Thông tin về tình hình triển khai các dự án, ông Đinh Mạnh Đức, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Xây dựng và Chất lượng công trình giao thông (Bộ GTVT) cho biết công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) của cả dự án cầu Rạch Miễu 2 và Dự án Vành đai 3 TPHCM đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch còn chậm dù Bộ GTVT đã làm việc với các địa phương và có nhiều văn bản đôn đốc.
Phát sinh hơn 1.100 tỷ đồng chi phí GPMB
Dự án cầu Rạch Miễu 2, phía tỉnh Bến Tre mới bàn giao được 2,6/9,34 km (đạt 27%). Tỉnh Tiền Giang mới bàn giao được 0,19/7,95 km (gần 2%). Phạm vi bàn giao mặt bằng không liên tục, xôi đỗ gây khó khăn cho công tác tổ chức thi công.
Đặc biệt, chi phí GPMB của dự án cầu Rạch Miễu 2 phát sinh khá lớn so với giá trị đã được duyệt.
Theo báo cáo của Ban QLDA Mỹ Thuận, khái toán sơ bộ, tổng chi phí GPMB của dự án dự kiến khoảng 2.400 tỷ đồng/1.279 tỷ đồng (đã bao gồm dự phòng), tăng khoảng 1.121 tỷ đồng (tỉnh Bến Tre khoảng 800 tỷ đồng/457 tỷ đồng, tăng 325 tỷ đồng; tỉnh Tiền Giang khoảng 1.600 tỷ đồng/822 tỷ đồng, tăng khoảng 788 tỷ đồng).
Nguyên nhân chủ yếu do giá đất bồi thường tăng từ 2-3 lần so với khung chính sách, vượt dự phòng của dự án hơn 561 tỷ đồng (vượt hơn 559 tỷ đồng).
Dự án Tân Vạn - Nhơn Trạch hiện đã bàn giao được 2.840 m/8.220 m (đạt 34,5%). Trong đó, TPHCM được 1.740 m/1.920 m, đạt gần 91% tuyến chính và tỉnh Đồng Nai được 1.100 m/6.300 m, đạt 17,5%.
Thừa nhận tiến độ GPMB trên địa bàn tỉnh chưa đạt yêu cầu, ông Nguyễn Minh Cảnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre cho biết vướng mắc chủ yếu liên quan đến vấn đề pháp lý đối với chứng thư thẩm định giá bị chậm hơn 2 tháng do đơn vị tư vấn không đáp ứng điều kiện để thực hiện thẩm định.
Lãnh đạo tỉnh Bến Tre cũng khẳng định tỉnh đã hoàn thành thủ tục lựa chọn tư vấn mới, hoàn chỉnh chứng thư mới trình cấp có thẩm quyền xem xét. Mục tiêu đến tháng 11/2022, công tác GPMB sẽ cơ bản hoàn thành bàn giao công địa cho dự án cầu Rạch Miễu 2.
Đại diện tỉnh Tiền Giang cam kết công tác bồi thường, bàn giao mặt bằng dự kiến hoàn thành trong tháng 10 hoặc tháng 11/2022.
Tại dự án Tân Vạn - Nhơn Trạch, ông Võ Tấn Đức, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cam kết trong quý IV/2022, tỉnh sẽ thực hiện xong cơ bản công tác bồi thường GPMB, giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án. Tương tự, TPHCM cũng khẳng định sẽ hoàn thành toàn bộ công tác GPMB trong quý III/2022.
Triển khai đồng loạt 2 dự án từ quý II/2023
Xác định mặt bằng là yếu tố then chốt quyết định đến tiến độ dự án, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đề nghị các địa phương tập trung hơn nữa, bàn giao mặt bằng sớm hơn cam kết.
Cụ thể, đối với dự án cầu Rạch Miễu, Bộ trưởng đề nghị tỉnh Bến Tre cần tập trung bàn giao mặt bằng sạch cho dự án trong tháng 11/2022, chậm nhất là phải giải quyết trong quý I/2023. Còn tỉnh Tiền Giang có tiến độ GPMB chậm hơn, điều kiện phức tạp hơn cần trình Bộ GTVT phương án GPMB trong tháng 11/2022 để đảm bảo mục tiêu chậm nhất đầu năm 2023 công tác GPMB phải hoàn thành.
