêm.
