Muốn du lịch phát triển bền vững, điều cần nhất là phải đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch phù hợp và đồng bộ. Tuy nhiên, ở nước ta hiện nay việc đầu tư hạ tầng du lịch vừa dàn trải, vừa rất manh mún.
Thiếu liên kết, hỗ trợ
Thực hiện Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam giai đoạn 2001-2010, Nhà nước đã hỗ trợ chính sách để ngành du lịch có thể huy động vốn đầu tư phát triển hạ tầng du lịch. Kết quả giai đoạn 2006-2010 đã có 314 dự án đầu tư hạ tầng du lịch.
Các tỉnh - thành cũng đã sử dụng vốn ngân sách, vay vốn ưu đãi và kêu gọi sự hỗ trợ đầu tư từ các DN để phát triển hạ tầng du lịch.
 |
Khai thác du lịch tại các địa phương hiện mang tính dàn trải. Ảnh: LÃ ANH |
Tuy nhiên, do nguồn vốn đầu tư chỉ mới đáp ứng một phần nhu cầu thực tế và thiếu sự liên kết đầu tư khai thác hạ tầng du lịch nên các địa phương chưa cân đối được vốn, khiến nhiều công trình hạ tầng du lịch bị kéo dài thời gian, không theo kịp tiến độ dự kiến, không ít công trình lãng phí do thiếu quy hoạch chung.
Riêng trong lĩnh vực bất động sản du lịch, TCT Du lịch Sài Gòn (Saigon Tourist) là DN đã đầu tư vốn khá lớn. Hiện nay, Saigon Tourist có 70 khách sạn, khu nghỉ dưỡng và đang triển khai thêm nhiều dự án: khách sạn 4 sao Sài Gòn - Vĩnh Long (diện tích 2.300m2, tổng vốn đầu tư 157 tỷ đồng), khách sạn 4 sao Sài Gòn - Rạch Giá (10 tầng, 111 phòng ngủ, tổng vốn đầu tư 177 tỷ đồng), khu du lịch 5 sao Sài Gòn - Phú Quốc (diện tích đất 205ha, 905 phòng khách sạn, có sân golf 27 lỗ, tổng vốn đầu tư 85 triệu USD)...
Tuy vậy, theo ông Trần Hùng Việt, Tổng giám đốc Saigon Tourist, quá trình đầu tư phát triển hạ tầng du lịch còn gặp nhiều trở ngại, có những địa phương chưa quan tâm hỗ trợ DN.
Phát triển giao thông chưa phù hợp
Với nhu cầu tạo lợi thế phát triển du lịch, tỉnh An Giang đã đề nghị xây dựng sân bay, tiếp đó nhiều tỉnh khác cũng đề nghị xây dựng sân bay dù chỉ cách sân bay hiện hữu ở tỉnh lân cận chưa đến 100km.
Phát triển giao thông để hỗ trợ ngành du lịch cần phải phù hợp với nhu cầu thực, ở các tỉnh, nhu cầu đi lại bằng đường hàng không rất ít, nếu xây sân bay nhưng mỗi ngày chỉ có một, hai chuyến bay sẽ cầm chắc lỗ.
Và thực tế kết quả kiểm tra mới đây cho thấy các sân bay địa phương đều lỗ nặng. Đây là một bài học đắt giá về việc quy hoạch phát triển hạ tầng du lịch, thay vì đầu tư sân bay với số vốn hàng nghìn tỷ đồng, các tỉnh có thể huy động vốn đầu tư vào giao thông đường bộ, đường thủy, khắc phục hiện trạng giao thông chưa kết nối, gây mất nhiều thời gian vận chuyển khiến du khách ngần ngại.
Việc DN ngành du lịch đầu tư hạ tầng phục vụ lưu trú sẽ không thể có hiệu quả nếu địa phương chưa đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đô thị (điện, nước, đường giao thông, bến bãi...). Song sẽ không hợp lý và rất kém hiệu quả nếu như tỉnh nào cũng muốn có sân bay để đón du khách. Ông TRẦN HÙNG VIỆT, |
Theo ông Trần Đạt Duy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch ĐBSCL, việc đầu tư hạ tầng du lịch tại các địa phương còn dàn trải, thiếu quy hoạch tổng thể, chưa có sự liên kết vùng để định hướng xây dựng cơ sở hạ tầng phù hợp với đặc điểm riêng của ngành du lịch, đặc biệt là về giao thông.
Việc xây dựng hệ thống giao thông phải phù hợp với yêu cầu của từng khu vực. Nếu muốn khai thác tiềm năng du lịch của từng địa phương, vấn đề cần nhất là phải lập lại quy hoạch vùng, xây dựng hệ thống giao thông ngoài tuyến đường quốc lộ để nối liền các địa phương.
Tại nhiều diễn đàn về phát triển du lịch, đã có nhiều ý kiến lưu ý: Việc lập lại quy hoạch hạ tầng du lịch cần phải giao cho những người làm quy hoạch có hiểu biết về du lịch thực hiện, tránh để xảy ra tình trạng lập quy hoạch khống, vì sẽ không thể nào đầu tư, khai thác được.
Để làm được điều đó, Nhà nước cần hỗ trợ các địa phương tạo ra mối liên kết quy hoạch lại cơ sở hạ tầng giao thông cùng các yếu tố hỗ trợ khác cho ngành du lịch, vì nếu mỗi địa phương làm quy hoạch riêng sẽ không ổn về tính đồng bộ chung. Sau khi đã có quy hoạch cả vùng, các địa phương sẽ triển khai đúng theo tinh thần của quy hoạch.
Từ đó, địa phương và DN sẽ có hướng phân bổ các khu nghỉ dưỡng, khách sạn ở các địa điểm thích hợp với trục giao thông nối kết các khu du lịch này.
Đồng thời, các địa phương cần có bản đồ chung xây dựng các loại hình du lịch khác biệt để du khách khi đã tham gia tour có thể đi hết các khu du lịch trong vùng, không bị nhàm chán do trùng lắp.
