Quyết định này được đánh giá vừa mang ý nghĩa hỗ trợ cấp bách đối với Ukraine, vừa đánh dấu một bước tiến pháp lý chưa từng có trong lịch sử ra quyết định tài chính của EU.
Trước đó, Ủy ban châu Âu đề xuất sử dụng một phần trong tổng số 210 tỷ euro tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga bị phong tỏa tại châu Âu làm tài sản đảm bảo cho khoản vay.
Tuy nhiên, phương án này vấp phải sự phản đối mạnh mẽ, đặc biệt từ Bỉ, do lo ngại rủi ro pháp lý và nguy cơ trả đũa từ Moskva. Khi “phương án A” không đạt đồng thuận, EU buộc phải chuyển sang giải pháp thay thế vào phút chót.
Theo thỏa thuận cuối cùng, EU sẽ sử dụng các quỹ chưa phân bổ trong ngân sách chung làm tài sản đảm bảo cho khoản vay, cho phép triển khai hỗ trợ nhanh hơn mà không trực tiếp động chạm đến tài sản của Nga.
Một số quốc gia như Hungary, Slovakia và Cộng hòa Séc được miễn tham gia nghĩa vụ tài chính nhưng vẫn ủng hộ về mặt chính trị, qua đó giúp vượt qua yêu cầu nhất trí tuyệt đối vốn thường gây bế tắc trong EU.
Giới phân tích cho rằng thỏa thuận này phản ánh rõ những chia rẽ nội khối, song đồng thời mở ra tiền lệ mới khi EU lần đầu thông qua quyết định vay nợ chung mà không cần sự đồng thuận hoàn toàn của tất cả các thành viên.
Nhiều chuyên gia nhận định đây có thể là dấu mốc quan trọng, đặt nền móng cho khả năng hành động linh hoạt hơn của EU trong chính sách đối ngoại và an ninh trong bối cảnh thế giới ngày càng bất ổn.
