Gói kích thích rộng hơn dự kiến cung cấp thêm nguồn tài trợ và cắt giảm lãi suất đánh dấu nỗ lực mới nhất của các nhà hoạch định chính sách nhằm khôi phục niềm tin vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sau một loạt dữ liệu đáng thất vọng làm dấy lên lo ngại về tình trạng suy thoái cơ cấu kéo dài.
Nhưng các nhà phân tích đặt câu hỏi về tính hiệu quả việc bơm thanh khoản của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, trong bối cảnh nhu cầu tín dụng từ doanh nghiệp và người tiêu dùng cực kỳ yếu, và lưu ý rằng không có chính sách nào nhằm hỗ trợ hoạt động kinh tế thực sự.
"Đây là gói kích thích quan trọng nhất của PBOC kể từ những ngày đầu của đại dịch", nhà phân tích Julian Evans-Pritchard của Capital Economics cho biết.
"Nhưng tự nó có thể là không đủ", ông nói thêm và cho biết có thể cần thêm các biện pháp kích thích tài khóa để đưa tăng trưởng trở lại quỹ đạo hướng tới mục tiêu chính thức của năm nay là khoảng 5%.
Cổ phiếu và trái phiếu Trung Quốc tăng giá và cổ phiếu châu Á đạt mức cao nhất trong 2 năm rưỡi khi Thống đốc Pan Gongsheng công bố kế hoạch hạ chi phí vay và bơm thêm tiền vào nền kinh tế, cũng như giảm bớt gánh nặng trả nợ thế chấp của các hộ gia đình. Đồng nhân dân tệ tăng lên mức cao nhất trong 16 tháng so với đô la Mỹ.
Pan phát biểu tại một cuộc họp báo rằng trong tương lai gần, ngân hàng trung ương sẽ cắt giảm lượng tiền mặt mà các ngân hàng phải nắm giữ làm dự trữ - được gọi là tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) - 50 điểm cơ bản (bps), giải phóng khoảng 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (142 tỷ đô la) để cho vay mới.
Trong một phát biểu hiếm hoi mang tính dự báo, Pan cho biết, tùy thuộc vào tình hình thanh khoản thị trường vào cuối năm nay, RRR có thể sẽ được hạ thêm 0,25-0,5 điểm phần trăm.
PBOC cũng sẽ cắt giảm lãi suất tái cấp vốn đảo ngược kỳ hạn bảy ngày 0,2 điểm phần trăm xuống còn 1,5%, cũng như các mức lãi suất khác .
Biểu đồ hiển thị lãi suất cho vay cơ bản 5 năm, lãi suất cho vay cơ bản 1 năm, lãi suất MTLF 1 năm và lãi suất mua lại đảo ngược 7 ngày của Trung Quốc.
Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Natixis, cho biết: "Động thái này có thể hơi muộn một chút, nhưng thà muộn còn hơn không".
"Trung Quốc cần một môi trường lãi suất thấp hơn để tăng cường lòng tin". Tuy nhiên, Pan không nói rõ thời điểm các động thái này có hiệu lực.
Chống khủng hoảng bất động sản
Gói hỗ trợ thị trường bất động sản bao gồm việc giảm 50 điểm cơ bản lãi suất trung bình cho các khoản thế chấp hiện tại và cắt giảm yêu cầu thanh toán trước tối thiểu xuống 15% đối với tất cả các loại nhà ở, cùng nhiều biện pháp khác.
Thị trường bất động sản Trung Quốc đã suy thoái nghiêm trọng kể từ khi đạt đỉnh vào năm 2021. Một loạt nhà phát triển đã vỡ nợ, để lại lượng lớn căn hộ không mong muốn và danh sách các dự án dang dở đáng lo ngại.
Bắc Kinh đã gỡ bỏ nhiều hạn chế mua nhà và hạ mạnh lãi suất thế chấp cũng như yêu cầu thanh toán trước để ứng phó, nhưng cho đến nay vẫn chưa thể phục hồi nhu cầu hoặc ngăn chặn tình trạng giá nhà đang giảm mạnh, vốn đã giảm với tốc độ mạnh nhất trong hơn 9 năm vào tháng 8.
Cuộc khủng hoảng bất động sản đã đè nặng lên nền kinh tế và làm suy yếu lòng tin của người tiêu dùng, vì 70% tiền tiết kiệm của hộ gia đình được gửi vào bất động sản. Các nhà phân tích vẫn không tin rằng các biện pháp mới nhất sẽ có tác động đáng kể.
Các nhà phân tích của Gavekal Dragonomics cho biết trong một lưu ý về các biện pháp mới nhất: "Những hộ gia đình không chắc chắn về triển vọng thu nhập của mình trong một thị trường việc làm yếu có thể không muốn sử dụng đòn bẩy tài chính cao hơn".
PBOC cũng đưa ra hai công cụ mới để thúc đẩy thị trường vốn.
Chương trình đầu tiên - chương trình hoán đổi có quy mô ban đầu là 500 tỷ nhân dân tệ - cho phép các quỹ, công ty bảo hiểm và nhà môi giới tiếp cận dễ dàng hơn với nguồn vốn để mua cổ phiếu; và chương trình thứ hai cung cấp tới 300 tỷ nhân dân tệ dưới dạng các khoản vay giá rẻ của PBOC cho các ngân hàng thương mại để giúp họ tài trợ cho hoạt động mua và bán lại cổ phiếu của các tổ chức khác.
Không có Bazooka
Dữ liệu kinh tế tháng 8 nhìn chung không đạt kỳ vọng, khiến các nhà hoạch định chính sách phải nhanh chóng đưa ra thêm nhiều biện pháp hỗ trợ hơn.
Về mặt tài chính, chính quyền địa phương đã đẩy nhanh việc phát hành trái phiếu để giúp tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng, nhưng các nhà phân tích cho rằng có thể cần phải làm nhiều hơn thế.
Các nhà phân tích của ANZ cho biết trong một lưu ý về động thái của PBOC rằng "cần phải có một chính sách tài khóa mạnh mẽ để thúc đẩy nhu cầu kinh tế thực sự", mà họ mô tả là "hoàn toàn không phải là giải pháp tốt nhất".
Các ngân hàng đầu tư bao gồm Goldman Sachs, Nomura, UBS và Bank of America gần đây đã cắt giảm dự báo tăng trưởng năm 2024.
Các biện pháp mới nhất của Trung Quốc được đưa ra sau khi Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ tuần trước đã cắt giảm lãi suất mạnh, cho phép PBOC nới lỏng các điều kiện tiền tệ mà không gây quá nhiều áp lực lên đồng nhân dân tệ.
Lynn Song, nhà kinh tế trưởng phụ trách khu vực Trung Quốc tại ING, cho biết: "Vẫn còn dư địa để nới lỏng hơn nữa trong những tháng tới".
"Nếu chúng ta cũng thấy một động thái thúc đẩy chính sách tài khóa lớn, đà tăng trưởng có thể phục hồi khi bước vào quý IV".
