Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Dự án thành phần 3 Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành hướng tới mục tiêu cơ bản hoàn thành vào cuối năm 2025. Tuy nhiên, với các khó khăn vướng mắc hiện hữu, phía Bộ Giao thông Vận tải thừa nhận khó khả thi hoàn thành theo mốc tiến độ này.
Khó rút ngắn tiến độ
Trong báo cáo tiến độ Dự án thành phần 3, Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành giai đoạn 1 của Bộ Giao thông Vận tải cho thấy, Dự án thành phần 3 “Các công trình thiết yếu trong cảng hàng không" có tổng mức đầu tư 99.019,2 tỷ đồng; chiếm 90,8% tổng mức đầu tư của toàn bộ Dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành giai đoạn 1. Dự án có 16 gói thầu xây lắp và thiết bị.
Đến nay, có 3/7 gói thầu đang thi công bao gồm: Gói 6.12-giao thông kết nối; Gói 4.6-khu bay, Gói 2.10-tường rào ranh giới 5.000ha về cơ bản có thể kiểm soát tiến độ hoàn thành trước ngày 31/12/2025.
Với 4/7 gói thầu đang thi công còn lại gồm: Gói 4.7 (sân đỗ máy bay, tiến độ hợp đồng hoàn thành ngày 11/8/2026), Gói 4.8 (giao thông nội cảng và hạ tầng kỹ thuật, tiến độ theo hợp đồng sẽ xong ngày 25/9/2026), Gói 4.9 (hệ thống cung cấp nhiên liệu, theo hợp đồng hoàn thành vào tháng 6/2026) và Gói thầu 5.10 (nhà ga hành khách, tiến độ theo hợp đồng hoàn thành vào ngày 31/11/2026; thời gian 39 tháng).
Lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải đánh giá, các gói thầu trên khả năng hoàn thành trước ngày 31/12/2025 rất khó khả thi do gặp rất nhiều khó khăn do chồng lấn công địa thi công, vật liệu xây dựng, nhân lực, khối lượng công việc rất lớn, tiến độ sản xuất, vận chuyển, lắp đặt thiết bị chuyên ngành hàng không phụ thuộc vào nhà sản xuất nước ngoài.
Trên cơ sở báo cáo của Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV-chủ đầu tư), tiến độ có khả năng điều chỉnh Gói thầu 4.7 (thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình sân đỗ máy bay nhà ga hành khách và các công trình khác) giá trị hợp đồng là 6.267 tỷ đồng; khởi công tháng 9/2024, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng tháng 8/2026. Chủ đầu tư đang cùng nhà thầu thi công phấn đấu rút ngắn tiến độ, hoàn thành trước ngày 30/4/2026.
Các nhà thầu đang gấp rút thi công ngày, đêm các gói thầu của Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Gói thầu 4.8 (thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị, lập thiết kế bảo vệ thi công công trình giao thông nội cảng và hạ tầng kỹ thuật cảng hàng không) giá trị hợp đồng là 11.066 tỷ đồng. Gói thầu này khởi công tháng 11/2024, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng tháng 9/2026. ACV đang cùng nhà thầu thi công phấn đấu rút ngắn tiến độ, hoàn thành cơ bản trước ngày 30/4/2026, hoàn thành toàn bộ gói thầu trước tháng 6/2026.
Được khởi công tháng 10/2024, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng tháng 6/2026 với giá trị hợp đồng là 2.880 tỷ đồng, Gói thầu 4.9 (hệ thống cung cấp nhiên liệu) đang được ACV cùng nhà thầu thi công phấn đấu rút ngắn tiến độ, hoàn thành trước ngày 30/4/2026.
Gói thầu 5.10 (thi công nhà ga hành khách) giá trị khoảng 35.000tỷ đồng; khởi công tháng 7/2023, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng 31/11/2026. Đây là gói thầu thi công với mốc tiến độ và thời gian đề ra của dự án (tiến độ hợp đồng đã ký là 39 tháng). ACV đã làm việc cùng với liên danh nhà thầu Thổ Nhĩ Kỳ và Việt Nam (liên danh VIETUR) và đánh giá tiến độ 39 tháng là gần như không thể rút ngắn do liên quan đến hợp đồng cung cấp và lắp đặt thiết bị chuyên ngành được sản xuất và nhập từ nước ngoài theo hợp đồng ký kết.
