Giá tăng phi mã
Trưa ngày 29-11, theo giờ Việt Nam, giá Bitcoin trên Coinbase (Hoa Kỳ) đã đạt mức giá 10.378USD, tăng 26,8% so với tuần trước, tăng 69% so với tháng trước và 1.312% so với năm ngoái. Đồng thời, số lượng tài khoản cũng liên tục tăng mạnh trong những ngày gần đây, vượt con số 13,3 triệu tài khoản người dùng.
Trong bối cảnh giá trị đồng Bitcoin đang liên tục bứt phá như hiện nay, đồng tiền này càng dễ thu hút sự tham gia của nhiều người. Theo đó, những rủi ro tiềm ẩn cũng sẽ có nguy cơ bùng phát. Do đó, cần sớm có khuôn khổ pháp lý liên quan đến vấn đề này để kiểm soát phù hợp đối với các đồng tiền này. TS. Nguyễn Trí Hiếu |
Cùng thời điểm, giá Bitcoin trên sàn Coinmarketcap đã tiến lên mức 10.523USD, nâng giá trị vốn hóa của đồng tiền này lên hơn 175 tỷ USD. Các nhà phân tích thị trường nhận định, nguyên nhân Bitcoin tăng giá mạnh xuất phát từ sự quan tâm của nhóm nhà đầu tư mới là các nhà đầu tư tổ chức trong thời gian gần đây, bởi đồng tiền số này đang được nhiều tổ chức đặt cược, xem như một nơi cất trữ tài sản giá trị hoặc phương tiện thanh toán.
Cụ thể như sàn giao dịch hàng hóa Chicago Mercantile Exchange (CME) nổi tiếng thế giới, cho biết sẽ bắt đầu cung cấp hợp đồng tương lai Bitcoin vào cuối năm. Tổ chức tài chính JPMorgan cũng đang cân nhắc hỗ trợ khách hàng giao dịch hợp đồng liên quan đến tiền số. Quỹ đầu tư vàng Old Mutual Gold & Silver Fund vừa rót tiền mua Bitcoin để thu lợi nhuận sau đó tái đầu tư sang kim loại quý.
Trước tốc độ tăng giá chóng mặt những ngày qua, những dự báo khả quan sự tăng giá của đồng tiền này vẫn tiếp tục được đưa ra. Theo dự báo của Tom Lee, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của Fundstrat Global Advisors, Bitcoin sẽ cán mốc 11.500USD vào giữa năm 2018 và việc Tập đoàn CME dự định tung ra các sản phẩm dựa trên Bitcoin trong tương lai sẽ giúp đồng tiền số có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, và nâng số lượng người dùng tiềm năng tăng gấp nhiều lần.
Trace Mayer, J.D., một trong những blogger đầu tiên công khai giới thiệu công nghệ Blockchain nhận định, Bitcoin hiện vẫn đang bị đánh giá thấp và dự đoán vào tháng 2-2018 sẽ đạt mức 27.395USD. Khảo sát của LendEDU thực hiện gần đây cho biết, đa số nhà đầu tư vào Bitcoin cho biết sẽ không bán cho đến khi giá trị của đồng tiền số này đạt mức 196.165USD.
Tỷ phú Mark Cuban, người sở hữu câu lạc bộ NBA Dallas Mavericks, cũng cho rằng đồng Bitcoin sẽ tiếp tục tăng giá vì lượng người mở tài khoản mua Bitcoin như cách dự trữ tài sản đang tăng mạnh. Cầu Bitcoin lớn nhưng không có nguồn cung sẽ khiến cho giá trị đồng tiền này leo thang.
Cơn sốt đầu tư tiếp tục
Tuy nhiên, hiện một số quốc gia vẫn giữ thái độ cứng rắn với các loại tiền điện tử. Ở các nước như Banglades, Bolivia, Ecuador, Kyrgyzstan và Nepal đồng Bitcoin bị cấm, gần đây Chính phủ Nepal bắt giữ gần như tất cả những người có liên quan đến giao dịch tiền điện tử. Tại Trung Quốc, hoạt động gọi vốn bằng cách phát hành tiền điện tử (ICO) cũng đã bị cấm nên hàng loạt sàn giao dịch tiền điện tử ở nước này đã đóng cửa.
