Ngôi sao chính trị đoản mệnh Miguel Uribe Turbay

Xuất thân trong gia đình chính trị

Miguel Uribe Turbay sinh năm 1986 tại thủ đô Bogota, xuất thân từ một gia đình chính trị danh tiếng, mang dòng máu Liban di cư sang Colombia từ cuối thế kỷ 19. Ông là cháu ngoại của cựu Tổng thống Julio César Turbay Ayala (nhiệm kỳ 1978-1982), người lãnh đạo đất nước trong giai đoạn xung đột vũ trang khốc liệt.

Cha của Uribe Turbay là ông Miguel Uribe Londoño, một doanh nhân kiêm lãnh đạo công đoàn. Mẹ ông, nhà báo Diana Turbay, là một trong những nạn nhân nổi tiếng của bạo lực ma túy ở Colombia. Bà bị băng nhóm Medellín của trùm ma túy Pablo Escobar bắt cóc năm 1990 và thiệt mạng trong một chiến dịch giải cứu thất bại vào năm 1991, khi cậu bé Uribe Turbay mới chỉ 4 tuổi.

Mất mát này đã để lại dấu ấn sâu đậm, biến ông thành biểu tượng của những người từng là nạn nhân bạo lực chính trị. Uribe Turbay lập gia đình với bà María Claudia Tarazona. Họ có một con trai chung và ông còn là cha dượng của 3 cô con gái riêng của vợ. Gia đình ông luôn được biết đến với tình cảm gắn bó và sự ủng hộ lẫn nhau trong những thời khắc khó khăn nhất.

Uribe Turbay có nền tảng học vấn vững vàng. Ông tốt nghiệp Cử nhân Luật và thạc sĩ Chính sách công tại Đại học Andes, một trong những trường danh tiếng nhất Colombia. Sau đó, ông tiếp tục lấy bằng thạc sĩ Quản lý công tại Trường Chính phủ Kennedy thuộc Đại học Harvard (Mỹ).

Con đường chính trị của Uribe Turbay bắt đầu sớm. Năm 2012, khi mới 25 tuổi, ông đắc cử Ủy viên Hội đồng TP Bogota dưới màu cờ đảng Tự do. Chỉ 2 năm sau, ông trở thành Chủ tịch Hội đồng, người trẻ tuổi nhất từng giữ vị trí này. Ông nổi tiếng với những phát biểu mạnh mẽ chỉ trích Thị trưởng Gustavo Petro, người sau này trở thành Tổng thống Colombia.

Năm 2016, ở tuổi 30, Uribe Turbay được bổ nhiệm làm Thư ký chính quyền Bogota dưới thời Thị trưởng Enrique Peñalosa, tiếp tục lập kỷ lục là người trẻ nhất nắm giữ vị trí này. Đến năm 2022, ông rời đảng Tự do để gia nhập Centro Democrático, đảng bảo thủ cánh hữu do cựu Tổng thống Álvaro Uribe sáng lập, và nhanh chóng giành ghế Thượng nghị sĩ với số phiếu cao.

Quan điểm chính sách rõ ràng

Trong suốt sự nghiệp, Uribe Turbay kiên định với đường lối bảo thủ cánh hữu. Ông được xem là “học trò” chính trị của cựu Tổng thống Álvaro Uribe. Về an ninh, ông ủng hộ chính sách “an ninh dân chủ”, tăng cường trấn áp các nhóm vũ trang và tội phạm ma túy; đồng thời phản đối chính sách “hòa bình toàn diện” của Tổng thống Petro vì cho rằng đó là sự nhân nhượng quá mức, có thể làm gia tăng tội phạm và buôn bán ma túy.

Về kinh tế, ông theo đường lối thân thiện với doanh nghiệp, khuyến khích đầu tư tư nhân, giảm thủ tục hành chính, tạo thêm việc làm và ổn định kinh tế. Ông cũng đề cao minh bạch và chống tham nhũng, muốn cải cách hệ thống tư pháp để tăng hiệu quả xử lý sai phạm.

Trong các vấn đề xã hội, Uribe Turbay giữ lập trường bảo thủ, coi trọng giá trị gia đình truyền thống, đồng thời chú trọng cải thiện giáo dục và đào tạo nghề cho giới trẻ. Về đối ngoại, ông chủ trương tăng cường quan hệ với Mỹ và các nước phương Tây, đồng thời giữ khoảng cách với các chính quyền cánh tả như Venezuela.

Tháng 10-2024, Uribe Turbay chính thức tuyên bố ra tranh cử Tổng thống năm 2026. Ông chọn địa điểm công bố là nơi mẹ mình từng bị sát hại, một thông điệp mạnh mẽ về ký ức, sự tha thứ và quyết tâm chống bạo lực. “Tôi có thể lớn lên với lòng thù hận, nhưng tôi chọn tha thứ, dù không quên” - ông nói. Các khảo sát cho thấy ông là ứng viên sáng giá nhất của Centro Democrático và là đối thủ nặng ký với phe cánh tả.

Một cuộc thăm dò vào tháng 7, thời điểm ông vẫn đang hôn mê vì vết thương, cho thấy ông dẫn đầu về tỷ lệ ủng hộ trong cuộc đua tổng thống. Uribe Turbay nhận được sự ủng hộ lớn từ cử tri bảo thủ, tầng lớp trung lưu đô thị và cả một bộ phận giới trẻ. Hình ảnh một chính trị gia trẻ tuổi, có học vấn cao, dám đối diện và vượt qua bi kịch gia đình đã giúp ông trở thành biểu tượng hy vọng.

Vụ ám sát gây rúng động

Ngày 7-6, khi đang tham dự một buổi vận động tranh cử tại Công viên El Golfito ở Bogota, Uribe Turbay bị một thiếu niên 15 tuổi bắn 3 phát từ phía sau, 2 viên vào đầu và 1 vào đầu gối. Nghi phạm bị bắt tại chỗ, khai nhận thực hiện vụ tấn công vì tiền. Cảnh sát sau đó bắt thêm một số nghi phạm bị cáo buộc là chủ mưu và hỗ trợ hậu cần.

Động cơ vụ ám sát vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng cơ quan điều tra xem xét khả năng liên quan đến các nhóm vũ trang hoặc động cơ chính trị. Vụ việc khiến nhiều người nhớ lại thời kỳ bạo lực chính trị đẫm máu những năm 1980-1990, khi các ứng viên tổng thống như Luis Carlos Galán bị sát hại.

Sau 2 tháng nằm viện, Uribe Turbay qua đời ngày 11-8 ở tuổi 39. Cái chết của Uribe Turbay gây chấn động dư luận Colombia. Phe bảo thủ cáo buộc chính quyền Tổng thống Petro gián tiếp gây ra vụ việc bằng cách “nuôi dưỡng bầu không khí chính trị đầy bạo lực”. Ngày 12-8, chính phủ tuyên bố quốc tang, tổ chức lễ an táng tại Nhà thờ Chính tòa Bogotá. Đảng Centro Democrático mất đi ứng viên sáng giá nhất, buộc phải tìm người thay thế.

Nhiều chuyên gia nhận định vụ ám sát có thể làm phe chống Petro đoàn kết hơn, nhưng cũng khiến tình hình chính trị thêm căng thẳng và phân cực. Vụ việc cũng khiến cộng đồng quốc tế lo ngại. Nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế lên án bạo lực, kêu gọi Colombia bảo đảm an ninh cho các ứng viên tranh cử, nhằm tránh lặp lại “thời kỳ đen tối” của những thập niên trước.