Nhà khoa học Ashkin giành được giải thưởng vì đã phát minh ra kẹp quang học giúp các nhà khoa học dễ dàng hơn trong việc giữ chặt, quan sát cũng như dịch chuyển các hạt, phân tử, nguyên tử. Thiết bị cho phép kiểm tra và tác động lên các loại virus, vi khuẩn hay những tế bào sống mà không gây tổn hại đến vật thể.
Trong khi đó, 2 nhà khoa học Mourou và Strickland nhận giải thưởng nhờ tìm ra được phương pháp tạo ra xung quang học cực ngắn với cường độ mạnh. Các xung quang học này có thể cắt hoặc khoan lỗ với độ chính xác cao trên nhiều loại chất liệu và thậm chí trên các vật thể sống. Phát minh này giúp thực hiện các cuộc phẫu thuật mắt cho hàng triệu người.
Trong lễ trao giải năm nay, bà Strickland trở thành người phụ nữ thứ 3 trong lịch sử giành giải thưởng danh giá này. Ngoài ra, ông Ashkin, 96 tuổi, trở thành người lớn tuổi nhất từng được trao giải Nobel.
Trước đó, Marie Curie là nhà khoa học nữ đầu tiên thắng giải Nobel Vật lý vào năm 1903 nhờ việc cùng tìm ra chất phóng xạ và 60 năm sau, bà Maria Goeppert Mayer nhận được vinh dự này tại lễ trao giải năm 1963 khi khám phá ra kết cấu vỏ hạt nhân.
“Chúng ta cần phải vinh danh nhiều hơn tất cả các nữ khoa học đóng góp cho ngành Vật lý. Tôi hy vọng rằng việc này sẽ diễn ra nhanh hơn trong tương lai” - bà Strickland phát biểu.
Phát biểu này nhằm hướng đến một nhà khoa học lâu năm tại Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân Châu Âu (CERN), khi ông cho rằng ngành Vật lý được tạo ra và phát triển bởi nam giới.
Trong buổi công bố giải thưởng, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho rằng những phát minh này đã “cách mạng hóa lĩnh vực Vật lý Laser.”
Giải Nobel Hóa học sẽ được trao vào ngày thứ Tư (3-10) và nối tiếp là buổi trao giải Nobel Hòa bình vào ngày thứ Sáu (5-10). Giải thưởng về Kinh tế sẽ được công bố vào ngày 8-10.
