2 bãi rác lớn nhất Hà Nội dừng tiếp nhận rác thải vì quá tải
Theo quy hoạch xử lý chất thải rắn thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Hà Nội sẽ có 17 khu xử lý chất thải có xử lý chất thải sinh hoạt.
Tuy nhiên đến nay, theo Sở Xây dựng Hà Nội, chỉ có 3 khu xử lý chất thải sinh hoạt có thể hoạt động là Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn (bãi rác Nam Sơn) ở H.Sóc Sơn; Khu xử lý chất thải rắn Xuân Sơn (bãi rác Xuân Sơn) ở TX.Sơn Tây; Khu xử lý chất thải Cầu Diễn, ở Q.Nam Từ Liêm.
Từ ngày 6.10 vừa qua, bãi rác Xuân Sơn (bãi rác lớn thứ 2 TP.Hà Nội) đã phải dừng tiếp nhận rác thải do quá tải. Đây là bãi tiếp nhận xử lý rác cho các huyện: Ba Vì, Chương Mỹ, Đan Phượng, Hoài Đức, Mỹ Đức, Phúc Thọ, Phú Xuyên, Quốc Oai, Thạch Thất, Thanh Oai, Thường Tín, Ứng Hòa và TX.Sơn Tây.
Khối lượng bình quân hiện nay khoảng 1.500 tấn/ngày (trong thời điểm dịch Covid-19 lượng rác tiếp nhận khoảng 1.250 tấn/ngày), trong đó, xử lý chôn lấp 1.400 tấn/ngày (tăng 230 tấn/ngày, khoảng 20% so với kế hoạch) và khối lượng gói thầu, quá tải cho hệ thống hạ tầng kỹ thuật và thiếu vị trí tiếp nhận, xử lý.
Sau đó không lâu, bãi rác Nam Sơn cũng buộc phải dừng tiếp nhận rác thải từ ngày 2.11 với nguyên nhân là quá tải hồ chứa nước rỉ rác.
Theo các chuyên gia, tình trạng quá tải ở bãi rác Nam Sơn và bãi rác Xuân Sơn đã tồn tại nhiều năm, nguy cơ khủng hoảng rác thải ở TP.Hà Nội đã hiện hữu. Song, TP.Hà Nội dường như chưa thực sự rốt ráo về phương án xử lý rác thải. Bằng chứng là nhiều dự án xử lý rác thải vẫn ì ạch, chưa đi vào hoạt động để “chia lửa” với 2 bãi rác Nam Sơn và Xuân Sơn.
Hàng loạt dự án xử lý rác thải ở Hà Nội triển khai ì ạch
Cụ thể, một số dự án xử lý rác thải khác ở Hà Nội dù đã khởi động nhưng đến nay lại "bất động" với nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có nguyên nhân công nghệ xử lý rác lạc hậu, không còn phù hợp.
Đơn cử như, Dự án Đầu tư Khu xử lý rác thải H.Đông Anh do Công ty CP Xây dựng Công nghiệp và Thương mại Thành Quang (nay là Công ty CP Đầu tư Thành Quang) được UBND TP.Hà Nội cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu tháng 11.2011 nhưng đến nay chưa hoạt động.
Sau đó UBND TP.Hà Nội chấp thuận điều chỉnh 3 lần vào các năm 2013, 2015, 2016. Dự án này sử dụng khoảng 8,74 ha đất, công suất xử lý chất thải 500 tấn/ngày bằng phương pháp đốt rác, tổng mức đầu tư gần 770 tỉ đồng.
Nguyên nhân chậm tiến độ, theo Kết luận Thanh tra Sở KH-ĐT Hà Nội, chủ yếu là nhà đầu tư chưa lường hết được các khó khăn dẫn đến dự án bị chậm tiến độ so với dự kiến; các sở, ngành liên quan chưa phối hợp tốt trong kiểm tra, giám sát dự án, tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư.
Các dự án khác cũng bị chậm gồm: Dự án Xử lý rác thu hồi điện Xuân Sơn; Dự án Khí hóa rác thải sinh hoạt thành điện năng, do Cty TNHH Indovin Power là chủ đầu tư, còn chưa triển khai bất cứ thủ tục nào. Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội đang làm thủ tục thu hồi dự án này…
Bên cạnh đó, theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, một số khu xử lý chất thải đã được phê duyệt chủ trương đầu tư cũng chậm được triển khai. Nguyên nhân chủ yếu liên quan đến vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, người dân còn chưa đồng thuận với công nghệ dự kiến áp dụng.
Các khu xử lý chất thải kể trên gồm: Núi Thoong ở H.Chương Mỹ; Đông Lỗ ở H.Ứng Hòa; Lại Thượng ở H.Thạch Thất; Hợp Thanh ở H.Mỹ Đức.
Trong khi đó, dự án giai đoạn 2 mở rộng bãi rác Nam Sơn cũng đang gặp khó khăn vì tiến độ giải phóng mặt bằng. Ông Nguyễn Hữu Hùng, Phó giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất H.Sóc Sơn cho biết, một số hộ dân ở xã Bắc Sơn vẫn chưa đồng ý với chính sách đề bù giải phóng mặt bằng.
Cũng theo ông Hùng, với dự án di dân khỏi vùng ảnh hưởng bán kính 500 mét tính từ hàng rào bãi rác Nam Sơn trở ra có tổng diện tích khoảng 396 ha. Tiến độ tính đến đầu tháng 10, về phần đất nông nghiệp, cơ bản đã thực hiện bồi thường, hỗ trợ xong đối với xã Nam Sơn, xã Hồng Kỳ, riêng xã Bắc Sơn khoảng 55 ha chưa thực hiện được....
Do vậy, việc giải phóng mặt bằng phục vụ mở rộng bãi rác Nam Sơn vẫn chưa có dấu hiệu khả quan dù người dân H.Sóc Sơn nhiều lần bức xúc chặn xe chở rác.
 |
| Nhà máy đốt rác phát điện Thiên Ý tại bãi rác Nam Sơn chậm tiến độ, chưa đi vào hoạt động |
Đối với Nhà máy đốt rác phát điện Thiên Ý( lớn nhất Việt Nam nằm trong bãi rác Nam Sơn) vẫn chưa thể hoạt động. Dự án này được UBND TP.Hà Nội chấp thuận chủ trương từ năm 2017, tổng mức đầu tư khoảng 7.000 tỉ đồng, được đánh giá là dự án điện rác có quy mô lớn hàng đầu thế giới; công suất xử lý 4.000 tấn rác/ngày đêm và dự kiến công suất phát điện khoảng 75 MW điện/giờ.
Khi đi hoạt động, nhà máy dự kiến sẽ xử lý hơn 2/3 số rác của toàn TP.Hà Nội. Theo cam kết cuối năm 2019 với lãnh đạo Hà Nội, nhà máy sẽ hoàn thành vào tháng 8.2020, chính thức vận hành vào tháng 10.2020.
Đại diện Công ty CP năng lượng Thiên Ý cho biết, đang cố gắng đẩy nhanh tiến độ để đến hết 2021 sẽ hoàn thành đi vào hoạt động. Nguyên nhân chậm tiến độ là do ảnh hưởng của dịch Covid-19, thiếu nhân lực thi công, chuyên gia nước ngoài không đến được dự án.
