Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 10 tháng năm 2011 các DN chế biến cá tra xuất khẩu đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1,48 tỷ USD, tăng 29,2% so cùng kỳ năm ngoái. Với chiều hướng này, dự báo năm nay nước ta thu về 1,6 tỷ USD từ con cá tra.
Dồn sức vượt khó
Tình hình kinh tế thế giới năm nay tiếp tục bộc lộ nhiều khó khăn. Các nước châu Âu bị khủng hoảng nợ công vây chặt, kinh tế Hoa Kỳ suy giảm, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Điều này đã tác động không nhỏ đến các DN xuất khẩu thủy sản nước ta.
Trong bối cảnh này, các DN chế biến cá tra xuất khẩu đã nỗ lực hết mình để duy trì mức tăng trưởng rất ấn tượng. Do việc siết chặt tín dụng, cộng với tình hình khan hiếm cá tra nguyên liệu ngày càng trầm trọng, khiến việc chế biến và xuất khẩu cá tra của DN bị động.
Bà Phạm Thị Diệu Hiền, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc CTCP Thủy sản Bình An (Bianfishco), cho biết: “10 tháng năm 2011, doanh thu của công ty đạt trên 1.318 tỷ đồng, lợi nhuận hơn 97,7 tỷ đồng, về cơ bản đạt yêu cầu đề ra. Dù vậy, Bianfishco vẫn đang gặp khó trong sản xuất từng thời điểm bởi những tác động của nền kinh tế thế giới và nguồn cung tín dụng trong nước”.
Một số DN thủy sản khác cũng thừa nhận trong điều kiện giá cá tra nguyên liệu tăng cao 28.000-29.000 đồng/kg, nhưng giá xuất khẩu chỉ tăng nhẹ (thậm chí không tăng do châu Âu khủng hoảng nợ công nên giảm nhập hàng). Vì vậy xuất khẩu cá tra lúc này đạt hiệu quả không cao, chỉ hòa vốn, thậm chí lỗ.
Thời gian qua đã có một số DN nhỏ, DN gia công… phải đóng cửa nhà máy, tạm ngưng hoạt động, hoặc giảm công suất chế biến. Riêng những DN lớn, có thương hiệu vẫn duy trì hoạt động để giữ chân khách hàng và giải quyết việc làm cho hàng chục ngàn lao động ổn định thu nhập.
Trợ lực người nuôi, chia sẻ khó khăn
Theo bà Phạm Thị Diệu Hiền, nếu như trước đây xuất khẩu cá tra thuận lợi, giá tốt, nên các công ty thanh toán tiền thu mua nguyên liệu cho người nuôi rất nhanh. Nay do gặp khó khăn chung nên việc thanh toán cho người nuôi có chậm trễ.
Vấn đề này không chỉ riêng Bianfishco mà những DN thủy sản khác cũng rơi vào tình thế tương tự. Để tránh những thiệt thòi cho người nuôi cá, Bianfishco đã áp dụng chính sách bù đắp bằng cách hỗ trợ lãi suất theo đúng quy định của ngân hàng.
Cụ thể, những số tiền mà Bianfishco trả chậm cho người nuôi cá, công ty sẽ chịu phần lãi suất thị trường. Rất nhiều hộ nuôi cá tra ở ĐBSCL đã đồng tình với cách làm này và cùng chia sẻ khó khăn với Bianfishco.
 |
Nhiều hộ nuôi cá ở ĐBSCL đang bán cá cho Bianfishco. Ảnh: Phương Uyên |
Chị Chương Thị Diệu, hộ nuôi cá chuyên nghiệp ở cù lao Tân Lộc (Thốt Nốt, Cần Thơ), nhận xét: “Gần 19 năm nuôi cá tra, hầu như DN thủy sản nào tôi cũng đều bán cá. Và qua đó, tôi thấy Bianfishco làm ăn đàng hoàng, luôn hỗ trợ tích cực người nuôi. Khi chúng tôi gặp khó về nguồn vốn, phải trả chậm, Bianfishco đã đứng ra trả phần lãi suất nên chúng tôi không bị thiệt”.
Theo chị Diệu, lo nhất của người nuôi cá là thường bị thương lái và DN chê cá xấu, cá chưa đạt chất lượng… để hạ giá. Mỗi lần như thế người nuôi mất hàng trăm triệu đồng. Riêng Bianfishco xưa nay đã ký hợp đồng là mua đúng giá và bắt hết cá cho nông dân, không hề gây khó cho người nuôi. Chính điều này nhiều hộ nuôi cá đã an tâm đầu tư.
Ông Phạm Văn Dương ở Đồng Tháp cho biết nuôi cá tra bây giờ đầu tư tiền tỷ. Vì vậy người nuôi rất sợ những DN “làm khó”, nhất là những lúc giá cá giảm, thừa nguyên liệu. Đối với Bianfishco chủ trương mua cá rất rõ ràng, luôn mua giá cao hơn người khác. Hiện tại chúng tôi tiếp tục bán cá cho Bianfishco.
Theo bà Phạm Thị Diệu Hiền, hiện nay nguồn cá tra nguyên liệu còn ít, nhưng nhiều hộ nuôi liên tục đến công ty bán cá, thậm chí đề nghị trả chậm, thanh toán theo đợt. Bên cạnh đó, hợp đồng xuất khẩu ở các nước ký với công ty khá nhiều và Bianfishco đang đẩy mạnh chế biến, xuất khẩu nhằm ổn định việc làm cho 5.000 cán bộ, công nhân; đồng thời tính toán thưởng Tết Nhâm Thìn.
Lãnh đạo Bộ NN-PTNT nhận định Bianfishco là DN có đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của ngành thủy sản. Công ty có nhiều sáng kiến, đột phá đi đầu trong lĩnh vực xuất khẩu các thị trường khó, đầu tư theo hướng chất lượng bài bản căn cơ. Cùng với sản xuất kinh doanh, Bianfishco luôn đồng hành, hỗ trợ người nuôi cá, đồng thời làm rất tốt các mặt công tác xã hội.
