Hy sinh quyền lợi riêng
Dự án tuyến đường sắt đô thị số 1, còn gọi là Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) được đưa vào vận hành đã mở ra bước ngoặt về mô hình giao thông công cộng tại TPHCM. Với bước ngoặt ấy, người dân TPHCM càng kỳ vọng về hệ thống đường sắt đô thị phủ khắp thành phố, tạo thành mạng lưới giao thông công cộng hiện đại.
Trong đó, dự án Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) hiện đã có được 99% mặt bằng “sạch”. Ở dự án này, quận 3 là một trong 2 quận khá khó khăn khi vận động người dân bàn giao mặt bằng. Song, với sự nỗ lực và kiên trì của cả hệ thống chính trị, quận 3 đã nhận được sự đồng thuận của 100% hộ dân bị ảnh hưởng.
Bà Võ Thị Mỹ Ngọc, Phó Chủ tịch UBND quận 3 (ngoài cùng bên phải), vận động hộ gia đình cuối cùng di dời, bàn giao mặt bằng để triển khai dự án Metro số 2. Ảnh: THÀNH CHUNG
Gia đình ông Hồ Ngọc Anh (số 366B đường Cách Mạng Tháng Tám, quận 3) là một trong những hộ đầu tiên của quận 3 bàn giao mặt bằng. Là cựu chiến binh, ông Anh chia sẻ: “Những công trình lớn như Metro số 1, Metro số 2 là niềm tự hào của thành phố. Những ảnh hưởng nhỏ của chúng tôi cũng coi như là sự đóng góp cho đất nước trong thời bình”.
Bà Trần Thị Hường, Trưởng Ban Dân vận Quận ủy quận 3, cho biết, ban đầu có nhiều hộ chưa đồng thuận. Tổ tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng phục vụ dự án Metro số 2 (do UBND quận 3 thành lập) tập trung rà soát, phân tích kỹ từng trường hợp; đặc biệt là nắm chắc về hoàn cảnh, lý do chưa đồng thuận, nguyện vọng, ý kiến của các hộ dân rồi phân công thành viên trong tổ trò chuyện, chia sẻ khó khăn của người dân và vận động, thuyết phục.
Với sự sâu sát ấy, cùng sự kiên trì của những cán bộ làm công tác dân vận, cuối năm 2024, quận 3 đã hoàn thành công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đối với 112/112 trường hợp, thu hồi 100% mặt bằng để bàn giao cho chủ đầu tư dự án.
Tại quận Bình Thạnh, Dự án mở rộng, nâng cấp đường Chu Văn An có 166 trường hợp bị ảnh hưởng, hiện đã có 132 hộ nhận bồi thường và 121 hộ bàn giao mặt bằng. Gia đình bà Nguyễn Thị Thanh Trúc (ngụ phường 12) là một trong những hộ phải giải tỏa hoàn toàn.
Gia đình bà có 8 người, trong đó 3 người khuyết tật, 2 người cao tuổi, mọi chi phí sinh hoạt phụ thuộc vào việc cho thuê mặt bằng của căn nhà 40m2 sắp phải giải tỏa. Vì vậy, dù đồng thuận với dự án, bà vẫn trăn trở về cuộc sống sau khi phải bàn giao mặt bằng.
Hiểu tâm tư của bà Trúc cũng như nhiều gia đình khác bị ảnh hưởng bởi dự án, Ủy ban MTTQ Việt Nam phường tham mưu Đảng ủy phường thành lập các tổ công tác đến từng nhà để nắm bắt tâm tư, hoàn cảnh và có hướng hỗ trợ phù hợp, kịp thời. Ngoài ra, địa phương cũng kết nối giới thiệu học nghề, chuyển đổi nghề hay giới thiệu vị trí mặt bằng tốt để khi người dân chuyển đổi nơi ở vẫn sẽ giữ được mức thu nhập cũ.
TPHCM đang tập trung triển khai 5 dự án trọng điểm, với 6.899 hộ dân bị ảnh hưởng
- Dự án rạch Xuyên Tâm có tổng mức đầu tư hơn 17.200 tỷ đồng, tổng diện tích đất thu hồi hơn 19,7ha, ảnh hưởng 2.215 hộ.
- Dự án bờ Bắc Kênh đôi có tổng mức đầu tư hơn 7.300 tỷ đồng, tổng diện tích thu hồi khoảng 5,85ha, ảnh hưởng 1.633 hộ.
- Dự án đường Vành đai 2 (đoạn 1, 2) có diện tích thu hồi khoảng 61,15ha, ảnh hưởng 1.166 trường hợp, tổng số vốn bồi thường, hỗ trợ khoảng 7.600 tỷ đồng.
- Dự án đường Vành đai 4 TPHCM có tổng vốn đầu tư khái toán khoảng 136.590 tỷ đồng.
- Dự án đường cao tốc TPHCM - Mộc Bài có 1.808 hộ dân bị ảnh hưởng, khái toán tổng mức đầu tư giai đoạn 1 khoảng 19.617 tỷ đồng.
“Chúng tôi đến từng nhà, lắng nghe để xem hộ nào còn lấn cấn về giá bồi thường thì ghi nhận để phản ánh lên cấp trên. Hộ nào cần hỗ trợ xây sửa lại nhà, về nơi tái định cư hay chuyển đổi nghề thì chúng tôi hướng dẫn, hỗ trợ để thực hiện. Các đảng viên, thành viên các đoàn thể phường cũng được phân công theo dõi, nắm bắt tâm tư các gia đình để kịp thời giải đáp các thắc mắc. Qua đó giúp người dân hiểu hơn về dự án cũng như quyền lợi của mình”, ông Hà Minh Luân, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam phường 12, quận Bình Thạnh chia sẻ.
