Cần xử lý mạnh bán chui cổ phiếu

Mức xử phạt “gãi ngứa”

Từ đầu năm đến nay, Thanh tra UBCKNN ban hành hàng chục quyết định xử phạt đối với các cá nhân về hành vi bán chui CP. Tuy nhiên, các mức xử phạt Thanh tra UBCKNN công bố chỉ vài chục triệu đồng. Đơn cử là quyết định xử phạt vi phạm hành chính 22,5 triệu đồng đối với ông Nguyễn Chí Quảng, chủ tài khoản số 091C119860 đã thực hiện giao dịch mua 675.000 CP của CTCP May Phú Thành (MPT), nâng tỷ lệ sở hữu từ 3,26% lên 6,35% và trở thành cổ đông lớn của doanh nghiệp. Giao dịch thực hiện từ tháng 12-2016 nhưng đến tháng 3-2017 Sở Giao dịch CK Hà Nội (HNX) mới nhận được báo cáo sở hữu của ông Quảng.

Tương tự, Thanh tra UBCKNN phạt tiền 25 triệu đồng đối với ông Đỗ Thanh Sửu do báo cáo không đúng thời hạn, khi sở hữu từ 5% trở lên số CP đang lưu hành có quyền biểu quyết của một công ty đại chúng. Cụ thể, ngày 12-1, ông Đỗ Thanh Sửu mua 13.000 CP của CTCP Khoáng sản và Đầu tư Visaco (VMI), nâng tỷ lệ sở hữu từ 4,95% lên 5,1% (trở thành cổ đông lớn của VMI), nhưng đến ngày 13-3 ông Sửu mới thực hiện báo cáo về sở hữu cổ đông lớn. 

Một trường hợp nữa là ông Nguyễn Mạnh Hùng (Đà Nẵng) bị xử phạt 31,25 triệu đồng do báo cáo không đúng thời hạn khi sở hữu từ 5% trở lên số CP lưu hành có quyền biểu quyết của CTCP Đầu tư kinh doanh nhà Thành Đạt (VHH) trong tháng 11-2017. Cũng với hành vi vi phạm hành chính do không báo cáo đúng thời hạn giao dịch CP của CTCP An Thịnh (ATB), nhưng ông Lô Đình Doãn (Bắc Kạn) chỉ bị xử phạt 17,5 triệu đồng. Điều đáng nói ông Doãn là người liên quan với ông Lô Đình Ních, Chủ tịch HĐQT ATB, nên việc mua bán chui CP này được giới đầu tư xếp vào giao dịch nội gián. 

Nhận mức xử phạt nặng nhất là trường hợp của ông Nguyễn Minh Toàn và ông Đức Minh Đạo (cả 2 cùng ngụ tại Hà Nội). 2 NĐT này cùng nhận mức xử phạt lên đến 550 triệu đồng vì hành vi mua bán chui và thao túng giá CP. Cụ thể, ông Đạo đã sử dụng 1 tài khoản của mình và 14 tài khoản đứng tên người khác mở tại 3 CTCK để liên tục mua, bán, tạo cung cầu giả tạo, thao túng CP của CTCP Dầu thực vật Sài Gòn (SGO).

Tương tự, ông Toàn đã sử dụng 1 tài khoản của mình và 21 tài khoản đứng tên người khác mở tại 3 CTCK để liên tục mua, bán, tạo cung cầu giả, thao túng CP của CTCP Đầu tư phát triển xây dựng và Thương mại Việt Nam (MBG). Có thể nói, quyết định xử phạt với số tiền lên đến 550 triệu đồng/người đối với 2 NĐT này được cho là kỷ lục nhưng theo giới đầu tư, hành vi thao túng giá CP lẽ ra phải xử lý hình sự, không phải ở mức vi phạm hành chính. 

Giải pháp hạn chế 
Trước tình trạng mua bán CP chui ngày càng công khai như hiện nay, Hiệp hội Các NĐT tài chính Việt Nam (VAFI) đã có đề xuất chấm dứt tình trạng này. Theo ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch VAFI, thực tế có một số trường hợp bán chui CP xảy ra ở những người liên quan đến người nội bộ, với số lượng CP là do sơ xuất vì chưa am hiểu pháp luật.

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, bán chui diễn ra với những người am hiểu pháp luật, bán với số lượng lớn, giá trị lên tới hàng trăm tỷ đồng, số lệnh lên tới hàng ngàn không thể nói là do vô tình hay sơ xuất, mà đây là hành vi cố tình thực hiện để trục lợi. Hành vi này là lừa đảo NĐT khi che giấu thị trường, che giấu NĐT về hành vi lén lút của mình. 

Từ thực trạng này, ông Hải đưa ra đề xuất tất cả đối tượng phải công bố thông tin trước khi thực hiện giao dịch phải tạm khóa và không cho giao dịch. Như vậy, sẽ không còn xảy ra trường hợp mua chui, bán chui.

Khi các đối tượng trên cần mua hay bán CK, họ phải công bố thông tin theo quy định và khi nhận được thông báo này, sở giao dịch CK sẽ mở khóa và chỉ cho phép họ mua bán với số lượng đã đăng ký và trong khoảng thời gian đã đăng ký. Nếu áp dụng biện pháp kỹ thuật này, không phải sửa đổi các luật, nghị định, thông tư hiện hành và rất đơn giản so với phần mềm hiện đại của sở giao dịch CK.