Các cơ quan chứng khoán và thị trường châu Âu (ESMA) mới đây đã đưa ra cảnh báo, ICO có tính rủi ro và đầu cơ cao, một số thương vụ ICO không được quản lý và rất dễ bị tổn thương trước những chiêu trò lừa đảo hoặc hoạt động bất hợp pháp như rửa tiền. Như vậy, nhà đầu tư phải đối mặt với nguy cơ mất toàn bộ vốn đầu tư cũng như chưa được bảo vệ trước những rủi ro đó.
Còn tại Việt Nam, NHNN đã khẳng định Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Việc phát hành, cung ứng, sử dụng Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm tại Việt Nam, nếu vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính mức từ 150-200 triệu đồng. Đồng thời, từ ngày 1-1-2018, hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điểm h Khoản 1 Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Dù vậy, Bitcoin vẫn là kênh đầu tư có sức hút mạnh tại thị trường Việt Nam. Người chơi hoàn toàn có thể mua, bán Bitcoin bằng VNĐ và tích trữ Bitcoin hoàn toàn hợp pháp. Theo đó, giao dịch trên các sàn Bitcoin như Remitano, santienao, Vicuta.com vẫn đang diễn ra sôi động. Ngày 29-11, giá Bitcoin chào bán trên chợ giao dịch Remitano cũng liên tục được điều chỉnh tăng theo giá giao dịch trên sàn thế giới, đạt mức 245 triệu đồng. Hiện các sàn giao dịch tiền điện tử cũng rất tích cực mời khách hàng mới mở tài khoản.
Tại sàn Remitano, chỉ cần giới thiệu được một người mới tham gia vào sàn sẽ được nhận tiền thưởng 2,3 triệu đồng. Đa số các sàn đều chọn nhận tiền thanh toán giao dịch Bitcoin qua tài khoản Vietcombank, vì ưu điểm của NH này là chuyển tiền nhanh. Mức phí chênh lệch mua bán Bitcoin từ 1,5-9 triệu đồng tùy theo sàn.
Những cảnh báo đã từng xảy ra
Những cảnh báo đã từng xảy ra
Trên thực tế, cho đến nay Chính phủ đã phê duyệt Đề án Hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo nhưng cũng chưa có quan điểm rõ ràng về chuyện này. Còn phía NHNN đã nhiều lần khẳng định quan điểm không chấp nhận Bitcoin là đồng tiền thanh toán. Do đó, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính NH, cho rằng người dân đầu tư vào Bitcoin sẽ đối mặt với rủi ro pháp lý vì những giao dịch này không có giấy tờ chứng minh, không được pháp luật bảo vệ. Nếu sàn giao dịch bất ngờ đóng cửa, nhà đầu tư sẽ không có khả năng thu hồi vốn, như đã xảy ra khi Mount Gox tại Nhật bị sụp đổ năm 2014.
Bên cạnh đó, các chuyên gia tài chính cũng cảnh báo một số vấn đề rủi ro liên quan đến đồng tiền này, như xác suất mất cắp tiền điện tử trong tài khoản rất lớn; tình trạng lừa đảo bằng tiền kỹ thuật số như công ty đa cấp tung những đồng tiền này ra như một sản phẩm bán hàng đa cấp với lợi nhuận trung bình 1% mỗi ngày để gạt tiền của người dân; giao dịch Bitcoin trên mạng không vi phạm pháp luật nhưng nhiều sàn đang hỗ trợ chuyển tiền ra nước ngoài, tức vi phạm pháp luật về quản lý ngoại hối.
Đặc biệt, một rủi ro rất lớn nữa là vấn đề rửa tiền, những người rửa tiền có thể dùng đồng Bitcoin để chuyển lượng tiền rất lớn từ Việt Nam ra nước ngoài nhanh chóng cũng như vấn đề khủng bố có thể tài trợ được bằng những đồng tiền Bitcoin.