Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hôm thứ Tư 6/10 cho biết loại vắc xin duy nhất được phê duyệt chống lại bệnh sốt rét nên được tiêm rộng rãi cho trẻ em châu Phi, có khả năng đánh dấu một bước tiến lớn chống lại căn bệnh giết chết hàng trăm nghìn người hàng năm.
Khuyến cáo của WHO dành cho RTS,S - hoặc Mosquirix - một loại vắc xin được phát triển bởi nhà sản xuất dược phẩm GlaxoSmithKline của Anh.
Kể từ năm 2019, 2,3 triệu liều Mosquirix đã được sử dụng cho trẻ sơ sinh ở Ghana, Kenya và Malawi trong một chương trình thử nghiệm quy mô lớn do WHO điều phối. Phần lớn nạn nhân tử vong bởi căn bệnh này là dưới 5 tuổi.
Chương trình đó theo sau một thập kỷ thử nghiệm lâm sàng ở 7 quốc gia châu Phi.
Tổng giám đốc WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, cho biết: “Đây là loại vắc-xin được phát triển ở châu Phi bởi các nhà khoa học châu Phi và chúng tôi rất tự hào”.
Một trong những thành phần trong vắc-xin Mosquirix có nguồn gốc từ một loại cây xanh quý hiếm ở Chile có tên là cây Quillay. Reuters đưa tin hôm thứ Tư rằng nguồn cung dài hạn của những cây này đang bị nghi vấn.
Sốt rét gây chết người nhiều hơn COVID-19 ở Châu Phi. Nó đã giết chết 386.000 người châu Phi vào năm 2019, theo ước tính của WHO, so với 212.000 trường hợp tử vong do COVID-19 được xác nhận trong 18 tháng qua.
WHO cho biết 94% trường hợp mắc và tử vong do sốt rét xảy ra ở châu Phi, lục địa có 1,3 tỷ người. Bệnh do ký sinh trùng truyền sang người qua vết đốt của muỗi nhiễm bệnh. Các triệu chứng bao gồm sốt, nôn mửa và mệt mỏi.
Hiệu quả của vắc xin này trong việc ngăn ngừa các trường hợp sốt rét ác tính ở trẻ em chỉ đạt khoảng 30%, nhưng đây là loại vắc xin duy nhất được chấp thuận. Cơ quan quản lý thuốc của Liên minh Châu Âu đã phê duyệt nó vào năm 2015, nói rằng lợi ích của nó nhiều hơn rủi ro.
“"Đây là cách chúng ta chống lại bệnh sốt rét, xếp chồng các công cụ không hoàn hảo lên nhau", theo Ashley Birkett, người lãnh đạo công tác vắc-xin sốt rét toàn cầu tại Path, một tổ chức y tế toàn cầu phi lợi nhuận đã tài trợ cho việc phát triển vắc-xin với GSK và 3 nước thử nghiệm.
Các nhà nghiên cứu cho biết vào tháng 4, một loại vắc-xin khác chống lại bệnh sốt rét có tên là R21 / Matrix-Mthat được phát triển bởi các nhà khoa học tại Đại học Oxford của Anh đã cho thấy hiệu quả lên tới 77% trong một nghiên cứu kéo dài một năm với 450 trẻ em ở Burkina Faso. Nó vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm.
Khuyến nghị đã được các cơ quan tư vấn hàng đầu của WHO về bệnh sốt rét và tiêm chủng, Nhóm Cố vấn Chính sách về Sốt rét và Nhóm Cố vấn Chiến lược về Tiêm chủng đồng công bố tại Geneva.
Các chuyên gia cho biết thách thức hiện nay sẽ là huy động tài chính để sản xuất và phân phối vắc xin cho một số quốc gia nghèo nhất thế giới.
Cho đến nay, GSK đã cam kết sản xuất 15 triệu liều Mosquirix hàng năm cho đến năm 2028 với chi phí sản xuất cộng với tỷ suất lợi nhuận không quá 5%.
Một nghiên cứu thị trường toàn cầu do WHO dẫn đầu năm nay dự kiến nhu cầu đối với vắc xin sốt rét sẽ là 50 đến 110 triệu liều mỗi năm vào năm 2030 nếu nó được triển khai ở các khu vực có mức độ lây truyền bệnh từ trung bình đến cao.
Vào tháng 12, liên minh vắc xin GAVI, một quan hệ đối tác công tư toàn cầu, sẽ xem xét liệu có tài trợ cho chương trình tiêm chủng hay không và bằng cách nào.
Một nguồn tin quen thuộc với việc lập kế hoạch phát triển vắc-xin cho biết giá mỗi liều vẫn chưa được ấn định, nhưng sẽ được xác nhận sau quyết định tài trợ của GAVI và khi có nhu cầu rõ ràng.
