(ĐTTCO) - Lợi nhuận năm 2015 của các NHTM vẫn có một điểm chung là thu nhập từ lãi thuần đóng góp rất lớn, trong khi thu nhập từ hoạt động dịch vụ chưa có dấu hiệu bứt phá. Dù nhiều dự báo cho rằng năm nay có nhiều động lực tăng lợi nhuận đối với NH, song sức ép nợ xấu, chênh lệch lãi suất đầu vào đầu ra thấp, trong khi khả năng tăng trưởng nguồn thu từ dịch vụ chưa cao, nên mục tiêu các NH đề ra cũng không quá cao so với năm 2015.
Mức tăng vừa phải
Trong kỳ ĐHCĐ vừa qua, VPBank cho biết lợi nhuận trước thuế hợp nhất năm 2015 đạt 3.096 tỷ đồng, tăng 92% so với năm 2014, đạt 124% kế hoạch đề ra, lợi nhuận sau thuế đạt 2.395 tỷ đồng. Dù kết quả rất khả quan, song NH này khá thận trọng với kế hoạch năm 2016 khi chỉ đưa ra mục tiêu lợi nhuận trước thuế 3.200 tỷ đồng. Kết thúc năm 2015, lợi nhuận trước trích lập dự phòng rủi ro của Vietcombank đạt đến 12.705 tỷ đồng, nhưng sau trích lập lợi nhuận trước thuế của NH này chỉ còn 6.827 tỷ đồng. Kế hoạch năm 2016 Vietcombank đưa ra trong tài liệu ĐHCĐ thường niên cho thấy áp lực trích lập dự phòng rủi ro vẫn còn đó, lợi nhuận trước thuế kỳ vọng ở mức 7.500 tỷ đồng, chỉ tăng 10% so với năm 2015. Theo tài liệu phục vụ ĐHCĐ của ACB, lợi nhuận trước thuế năm 2015 đạt 1.314 tỷ đồng, tăng 8% so với năm 2014 và đạt 100% kế hoạch. Trong năm nay, ACB đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế khoảng 1.503 tỷ đồng. Ngày 15-4, NamABank cũng sẽ tổ chức ĐHCĐ và trình kế hoạch lợi nhuận trước thuế đạt 300 tỷ đồng, tăng 19% so với mức 252 tỷ đồng năm 2015. BacABank cũng dự kiến sẽ trình ĐHCĐ thường niên 2016 kế hoạch lợi nhuận sau thuế đạt 400 tỷ đồng, tăng 7% so với mức 359 tỷ đồng năm 2015.
Trong khi đó, năm 2015 có một số NH không thể hoàn thành kế hoạch lợi nhuận, nên mục tiêu lợi nhuận năm nay vẫn chưa có dấu hiệu sẽ bứt phá so với kế hoạch năm ngoái. Cụ thể, trong tài liệu chuẩn bị để báo cáo cổ đông vừa công bố, OCB cho biết năm 2015 đạt 267 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, giảm 5% so với năm 2014 và chỉ mới hoàn thành 65% so với kế hoạch 410 tỷ đồng. Năm nay, OCB kỳ vọng lợi nhuận trước thuế đạt 450 tỷ đồng. LienVietPostBank đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế 936 tỷ đồng, nhưng kết thúc năm 2015 chỉ đạt 422 tỷ đồng, bằng 45% kế hoạch và giảm 21% so với năm trước. Kế hoạch lợi nhuận đã được cổ đông thông qua của NH này trong năm 2016 ở mức 915 tỷ đồng. Tại hội nghị tổng kết hoạt động kinh doanh năm 2015 và triển khai kế hoạch kinh doanh năm 2016, lãnh đạo Kienlongbank cho biết lợi nhuận trước thuế năm 2015 khoảng 216 tỷ đồng. So với năm 2014, lợi nhuận của Kienlongbank thấp hơn 34 tỷ đồng, tương đương giảm 13,6%; còn so với kế hoạch 388 tỷ đồng cho năm 2015, NH chỉ mới hoàn thành được 56%. Năm nay NH này chỉ đề ra kế hoạch lợi nhuận 300 tỷ đồng.
