Hà Nội chuẩn bị những điều kiện gì trước khi cấm xe máy chạy xăng?

Hà Nội hiện có hơn 6,9 triệu xe máy

Ngày 12-7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ban hành chỉ thị về các nhiệm vụ cấp bách nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Chỉ thị yêu cầu Hà Nội triển khai các giải pháp để từ ngày 1-7-2026, không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch (xe xăng) lưu thông trong khu vực vành đai 1.

Lộ trình tiếp theo được đặt ra như sau: Từ 1-1-2028 sẽ hạn chế ô tô cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong vành đai 1 và vành đai 2; Đến năm 2030, áp dụng quy định trên với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3.

Trước đó, Hà Nội cũng đã có nghị quyết về việc thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) tại một số khu vực thuộc quận Hoàn Kiếm và Ba Đình (cũ) từ năm 2025.

Theo thống kê của Sở Xây dựng Thành phố (TP) Hà Nội, tính đến hết tháng 4, thành phố có hơn 8 triệu phương tiện, trong đó trên 1,1 triệu ô tô và hơn 6,9 triệu xe máy với gần 73% xe đã sử dụng trên 10 năm. Trên thực tế, con số có thể cao hơn. Chưa kể xe của người dân các vùng lân cận vào Hà Nội làm ăn buôn bán hằng ngày.

Tại buổi làm việc mới đây, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, một đô thị không thể hiện đại được, không thể có một môi trường tốt nếu phát triển xe máy như hiện nay. Chính vì vậy, từ năm 2017, Hội đồng nhân dân (HĐND) TP Hà Nội đã có dự lệnh về vấn đề xe máy nói chung và vùng phát thải thấp nói riêng.

Lãnh đạo TP Hà Nội cho biết, Hà Nội sẽ triển khai vùng phát thải thấp tại 4 quận nội đô (cũ), với các bước thực hiện được xem xét kỹ lưỡng. Trước mắt, sẽ áp dụng cho xe máy và tiếp tục nghiên cứu đối với ô tô.

Theo người đứng đầu chính quyền thành phố Hà Nội, Chính phủ nhiều nước tiên tiến cũng đang tích cực hỗ trợ Hà Nội, TPHCM phát triển giao thông công cộng. TP Hà Nội sẽ nỗ lực cao nhất trong việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện, vì một thành phố xanh sạch đẹp, văn minh.

"Không làm bây giờ thì không bao giờ làm được. Nếu không quyết tâm thì không biết khi nào Hà Nội mới phát triển đô thị văn minh, sạch đẹp được như các thành phố lớn của Nhật Bản cũng như nhiều nước trên thế giới", ông Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh.

Hà Nội đã chuẩn bị những gì?

Cuối năm 2024, tại kỳ họp thứ 20, HĐND TP Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn TP Hà Nội. Trong vùng phát thải thấp, cơ quan chức năng sẽ cho phép các phương tiện giao thông không phát sinh khí thải, xe cơ giới thân thiện môi trường, xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường, xe ưu tiên và phương tiện giao thông có giấy phép lưu thông của cơ quan có thẩm quyền được lưu thông.

Ảnh minh họa

Hà Nội sẽ cấm lưu thông các xe tải hạng nặng chạy bằng dầu diesel trong vùng phát thải thấp. Hạn chế hoặc cấm xe máy, xe mô tô không đáp ứng tiêu chuẩn mức 2 và ô tô không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ/thời điểm hoặc khu vực. Bên cạnh đó, Hà Nội sẽ đề xuất ban hành các loại phí và lệ phí đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có phát thải lưu thông trong vùng phát thải thấp.

Hà Nội cũng sẽ đề xuất chính sách hỗ trợ người dân sinh sống và làm việc trong vùng phát thải thấp, các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch, phương tiện giao thông không phát thải.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết: "Thành phố Hà Nội sẽ làm việc với các nhà sản xuất có chương trình giảm giá, hỗ trợ người dân đổi xe máy cũ lấy xe máy mới hoặc xe điện để giảm thiểu ô nhiễm không khí trên địa bàn thành phố”.

Ông Nguyễn Xuân Đại, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cũng đề xuất cần có chính sách hỗ trợ người dân trong việc chuyển đổi từ xe máy cũ sang xe điện trong quá trình tiến tới hạn chế xe xăng, phát triển giao thông xanh của thành phố.

Theo ông Nguyễn Xuân Đại, xe máy không chỉ là phương tiện đi lại của người dân mà còn là phương tiện làm ăn, vì vậy cần có chính sách hỗ trợ khi khuyến khích người dân chuyển đổi từ xe máy chạy xăng cũ sang xe điện. Ý kiến này cũng nhận được sự đồng tình của Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM, địa phương có lượng xe máy, xe ô tô lớn nhất cả nước.

Song song đó, việc phát triển mạnh mẽ hệ thống giao thông công cộng như metro, xe buýt điện là giải pháp cơ bản lâu dài để giảm ô nhiễm và khuyến khích người dân từ bỏ phương tiện cá nhân.

Song song với lộ trình cấm xe máy chạy xăng, Hà Nội cũng đang đẩy mạnh phát triển hệ thống giao thông công cộng như xe buýt, đường sắt đô thị và triển khai các chính sách hỗ trợ người dân trong vùng phát thải thấp chuyển đổi phương tiện thân thiện môi trường, ví dụ như hỗ trợ đổi xe máy cũ để sang xe máy điện hay ưu đãi cho phương tiện thân thiện với môi trường.