TTC Group và chiến lược thâu tóm toàn diện

Thế nhưng, càng gần đến ngày hợp nhất, cổ đông của 2 doanh nghiệp đang phân vân trước quyết định nắm giữ CP của SBT và BHS.

Gom về một mối 

Lý do khiến nhiều NĐT ngại bán ra SBT bởi họ đang nắm giữ lợi thế, khi mã CP này vẫn được giao dịch trong thời gian chờ hoán đổi. Trong thời gian này, nếu SBT có biến động, NĐT sẽ chủ động được trong các hành động mua bán của mình.

Theo kế hoạch, BHS sẽ sáp nhập hoàn toàn vào SBT và trở thành công ty con 100% vốn của SBT. Theo giới phân tích, kế hoạch sáp nhập này được lên kế hoạch từ năm 2014 nhưng vì nhiều lý do đã không thể hoàn thành, bởi 2014 cũng là năm M&A của ngành mía đường với nhiều thương vụ thâu tóm, sáp nhập đình đám.

Thời điểm đó, Thành Thành Công (TTC Group), tập đoàn mía đường lớn nhất Việt Nam, sau hàng loạt thương vụ M&A đã tiến hành tái cơ cấu và tập trung quản lý về 2 nguồn chính là SBT và BHS. Cụ thể, CTCP Đường Gia Lai (SEC) sẽ thuộc sở hữu của SBT; trong khi CTCP Đường Ninh Hòa (NHS), CTCP Mía đường Phan Rang (PRS) và CTCP Mía đường 333 sẽ thuộc sở hữu của BHS. Đây đều là những doanh nghiệp có quy mô lớn hàng đầu trong ngành mía đường. Việc sáp nhập kỳ vọng giúp các doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn, mở rộng thị phần và tiết kiệm chi phí nhờ lợi thế về quy mô. 

Mãi đến 2016, thương vụ SBT và BHS mới được bắt đầu tiến hành công khai. Cụ thể, tháng 7-2016, SBT đã bán toàn bộ cổ phần tại BHS. Sau đó, BHS cũng đã thoái hết cổ phần tại SBT. Đến ngày 27-4 vừa qua, công ty con của BHS là CTCP Đường Biên Hòa Ninh Hòa cũng đã bán toàn bộ cổ phần.

Theo kế hoạch, BHS sẽ sáp nhập vào SBT theo tỷ lệ hoán đổi 1:1,02 (cổ đông sở hữu 1 CP BHS sẽ nhận được 1,02 CP SBT). Như vậy, SBT sẽ phát hành thêm 303,8 triệu CP để hoán đổi toàn bộ 297,8 triệu CP BHS. Số lượng CP sau phát hành sẽ là 557 triệu CP (tăng 120% so với số cổ phần đang lưu hành hiện tại của SBT).

Sau sáp nhập, BHS vẫn hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường với các quyền, lợi ích, công nợ, hợp đồng lao động như cũ. Thay đổi lớn nhất của BHS là việc chuyển đổi từ CTCP thành Công ty TNHH MTV Đường TTC Biên Hòa Đồng Nai. Ban quản trị SBT sẽ tiến hành chuyển đổi, tổ chức lại mô hình và CP BHS sẽ hủy niêm yết từ ngày 30-8. 

Cú hích cho tương lai
Chiến lược M&A các doanh nghiệp của TTC Group được cho là bước đi khôn ngoan nhằm tối đa hóa hiệu quả sản xuất kinh doanh và tận dụng lợi thế về thương hiệu. Theo ghi nhận, BHS hiện là doanh nghiệp duy nhất trên cả nước có nhà máy luyện đường chuyên biệt, có khả năng sản xuất đường quanh năm không phụ thuộc nhiều vào mùa vụ.

Đặc biệt, BHS hiện đang sở hữu hệ thống phân phối sản phẩm trải đều trên cả nước, bao gồm hơn 100 đơn vị sản xuất sử dụng đường làm nguyên liệu đầu vào và 130 nhà phân phối, đại lý, siêu thị. 