Theo các chuyên gia, lợi nhuận ngành NH trong năm 2016 sẽ có nhiều động lực để cải thiện hơn so với năm 2015, do tín dụng duy trì tăng trưởng tốt. Đồng thời, cơ chế tỷ giá trung tâm mới được áp dụng khiến độ dao động của tỷ giá lớn hơn, điều này có thể là cơ hội cho hoạt động kinh doanh ngoại hối của các NHTM có sự khởi sắc trong năm 2016. Tuy nhiên trên thực tế, kế hoạch lợi nhuận của các NH vẫn được cân nhắc thận trọng và mục tiêu của năm 2016, không có sự bứt phá mạnh so với kết quả lợi nhuận năm 2015. Nguyên nhân, hiện các NHTM vẫn đang phải trích lập dự phòng rủi ro cho trái phiếu VAMC rất lớn và dự kiến chi phí này tăng khoảng 50-80% so với 2015.
 |
Nhiều yếu tố hạn chế
Trong diễn biến hiện nay, chênh lệch lãi suất cho vay giữa đầu vào và đầu ra dự báo sẽ không tăng cao, khi lãi suất đầu vào đang tăng nhưng NHNN cho biết lãi suất cho vay sẽ vẫn trong mức kiểm soát để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc OCB, nhận định hiện các doanh nghiệp có dự án tốt cần vay được các NH cạnh tranh để cho vay. Báo cáo tài chính của các NHTM cho thấy lợi nhuận của NH phụ thuộc vào tín dụng, trong khi hoạt động dịch vụ đã được các NH tuyên bố đẩy mạnh nhưng vẫn chưa có đóng góp lớn. Chẳng hạn trong báo cáo tài chính BIDV, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ của NH này cao nhất trong hệ thống các NHTM là 2.336 tỷ đồng, nhưng vẫn còn nhỏ bé so với mức thu nhập lãi thuần 19.314 tỷ đồng. Vietcombank đạt thu nhập lãi thuần 15.453 tỷ đồng, còn lãi từ hoạt động dịch vụ chỉ đạt 1.872 tỷ đồng.
Trong khi đó, trong nhóm NHTMCP lớn, nhiều NH vẫn chưa tăng được nguồn thu từ dịch vụ. Cụ thể, tổng thu nhập năm 2015 của BacABank đạt 5.041 tỷ đồng, trong đó thu từ lãi và tương đương lãi chiếm 94%. Lãnh đạo SHB cũng cho biết doanh thu dịch vụ của NH này chỉ đạt 15%. Nguồn thu dịch vụ của các NH khác hiện cũng chỉ trong khoảng 10-15% tổng thu nhập. Nhiều NH cho biết trong kế hoạch hoạt động luôn ưu tiên phát triển hoạt động dịch vụ, nhưng việc chuyển đổi sang mô hình tăng thu dịch vụ rất khó khăn vì NH chỉ bán được dịch vụ mà doanh nghiệp buộc phải thực hiện như tín dụng thư, thanh toán, chuyển tiền… trong khi các khách hàng cá nhân vẫn đang từ chối dịch vụ mất phí do NH cung cấp. Do đó, dự kiến lợi nhuận trong năm 2016 vẫn phụ thuộc vào tín dụng.
Trong hoạt động tín dụng năm 2015, một số NH đã tập trung vào lĩnh vực cho vay tiêu dùng và bất động sản. Nguyên nhân do lãi suất cho vay đối với 2 lĩnh vực này cao hơn so với cho vay sản xuất kinh doanh nên chênh lệch giữa lãi suất cho vay đầu vào đầu ra cũng cao, dẫn đến lợi nhuận thu được cao hơn. Năm nay NHNN đã phát tín hiệu sẽ hạn chế dòng tín dụng chảy vào lĩnh vực bất động sản thông qua dự thảo sửa đổi Thông tư 36. Với điều kiện như vậy, mức lợi nhuận các NH đề ra cho năm 2016 cũng được cân nhắc thận trọng, không quá thấp để cổ đông nghi ngại về hoạt động của NH, nhưng cũng không quá cao để tránh tình trạng không hoàn thành mục tiêu như nhiều NH đã vướng phải trong năm 2015.