Gần dân, hiểu dân để vận động người dân
Dự án đường Vành đai 3 TPHCM là một trong những dự án được đánh giá là kiểu mẫu trong tổ chức triển khai thực hiện, nhất là trong công tác vận động nhân dân đồng thuận di dời, bàn giao mặt bằng. Lãnh đạo TPHCM nhận xét, có được kết quả đó là nhờ sự đóng góp rất lớn của cán bộ khu phố - những người trực tiếp làm công tác dân vận ở cơ sở.
Cán bộ khu phố 1 (phường Long Trường, TP Thủ Đức) thông tin về công tác vận động người dân đồng thuận bàn giao mặt bằng triển khai Dự án đường Vành đai 3. Ảnh: THU HƯỜNG
Trở lại khu phố Long Sơn (nay là khu phố 1, phường Long Bình, TP Thủ Đức), nơi có 2 tổ dân phố với 93 hộ dân bị giải tỏa trắng, công trình đường Vành đai 3 đi qua đã gần xong các trụ cầu. “Công trình đang được thi công tất bật, đường sá còn ngổn ngang, nhưng chúng tôi mừng lắm. Ai cũng trông chờ trong thời gian ngắn sắp tới, nơi mình sinh sống sẽ có hệ thống giao thông hiện đại”, bà Nguyễn Thị Cúc (người dân khu phố 1) bày tỏ.
Trước khi có niềm vui ấy, người dân khu phố 1 còn nhiều băn khoăn về việc bồi thường. Ông Nguyễn Đức Tương, Bí thư Chi bộ khu phố Long Sơn (cũ), cho biết, đại đa số bà con đồng thuận với giá bồi thường, nhưng một số hộ dân băn khoăn vì giấy tờ liên quan đến nhà, đất chưa hoàn thiện, dẫn đến thiệt thòi trong mức bồi thường.
Trước những băn khoăn đó, chi bộ cùng các đoàn thể khu phố rà soát từng hộ dân, phân loại thành các nhóm để vận động và hỗ trợ tháo gỡ. “Chúng tôi rà soát các quy định và đề xuất phương án tốt nhất cho bà con. Ai còn lấn cấn gì là chúng tôi phân tích hoặc mời lãnh đạo phường, thậm chí lãnh đạo TP Thủ Đức, đến phân tích. Nhờ vậy, bà con phối hợp rất tích cực, vui vẻ đồng thuận bàn giao mặt bằng”, ông Nguyễn Đức Tương kể.
Bà Ngô Thị Hoàn, Trưởng khu phố 1, cho biết thêm, bà con ở khu phố đều là người dân nhiều đời ở đây, phải rời quê cha đất tổ là chuyện không dễ dàng. Nắm tâm tư ấy, đồng thời hiểu hoàn cảnh của mỗi hộ dân, bà cùng cán bộ khu phố đã vận động, phân tích về những thiệt - hơn khi nhận bồi thường, bàn giao mặt bằng để triển khai dự án.
Từ những lý lẽ thuyết phục, có những hộ dù chưa hoàn toàn đồng tình về chính sách bồi thường nhưng vẫn đồng thuận bàn giao mặt bằng. Trên địa bàn TP Thủ Đức có 585 trường hợp bị ảnh hưởng bởi dự án đường Vành đai 3 đoạn qua địa phương, thì ở phường Long Bình có 294 trường hợp. Nhưng chỉ trong quý 1-2024, 100% hộ dân ở phường đã bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư.
Đồng chí NGUYỄN MẠNH CƯỜNG, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM:
Đảm bảo lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân
Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có vai trò quyết định đến hiệu quả đầu tư, tiến độ công trình, dự án và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân. Vì vậy trong triển khai dự án, TPHCM luôn quan tâm đến công tác tuyên truyền, vận động người dân, nhất là các hộ dân bị tác động trực tiếp bởi các dự án, hiểu, chia sẻ và đồng thuận với chủ trương của thành phố.
Thời gian qua, công tác dân vận được cả hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở tập trung mạnh mẽ, nhiều dự án trọng điểm của thành phố đã được khởi công, đã có một số dự án lớn hoàn thành. Ngoài ra, nhiều dự án được tái khởi động sau khi người dân bàn giao mặt bằng.
Ở nhiều địa phương, công tác dân vận đã đúc kết được nhiều cách làm sáng tạo, trọng tâm là thực hiện phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Đặc biệt, cán bộ làm công tác dân vận đã chủ động nắm tâm tư, nguyện vọng của người dân để đề xuất, kiến nghị các chính sách, đảm bảo lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân.
Thời gian tới, TPHCM tiếp tục triển khai thực hiện các dự án trọng điểm. Với kinh nghiệm và cách làm ở cơ sở thời gian qua, Thành phố kỳ vọng nhân dân chia sẻ, đồng thuận, ủng hộ các chủ trương, chính sách của thành phố trong việc triển khai các dự án trọng điểm trên địa bàn, nhất là công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của các dự án để việc triển khai ngày càng thuận lợi và được triển khai đúng tiến độ, sớm đưa vào sử dụng phục vụ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân thành phố.
