Google khai tử xe hơi Đức?

Kết thúc một kỷ nguyên

Hơn 100 năm qua, ô tô Đức đã trở thành mẫu mực của tay nghề chất lượng cao nhất trên toàn thế giới. Một thời gian dài Volkswagen, Mercedes-Benz, BMW, Porsche và Audi cùng các dòng xe có uy tín toàn cầu do họ sản xuất đã trở thành “đại sứ” cho Đức. Động cơ tinh chỉnh của họ là mô hình cho sự xuất sắc công nghiệp. Xe hơi Đức được coi là xuất sắc "das Auto" và khẩu hiệu quảng cáo của Audi "Vorsprung durch Technik" (Tiến bộ thông qua công nghệ) đã trở thành một trong số ít thuật ngữ tiếng Đức thực sự được biết đến bằng tiếng Anh.

BMW, Mercedes dù rất đang nỗ lực nhưng vẫn còn một khoảng cách quá lớn để theo kịp công nghệ của Waymo.

Những người đàn ông như Eberhard von Kuenheim, người đặt nền móng cho thành công của BMW; Ferdinand Piëch, người đầu tiên tạo ra tên tuổi của Audi và sau đó là VW trên khắp thế giới; hay Wendelin Wiedeking, người đã cứu Porsche và biến nó thành tên tuổi không thể tưởng tượng được, có vai trò lớn đối với nền kinh tế Đức như cách Bill Gates, Steve Jobs và Jeff Bezos ngày nay đối với ngành công nghiệp Mỹ: những người hùng.

Tuy nhiên, kể từ khi bắt đầu thiên niên kỷ mới, những lo lắng về biến đổi khí hậu tăng mạnh và mọi người cho rằng thật điên rồ khi sử dụng những “hộp” lớn, nặng đốt nhiên liệu hóa thạch như những chiếc ô tô. Lúc đầu, các ông lớn ô tô Đức coi thường những chỉ trích. Nhưng khi nhận ra cần phải thích nghi, nhất là sau vụ bê bối diezel của Volkswagen, ngành ô tô Đức buộc phải có sự thay đổi triệt để.

Theo đó, VW đã kích hoạt sự hiện đại hóa cần thiết thúc đẩy toàn bộ ngành công nghiệp ô tô nước này. Trong tương lai, 1.500 xe ô tô điện của Volkswagen sẽ tung ra dây chuyền lắp ráp tại nhà máy ở bang miền Đông Sachsen mỗi ngày, tổng cộng 330.000 xe mỗi năm, theo công ty mô tả là "nhà máy ô tô điện lớn nhất và hiệu quả nhất ở châu Âu". 

Nhưng họ đã quá trễ. Khi các công ty Đức đang bận rộn thao túng động cơ diezel của họ, đặt cược vào những chiếc SUV lớn hơn, hoặc khi họ nghiên cứu nửa vời và thử nghiệm các hệ thống truyền động thay thế, cố tranh luận chống lại những chiếc xe tự lái thay vì thử nghiệm chúng, thì mô hình hoàn toàn mới đang diễn ra ở những nơi khác trên thế giới. Ở California và Trung Quốc, các công ty tư nhân và nhà nước nổi lên, đang vượt qua các nhà lãnh đạo công nghệ trước đây của Đức. Họ có quan điểm hoàn toàn khác về những chiếc xe và cách sử dụng nó.

Xe công nghệ thế hệ mới

Tại phòng thí nghiệm tương lai của Alphabet, công ty mẹ của Google, John Krafcik và một nhóm gồm hàng trăm người đang tập trung nỗ lực vào những chiếc xe tự lái. Một chữ "X" màu bạc lớn treo trên bức tường màu đen phía sau bàn tiếp tân hẹp - đó là mã được sử dụng cho tất cả dự án Alphabet đang theo đuổi với hy vọng thay đổi thế giới.

Một trong những dự án này đã dẫn đến việc thành lập một công ty lái xe tự hành Waymo. Theo đó, Krafcik nghiên cứu phát triển dự án "trình điều khiển giàu kinh nghiệm nhất thế giới". Đó là việc điều khiển chiếc xe hơi sẽ không còn là con người, mà là một máy tính liên tục quét môi trường xung quanh bằng máy ảnh, máy quét laser, radar và chạy dữ liệu đó thông qua các thuật toán để quyết định cách phản ứng.

Và một mẫu xe tải trắng không người lái chạy trên các đường phố xung quanh tòa nhà Google được thử nghiệm. Trên xe vẫn có người ngồi phía sau tay lái nhưng không phải điều khiển, mà để can thiệp trong trường hợp máy tính mắc lỗi - điều rất hiếm khi xảy ra. Tính trung bình, người lái xe chỉ can thiệp vào hệ thống Waymo khoảng 1 lần mỗi 18.000km (11.154 dặm), theo báo cáo từ Sở Lộ vận California (DMV). 