Trước đó, thương vụ sáp nhập NHS vào BHS cũng đã tạo nên những lợi thế không nhỏ cho doanh nghiệp này nhờ vùng nguyên liệu có quy mô hơn 21.500ha của NHS. Sau khi sáp nhập, SBT sẽ trở thành công ty lớn nhất nắm trong tay 30% thị phần ngành đường trong nước với vùng nguyên liệu lên đến 40.000ha, chiếm 16% diện tích cả nước; sản lượng mía 3,4 triệu tấn, chiếm 22% sản lượng của cả nước.

Mục tiêu doanh thu, lợi nhuận của SBT năm 2017 sẽ không dừng ở các con số như đã được ĐHCĐ thông qua. Cụ thể, kết quả kinh doanh niên độ tài chính 2017-2018 với sự đóng góp của BHS ước đạt doanh thu và lợi nhuận trước thuế lần lượt 8.353 tỷ đồng và 674 tỷ đồng.

Thế nhưng, để tận dụng lợi thế từ BHS lại không hề đơn giản đối với TTC Goup nói chung và SBT nói riêng. Nếu xét về rủi ro kinh doanh, ngành mía đường trong nước vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức do chi phí sản xuất đường vẫn còn cao hơn các nước trong khu vực.

Trong khi đó, nguy cơ thâm nhập của đường ngoại lại khá cao do thuế đường nhập khẩu của Việt Nam sẽ giảm về mức 5% (hiện tại là 25-80%) khi Hiệp định Thương mại tự do ASEAN (AFTA) chính thức có hiệu lực từ năm 2018. Đó là chưa tính đến sự cạnh tranh từ các đối thủ nội khác. Đơn cử, CTCP Đường Quảng Ngãi (QNS), doanh nghiệp có vốn điều lệ khoảng 2.438 tỷ đồng (thấp hơn SBT và BHS) nhưng doanh thu và lợi nhuận lại cao hơn so với SBT và BHS cộng lại. Cụ thể, năm 2016, QNS ghi nhận 7.114 tỷ đồng doanh thu, lợi nhuận sau thuế lên đến 1.542 tỷ đồng.

NĐT và cổ đông phân vân

Dù vậy, vụ sáp nhập này phần nào tạo nên cú hích mạnh mẽ cả về giá lẫn thanh khoản cho cả 2 mã SBT và BHS trong những tháng gần đây. Chẳng hạn, đầu tháng 3 BHS giao dịch dưới mức 11.000 đồng/CP, nhưng đến giữa tháng 7 mã CP này đã vượt mốc 26.000 đồng/CP. Cùng thời điểm này, SBT cũng tăng mạnh từ mức 24.000 đồng/CP lên mức 42.000 đồng/CP.

Nhưng càng gần tới thời điểm sáp nhập, 2 mã CP này đồng loạt đi xuống do nhiều CTCK cắt margin đối với 2 mã CP này khi BHS sắp hủy niêm yết. Và lý do quan trọng nữa là sự ngập ngừng của NĐT khi mức giá của 2 mã CP này vẫn còn độ chênh rất lớn. Chốt phiên giao dịch cuối tuần trước, BHS giảm còn 20.300 đồng/CP, trong khi SBT là 29.200 đồng/CP (cao hơn BHS 30%). 

Theo lý giải của giới phân tích, NĐT vẫn đang phân vân trước động thái bán ra SBT hay mua vào BHS. Thời điểm hiện nay, nếu mua vào BHS để hưởng chênh lệch NĐT phải chấp nhận việc BHS bị hủy niêm yết và chờ cho đến khi đợt hoán đổi hoàn thành (nhanh nhất là tháng 10).

Thế nhưng, trong thời gian này, nếu SBT tiếp tục suy giảm về mức giá mua vào BHS, NĐT sẽ bị chôn vốn, chưa kể đến yếu tố pha loãng khi SBT phát hành thêm CP. Phía ngược lại, NĐT nắm giữ SBT cũng đang khó khăn trong việc lựa chọn giữa 2 phương án tiếp tục nắm giữ hoặc chuyển sang nắm giữ BHS nhằm hưởng chênh lệch về mức giá.