Theo báo cáo của ACV, nhà thầu thông báo chỉ có thể nỗ lực rút ngắn đến ngày 31/8/2026 (với điều kiện bổ sung chi phí phát sinh do yêu cầu rút ngắn tiến độ khoảng 1.700 tỷ đồng).
Chờ Chính phủ xem xét, cho ý kiến
Khẳng định Gói thầu 5.10 được coi là “trái tim”; Gói thầu 4.8 (cấp thoát nước, cấp điện, thông tin liên lạc...) được coi là các “mạch máu” của Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành và Gói thầu 4.7 (sân đỗ máy bay) là những gói thầu quan trọng nhất, là tiến độ và mốc thời gian hoàn thành của Dự án thành phần 3, tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải thừa nhận khối lượng công việc còn lại rất lớn, để thực hiện trong vòng một năm với khối lượng lớn như vậy là rất khó khả thi.
Nguyên nhân được phía Bộ Giao thông Vận tải nêu ra là do phạm vi thi công giữa các gói thầu ở khu vực trung tâm đan xen và ảnh hưởng đến nhau, tiềm ẩn đến tiến độ bị kéo dài và chất lượng thi công giữa các gói thầu. Chủ đầu tư, ban quản lý dự án đang tích cực giải quyết những xung đột trong quá trình thi công để giảm thiểu tối đa các ảnh hưởng này.
Mặt khác, trong thời gian trước, vật liệu không ảnh hưởng đến các gói thầu, hiện nay, với sự triển khai đồng loạt các gói thầu ở khu vực Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh, cộng với khối lượng các gói thầu rất lớn nên vật liệu xây dựng trở thành một trong những khó khăn lớn nhất của Dự án thành phần 3. Bộ Giao thông Vận tải đã yêu cầu ACV chỉ đạo các nhà thầu và ban quản lý dự án tổng hợp để có số liệu báo cáo các cấp có thẩm quyền.
Bên cạnh đó, các công việc trong ngành hàng không đều yêu cầu công nhân có tay nghề cao, do đó chỉ có các nhà thầu lớn, có đầy đủ năng lực mới đủ điều kiện tham gia và trúng thầu. Tuy nhiên, các nhà thầu lớn đều trúng thầu nhiều gói thầu trong dự án. Ngoài ra, các nhà thầu này cũng tham gia rất nhiều gói thầu giao thông khác nên việc tập trung nhân lực và thiết bị cho Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành rất khó khăn. Chính vì vậy, một số gói thầu (đặc biệt là Gói thầu 4.8) triển khai rất chậm do chưa tập trung được nhân lực và thiết bị.
Hơn nữa, thời tiết tại khu vực thi công dự án chia 2 mùa, mùa mưa bắt đầu từ cuối tháng Năm đến hết tháng Mười. Trường hợp tiến độ hoàn thành ngày 31/12/2025, dự án chỉ còn khoảng 7 tháng để triển khai với khối lượng giải ngân rất lớn. Trong khi đó, khối lượng công việc còn lại thực tế rất lớn, tính chất phức tạp, phụ thuộc rất nhiều vào tiến độ sản xuất, cung cấp lắp đặt thiết bị chuyên ngành, liên danh Viettur (nhà thầu Gói thầu 5.10) đề nghị bổ sung kinh phí khoảng 1.700 tỷ đồng để có thể rút ngắn tiến độ 3 tháng theo Hợp đồng).
Hạng mục đường cất, hạ cánh Sân bay Long Thành sẽ hoàn thành trước ngày 30/4/2025. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Với các khó khăn, vướng mắc nêu trên theo báo cáo của ACV, để có cơ sở đôn đốc chỉ đạo, Bộ Giao thông Vận tải với vai trò cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng Quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông Vận tải đề nghị Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tổ chức họp cho ý kiến chỉ đạo đối với đề xuất kiến nghị của ACV đối với Dự án thành phần 3.
Bộ Giao thông Vận tải cũng đề nghị Chính phủ cho phép ACV thực hiện thẩm quyền của Người quyết định đầu tư khi triển khai đường cất, hạ cánh thứ 2 thuộc Dự án thành phần 3 để đẩy nhanh tiến độ. Bộ có trách nhiệm cùng ACV tổng hợp vào báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh (tổng thể) trình Chính phủ phê duyệt theo quy định.
