Asean đoàn kết, tự cường vượt lên các thách thức

Đẩy mạnh hợp tác trên 3 trụ cột

Ngay sau lễ khai mạc, trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì điều hành phiên toàn thể với sự tham dự của lãnh đạo các nước ASEAN và Tổng Thư ký ASEAN.  

Phát biểu khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 và các Hội nghị cấp cao liên quan giữa ASEAN với các đối tác, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Dịch bệnh Covid-19 đã không thể cản trở tiến trình của Cộng đồng ASEAN; hợp tác trên 3 trụ cột vẫn được triển khai tích cực, đúng tiến độ trong các kế hoạch tổng thể thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc công bố, Việt Nam sẽ đóng góp 100.000 USD vào Quỹ Ứng phó Covid-19 và cam kết đóng góp thiết bị vật tư y tế vào kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp khu vực trị giá 5 triệu USD.

Nhấn mạnh đến nhu cầu cần thiết nâng cao năng lực thể chế và khả năng vận hành hiệu quả của bộ máy ASEAN để thích ứng với các yêu cầu, đòi hỏi của tình hình mới, Thủ tướng cho rằng, việc rà soát triển khai Hiến chương ASEAN là rất cần thiết và cho biết, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 37, các nhà lãnh đạo sẽ cho ý kiến chỉ đạo về nhiệm vụ quan trọng này. Cùng với đó, thực hiện nhiệm vụ kép vừa chống dịch, vừa thúc đẩy phục hồi, hội nghị lần này sẽ chính thức thông qua Khung phục hồi tổng thể ASEAN và Kế hoạch triển khai cụ thể cho cả 3 trụ cột.  

Thủ tướng nêu rõ, nhận thức được lợi thế và nguy cơ đặt ra với khu vực, ASEAN trên tinh thần tự cường, đã tỉnh táo và kiên định tiếp cận cân bằng và hài hòa, giữ vững vai trò trung tâm, không bị chao đảo, cuốn vào các dòng xoáy biến động thế giới và khu vực. 

“ASEAN cũng đã thể hiện nhất quán lập trường nguyên tắc và cam kết mạnh mẽ xây dựng Biển Đông, nơi có tuyến hàng hải huyết mạch của khu vực và toàn cầu, trở thành vùng biển hòa bình và ổn định, an ninh và an toàn cho tự do lưu chuyển hàng hóa, nơi mà khác biệt, tranh chấp được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình, nơi pháp luật được tôn trọng, tuân thủ và các giá trị chung được khẳng định. Đề cao ý nghĩa của UNCLOS 1982, là khung khổ cho mọi hoạt động trên biển, chúng ta trông đợi sớm hoàn thành Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng khẳng định quyết tâm của ASEAN sẽ thông qua các Tuyên bố quan trọng với các đối tác dịp này; đồng thời tin tưởng và mong muốn với tinh thần đoàn kết và tự cường, ASEAN sẽ vững vàng vượt lên các thách thức, hướng tới cuộc sống ấm no, thịnh vượng cho hơn 600 triệu người dân, đóng góp hiệu quả cho hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới.  

Thông qua một số văn kiện quan trọng

Tại hội nghị, các lãnh đạo ASEAN đã cùng rà soát tổng thể tình hình hợp tác ASEAN. Trong đó, các lãnh đạo ASEAN đặc biệt đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam trong điều phối, dẫn dắt ASEAN, đồng thời đẩy mạnh hợp tác ứng phó và khắc phục hậu quả của dịch bệnh. Các lãnh đạo ASEAN nhất trí thông qua bản đánh giá giữa kỳ triển khai các kế hoạch tổng thể Cộng đồng ASEAN 2025, tiến hành rà soát triển khai Hiến chương ASEAN; gắn kết phát triển tiểu vùng với tiến trình phát triển chung của ASEAN và triển khai các sáng kiến nâng cao hình ảnh, bản sắc ASEAN trong khu vực. 

Trong nỗ lực ứng phó chung với đại dịch Covid-19, các lãnh đạo đã thông qua khung phục hồi tổng thể của ASEAN cùng kế hoạch triển khai, Tuyên bố ASEAN về khung thỏa thuận hành lang đi lại ASEAN; khung chiến lược ASEAN về các tình huống y tế công cộng khẩn cấp. Đặc biệt, các lãnh đạo đã chính thức công bố lập kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp khu vực và thúc đẩy vận hành Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19 để hỗ trợ hiệu quả các nhu cầu chống dịch của khu vực; nhất trí kế hoạch thành lập Trung tâm khu vực ASEAN về ứng phó dịch bệnh và các tình huống y tế khẩn cấp. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), các lãnh đạo đề nghị sớm ký kết và đưa vào thực thi hiệp định, đóng góp vào củng cố và cải tiến hệ thống thương mại đa phương công bằng, dựa trên luật lệ. 

Kết thúc phiên toàn thể Hội nghị cấp cao, các lãnh đạo ASEAN đã thông qua một số văn kiện quan trọng, bao gồm Tuyên bố Hà Nội về tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025, Tuyên bố Hà Nội về tăng cường công tác xã hội hướng đến một Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng…

Chiều và tối cùng ngày đã diễn ra các Hội nghị Cấp cao ASEAN với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ và Hội nghị Thượng đỉnh lãnh đạo nữ ASEAN. Tại Hội nghị Thượng đỉnh lãnh đạo nữ ASEAN, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã có bài phát biểu, nhấn mạnh vai trò của phụ nữ trong thúc đẩy phát triển bền vững thời kỳ hậu Covid-19.