 |
Ngành nông nghiệp đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt trên 2 tỷ USD trong năm 2012. Theo một số DN, đạt được chỉ tiêu này không khó bởi thị trường tiêu thụ thế giới hiện tại rất khả quan. Song, vấn đề cốt lõi hiện nay đối với người nuôi cá và DN chế biến xuất khẩu cá tra là vốn.
Giá cá tra từ đầu tháng 2 đã vọt lên mức 25.500-26.500 đồng/kg. Đây là nỗ lực đáng ghi nhận của các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra các tỉnh ĐBSCL, khẳng định mô hình chuỗi sản xuất liên kết từ con giống, thức ăn chăn nuôi; tỷ lệ tập trung hóa cao (trên 70% sản lượng cá tra do các doanh nghiệp tự nuôi hoặc liên kết với nông dân).
Trong một tương lai gần, xu hướng liên kết theo chuỗi có thể đạt 100%, khi đó ngành cá tra có thể đứng vững. Các chuyên gia trong ngành cũng nhận định lạc quan về tình hình tiêu thụ cá tra trên thế giới trong năm 2012 sẽ không có biến động lớn dù xảy ra khủng hoảng tài chính ở một số khu vực.
Tuy nhiên, một số người am hiểu về ngành cá tra tỏ ra quan ngại về việc sản lượng và kim ngạch xuất khẩu cá tra đều tăng trên 20%, trong khi nguồn kinh phí dành cho hoạt động xúc tiến thương mại lại giảm, từ 80 tỷ đồng năm 2010 xuống 15 tỷ đồng trong năm 2011.
Một số DN than phiền nếu không giải quyết tốt nguồn vốn cho nông dân và DN sẽ có nhiều hệ lụy kéo theo, sản xuất bị đình trệ, giá thành nuôi cá tra sẽ đội cao hơn.
Vấn đề nổi lên hiện nay là hạn mức tín dụng cho nông dân vay thấp, lãi suất vay ngân hàng cao nên để kiếm lời trong ngành cá tra rất khó khăn. Nông dân ở ĐBSCL là người khởi nguồn nghề nuôi cá tra, nhưng trong xu hướng liên kết, các đại gia ngành thủy sản nhảy vào đầu tư vùng nguyên liệu, nông dân nuôi nhỏ lẻ đã bị “đá văng”.
Và theo xu hướng này, trong một tương lai gần sẽ không còn nhiều nông dân bám trụ nghề nuôi cá tra, bởi vốn đầu tư quá lớn, thị trường luôn bấp bênh, trong khi DN chế biến chỉ o bế tiêu thụ cho chính vùng nguyên liệu họ nuôi hoặc trong chuỗi liên kết. Một lo lắng nghiệt ngã hơn khi chính DN chế biến xuất khẩu cá tra cũng chưa biết điều gì sẽ xảy ra nếu các tập đoàn thức ăn lớn nước ngoài nhảy vào đầu tư nuôi cá tra ở ĐBSCL.
Chính trong giai đoạn khó khăn này, còn quá sớm để nói ngành nuôi và chế biến cá tra ở ĐBSCL có bị các đối thủ nước ngoài đầu tư theo kiểu “cá lớn nuốt cá bé” hay không. Tuy nhiên, một thực tế hiển nhiên là nông dân nuôi cá và DN chế biến xuất khẩu cá tra hiện nay đang thiếu vốn trầm trọng.
Nếu không có giải pháp hữu hiệu bơm vốn cho người nuôi và DN, chuyện “cốc mò cò xơi” khó tránh khỏi trong tương lai.
