Dự luật do các thượng nghị sĩ Jim Inhofe và Bob Menendez soạn thảo và nhất trí thông qua vào thứ Hai 12-5, kêu gọi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo xây dựng chiến lược cho phép hòn đảo dân chủ lấy lại vị thế quan sát viên trong cơ quan y tế toàn cầu. Cơ quan ra quyết định của WHO sẽ họp vào tuần tới.
Bắc Kinh coi Đài Loan là “một tỉnh bướng bỉnh” phải quay trở lại đất liền, bằng vũ lực nếu cần thiết. Bắc Kinh cho biết hòn đảo cần sự đồng ý từ Bắc Kinh để tham gia Hội đồng Y tế Thế giới (WHA) vì Đài Loan là một phần của Trung Quốc.
Trong dự luật của Hoa Kỳ, chưa được Hạ viện thông qua, Đài Loan được mô tả là “một người đóng góp mô hình cho sức khỏe toàn cầu, đã cung cấp hỗ trợ tài chính và kỹ thuật để đối phó với nhiều thách thức về sức khỏe toàn cầu.” Phòng Thương mại Mỹ tại Đài Bắc cũng đưa ra tuyên bố hoan nghênh việc thông qua dự luật.
Họ nói rằng hòn đảo đã đóng góp hơn 6 tỷ USD Mỹ cho các nỗ lực viện trợ y tế và nhân đạo quốc tế tại hơn 80 quốc gia kể từ năm 1996, và họ đã quyên tặng 1 triệu USD Mỹ và 100.000 bộ thiết bị bảo vệ cá nhân để đối phó với cuộc khủng hoảng Ebola năm 2014.
WHA triệu tập hàng năm vào tháng 5 để thiết lập các chính sách và ưu tiên của cơ quan y tế toàn cầu với nhiều quan sát viên tham gia. Dự luật cũng yêu cầu Ngoại trưởng Pompeo truyền đạt lại cho các thành viên quốc hội về các hành động của Mỹ để tái khẳng định và củng cố các mối quan hệ ngoại giao chính thức và không chính thức của Đài Loan.
Đại diện phát ngôn Bộ Ngoại giao Đài Loan Joanne Ou cho biết Đài Bắc đã nhiều lần thúc giục WHO bỏ qua các cân nhắc chính trị và cho phép Đài Loan tham gia vì lý do thực tế và vì họ có thể đóng góp cho y tế toàn cầu.
Đài Loan đã được công nhận rộng rãi vì thành công ban đầu trong việc ngăn chặn dịch Covid-19, họ đã báo cáo chỉ 440 nhiễm trùng và bảy trường hợp tử vong và không có truyền lây tại địa phương trong 30 ngày.
Nhưng Đài Loan vẫn chưa được Ban thư ký WHO mời tham gia hội nghị video WHA vào ngày 18 và 19-05. Ban thư ký đã nói rằng họ cần sự chấp thuận của 194 thành viên trước khi có thể làm điều này. Ngày 11-05, Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan Joseph Wu cho biết Bắc Kinh đã ký một biên bản ghi nhớ bí mật với WHO vào năm 2005 đã ảnh hưởng đến sự tham gia của Đài Loan trong WHA và các sự kiện liên quan.
Đài Loan đã được một số nước ủng hộ để trở lại WHO, bao gồm cả New Zealand. Ngoại trưởng Winston Peters hôm 12-05 cho biết nước này phải tự đứng lên
sau khi Bắc Kinh cảnh báo rằng sự hỗ trợ của New Zealand trong việc ủng hộ Đài Bắc tái gia nhập với tư cách quan sát viên có thể làm tổn thương mối quan hệ song phương.