Các số liệu sẽ khá sốc khi so sánh với các nhà sản xuất Đức. Thống kê cho thấy, năm 2018 Waymo vận hành 111 xe thử nghiệm tự lái. General Motors thậm chí còn có đội xe robot gồm 162 xe trên đường. Trong khi đó, BMW đang tham gia cuộc thử nghiệm quy mô lớn ở California chỉ với 5 chiếc xe và Mercedes-Benz chỉ có 4 chiếc. "Báo cáo quản lý" của DMV cho thấy mức độ thường xuyên người lái xe phải can thiệp giữa Waymo với các xe của Đức có độ chênh lệch rất lớn. Trong khi các trình điều khiển xe ô tô Waymo chỉ mất hơn 1 lần mỗi 11.154 dặm, sự can thiệp của tài xế dự phòng trên 5 chiếc xe thử nghiệm BMW trung bình 4,6 dặm 1 lần. Mercedes còn tồi tệ hơn khi con người can thiệp trung bình 1 lần mỗi 1,5 dặm.

Mối đe dọa thực sự

Nếu các công ty với thuật toán và máy quét ảnh, máy quét laser tối tân cùng các cảm biến khác như Waymo chi phối tương lai việc lái ô tô, nó có thể biến các nhà sản xuất lớn ngày nay thành nhà cung cấp thân máy và khung gầm. Nhưng nếu không mang lại "niềm vui lái xe", chiếc BMW còn giá trị gì? Và huyền thoại Mercedes sẽ còn lại gì khi trái tim của nó là động cơ, đã được thay thế bằng hệ thống truyền động điện và pin từ Hàn Quốc, cũng như đội xe Waymo tự lái dưới lá cờ của gã khổng lồ công nghệ Mỹ? 

Với các công ty công nghệ ở Thung lũng Silicon, mô hình kinh doanh của Waymo hướng đến việc mở rộng quy mô và chiếm lĩnh thị trường. Công ty hiện đang vận hành đội dịch vụ xe hơi của riêng mình và đã thử nghiệm xe tự lái ở 25 thành phố của Mỹ.

Mọi thứ đã tiến triển cho đến nay, tại Phoenix, những chiếc xe Waymo sẽ sớm bắt đầu dịch vụ đưa đón hành khách mà không cần tài xế dự phòng. Sẽ đến lúc khi các trình điều khiển của con người - yếu tố chi phí lớn nhất trong một chiếc xe tự hành - sẽ được loại bỏ hoàn toàn. Taxi không có tài xế, bảo trì không có nhân viên, giao hàng mà không có người giao hàng - trong thế giới mới này, sẽ không có tiền lương hoặc lợi ích để trả và máy móc chỉ “đình công” khi chúng gặp sự cố kỹ thuật.

Vẫn chưa rõ khi nào những chiếc xe không người lái thực sự sẽ có thể chiếm ưu thế trong điều kiện giao thông đường bộ thông thường - một số dự đoán vào năm 2025, số khác vào năm 2050. Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng các phương tiện tự hành sẽ dần chiếm lấy đường cao tốc và nội thành của các thành phố lớn. Càng đến gần với tầm nhìn tương lai này, càng có nhiều áp lực cho các công ty như VW, BMW và Daimler hợp tác với các nhà cung cấp công nghệ cao như Waymo, vì họ khó có thể nhanh chóng phát triển những đổi mới cần thiết một mình.

Thực sự, các nhà sản xuất ô tô Đức đang vấp phải tình huống khó xử. Không có quan hệ đối tác, họ có thể không còn đóng vai trò hàng đầu trong thế giới xe hơi nối mạng. Nhưng nếu cho phép các chuyên gia công nghệ vào, họ có nguy cơ trở nên phụ thuộc bên ngoài, đến mức phải đảm nhận vai trò cấp dưới và không còn là nhà sản xuất, chỉ là nhà cung cấp.

Một số nhà sản xuất ô tô Đức đã thảo luận về ý tưởng mua cổ phần trong Waymo để đảm bảo quyền tiếp cận công nghệ và có tiếng nói trong tương lai của công ty. Nhưng những nỗ lực đó đã thất bại do chi phí quá cao. Với triển vọng tươi sáng, các nhà phân tích của Mỹ đã định giá Waymo lên tới 250 tỷ USD, cao hơn Daimler, Volkswagen và BMW cộng lại.