Những ngày gần đây, hình ảnh người dân ùn ùn chở vải thiều về chợ Lục Ngạn (tỉnh Bắc Giang) gây ùn tắc giao thông không khỏi khiến nhiều người lo ngại.
Cũng như đã từng xảy ra với thanh long, dưa hấu, đây là hệ lụy của phát triển nóng cây vải, trong khi chưa chủ động thị trường tiêu thụ. Hiện nay, tổng diện tích trồng vải tại tỉnh Bắc Giang và tỉnh Hải Dương khoảng 43.000ha, sản lượng thu hoạch trong năm 2014 dự kiến khoảng 190.000 tấn quả tươi.
Hầu hết diện tích vải áp dụng theo tiêu chuẩn Viet GAP, Global GAP, HACCP. Thị trường nội địa tiêu thụ khoảng 60% sản lượng, trong đó tập trung tại các tỉnh, thành như Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế.
Xuất khẩu (quả tươi, qua chế biến) chiếm khoảng 40% sản lượng, tập trung ở các thị trường lớn như Trung Quốc, Anh, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Singapore, Lào, Campuchia. Thời điểm này đang là mùa thu hoạch của vải thiều, nhưng theo ghi nhận giá vải năm nay rớt thê thảm. Giá mua sỉ tại các chợ đầu mối chỉ 6.000-7.000 đồng/kg, thậm chí 4.000-5.000 đồng, giảm hơn một nửa so với mùa vụ năm ngoái nhưng vẫn rất khó tiêu thụ.
Được biết nhiều địa phương trong cả nước đang lên kế hoạch tăng cường tiêu thụ vải tại thị trường nội địa. TPHCM đã triển khai hoạt động hỗ trợ, phát triển thị trường, tổ chức kết nối cung - cầu quy mô rộng giữa vùng sản xuất với hệ thống phân phối.
Theo đó, TP đã kết nối với các tỉnh, thành, cũng như đẩy mạnh đưa vải thiều vào các hệ thống bán lẻ tại tất cả 24 quận huyện, siêu thị, cửa hàng tiện ích và các chợ truyền thống. Lãnh đạo chợ đầu mối Bình Điền cho biết, hiện sản lượng vải về chợ khoảng 50-70 tấn/ngày đêm và thời gian tới dự báo sẽ còn tăng.
Tương tự, theo đại diện Ban quản lý Chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, cao điểm mỗi ngày có hơn 200 xe tải chở vải thiều về chợ. Đại diện chợ đầu mối Hóc Môn cũng cho biết những năm trước mỗi ngày lượng vải thiều về chợ rất ít nay đã tăng lên 8-10 container/ngày đêm.
Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM (Saigon Co.op) đang triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ và đẩy mạnh việc tiêu thụ vải thiều. Cụ thể, hệ thống siêu thị Co.opmart đã thực hiện kích cầu cho các loại trái cây, trong đó có vải tươi.
Tính riêng hệ thống siêu thị Co.opmart tại TPHCM và các tỉnh Nam bộ, đã tiêu thụ hơn 10 tấn vải thiều/ngày. Từ đầu tháng 6 đến nay, các hệ thống phân phối của Saigon Co.op đã giúp nông dân tiêu thụ gần 200 tấn vải tươi, dự kiến tổng sản lượng vải tươi Saigon Co.op tiêu thụ được sẽ đạt khoảng 500 tấn trong tháng 6.