Thị trường bất động sản Việt Nam đang phát triển sôi động với đội ngũ môi giới đóng vai trò then chốt. Tuy nhiên, chất lượng nhân sự ngành này đang là một bài toán nan giải.
Theo thống kê của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, có đến 89% môi giới trên cả nước chưa có chứng chỉ hành nghề hợp lệ (bao gồm chứng chỉ hết hạn, đã qua đào tạo nhưng chưa được cấp, hoặc chưa từng đào tạo).
Thực trạng này càng trở nên cấp thiết khi Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 quy định rõ, cá nhân môi giới phải có chứng chỉ hành nghề mới được tư vấn và nhận phí hoa hồng thông qua một tổ chức kinh doanh dịch vụ bất động sản hợp pháp.
Theo bà Nguyễn Thùy Dương - Giám đốc Công ty Cổ phần đào tạo và nghiên cứu xây dựng CTS, khó khăn lớn nhất hiện nay nằm ở chính chất lượng dạy và học.
Bên cạnh những đơn vị đào tạo uy tín, vẫn tồn tại không ít cơ sở tổ chức lớp học "chui", cắt xén nội dung, sử dụng giảng viên không đạt chuẩn. Đáng lo ngại hơn, chính tâm lý của nhiều môi giới cũng là một rào cản. Qua khảo sát, chỉ 8,21% người được hỏi cho biết họ tự hiểu rõ về một đơn vị đào tạo đạt chuẩn.
"Càng ngắn và càng ít tiền càng tốt. Học viên đến với trung tâm tôi câu đầu tiên họ hỏi là: học ở đâu có đi thi, bao đậu hay không, học bao nhiêu buổi, đến khi nào được thi, sao dạy nhiều thế, tôi chỉ học hai buổi có được không,... Khóa học càng kéo dài họ càng không muốn. Thế nên điều khó nhất bây giờ là tâm lý người hành nghề, họ học chỉ để lấy chứng chỉ thôi chứ không cần kiến thức" - bà Dương chia sẻ về tâm lý chung của nhiều học viên.
Doanh nghiệp "khóc ròng" vì nhân sự yếu kém
Hệ quả trực tiếp của tình trạng trên là các sàn giao dịch, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản gặp nhiều khó khăn khi tuyển dụng. Ông Nguyễn Thái Bình – Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đông Tây Land cho biết, ngay cả những nhân viên đã có chứng chỉ hành nghề vẫn không đáp ứng được kỳ vọng của công ty.
Ông trăn trở, đa số ứng viên chỉ xem chứng chỉ như một "tấm vé thông hành" về mặt pháp lý mà thiếu hụt kiến thức, kỹ năng và thái độ làm việc chuyên nghiệp, khiến doanh nghiệp tốn thêm chi phí và thời gian đào tạo lại từ đầu: "Hầu như những khóa học trong những năm vừa rồi và đặc biệt từ ngày 1-8-2024 là một cuộc chạy đua về pháp lý để tất cả đều có chứng chỉ hành nghề. Nhìn kỹ có thể thấy khi một nhân viên bất động sản đạt chứng chỉ hành nghề môi giới, các bạn đó có cầm chứng chỉ tự hào tôi đã đạt được chứng chỉ, vượt qua kỳ thi và trở thành môi giới chính thức được pháp luật công nhận. Thật sự, họ có khoe trên mạng xã hội và có tính lan tỏa đó nhưng không đúng với cái giá trị thực của chứng chỉ đó".
Trước thực trạng này, bà Hoàng Thu Hằng - Trưởng phòng Quản lý thị trường Bất động sản, Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết Bộ đã nhận được nhiều kiến nghị về việc công nhận các cơ sở đào tạo uy tín để người học yên tâm hơn.
Người làm nghề môi giới BĐS được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp góp phần lành mạnh thị trường.
Hiện nay, để tháo gỡ thủ tục kinh doanh cho doanh nghiệp, Thông tư 11 sửa đổi và Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 đã bỏ quy định về việc Bộ Xây dựng phải công nhận các cơ sở đào tạo.
Tuy nhiên, bà Hằng cho rằng, để đảm bảo chất lượng, người học nên chủ động lựa chọn các đơn vị có uy tín lâu năm: "Chúng ta biết rằng họ có nguồn gốc, lịch sử, nền tảng để khẳng định trách nhiệm của họ. Các đơn vị này đã liên kết với cơ quan quản lý nhà nước nên người ta buộc phải có trách nhiệm trong đào tạo, đầu tiên là trách nhiệm phải làm đúng".
Về phía cơ quan quản lý, bà Hằng cho biết Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi quy định để vừa tạo điều kiện kinh doanh, vừa giúp người dân có cơ sở lựa chọn đơn vị đào tạo tin cậy. Đồng thời, sắp tới, Bộ sẽ cùng các địa phương đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra chất lượng đào tạo, thi cử và cấp chứng chỉ để góp phần nâng cao chất lượng nghề môi giới bất động sản tại Việt Nam.