Bộ trưởng lưu ý công tác GPMB cho dự án cầu Rạch Miễu 2 phải chú trọng ưu tiên khu vực nền đất yếu. Ngay sau khi địa phương bàn giao công địa, Ban QLDA cần chỉ đạo nhà thầu huy động ngay thiết bị triển khai quy trình xử lý để đảm bảo tiến độ.
Về phần kinh phí tăng thêm cho GPMB của dự án cầu Rạch Miễu 2, Bộ trưởng yêu cầu Ban QLDA Mỹ Thuận phối hợp chặt chẽ với các địa phương rà soát lại chi phí GPMB, đơn giá đền bù, tái định cư, đơn giá đất, tính toán sát với thị trường, đặc biệt chú trọng đến những vị trí có giá đất tăng đột biến.
"Nếu việc điều chỉnh tuân thủ đúng theo quy định pháp luật và kế hoạch thu hồi đất của địa phương, Bộ GTVT sẽ điều chuyển đủ số vốn cho địa phương thực hiện.
Ban QLDA Mỹ Thuận cũng cần phối hợp với địa phương, tư vấn thiết kế khẩn trương đề xuất phương án điều chỉnh dự án theo 2 hướng. Hoặc là điều chỉnh trong tổng mức đầu tư đã được phê duyệt theo hướng thay đổi một số tiêu chí của phần kết cấu bù cho GPMB hoặc báo cáo Chính phủ, trường hợp Chính phủ đồng ý thì kiến nghị báo cáo Quốc hội bổ sung tăng vốn”, Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng nhấn mạnh công trình cầu Rạch Miễu 2 phải khởi công trong năm 2022.
Đối với công tác triển khai dự án thành phần 1A đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch, Bộ trưởng Bộ GTVT đề nghị TPHCM giải quyết cơ bản mặt bằng cho dự án trong năm 2022, xử lý dứt điểm vướng mắc về mặt bằng trong tháng 1/2023.
Về phía tỉnh Đồng Nai, các cấp có thẩm quyền cần sớm trình HĐND tỉnh xem xét, thông qua việc bố trí cho công tác GPMB của dự án.
"Mục tiêu cuối cùng là cả dự án cầu Rạch Miễu 2 và Tân Vạn - Nhơn Trạch được bàn giao 100% mặt bằng sạch vào quý I/2023 để triển khai đồng loạt các gói thầu, hạng mục từ quý II/2023”, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể yêu cầu.
Về 2 dự án trọng điểm phía nam
Dự án cầu Rạch Miễu 2 được Bộ GTVT phê duyệt với tổng mức đầu tư 5.175 tỷ đồng. Dự án có điểm đầu ngã tư Đồng Tâm (nút giao QL1 với đường tỉnh 870) thuộc địa bàn tỉnh Tiền Giang, điểm cuối khoảng Km 16+660 trên QL60, cách mố cầu phía bắc cầu Hàm Luông gần 100 m thuộc địa bàn thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre. Chiều dài khoảng 17,6 km, trong đó chiều dài cầu dẫn khoảng 2 km, chiều rộng trên 20 m.
Dự án có tổng diện tích thu hồi GPMB trên 62 ha, trong đó, địa bàn tỉnh Tiền Giang hơn 26 ha, Bến Tre trên 35 ha với tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên 1.279 tỷ đồng.
Cầu Rạch Miễu 2 là “mắt xích” quan trọng trên tuyến Quốc lộ 60, kết nối các vùng kinh tế của 6 địa phương phía đông gồm: Tiền Giang đến Bến Tre, Trà Vinh và Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau. Nếu từ Trà Vinh lên TP.HCM theo Quốc lộ 60 sẽ rút ngắn 40 km so với đi Quốc lộ 1.
Dự án Vành đai 3 TPHCM đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch dài khoảng 8,75 km. Trong đó, có 6,3 km qua địa bàn Đồng Nai và 2,45 km đi qua địa bàn TP.HCM.
Điểm đầu dự án giao với đường tỉnh 25 B (huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai), điểm cuối giao cắt với đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây thuộc TPHCM.
Đây là dự án thành phần thuộc tuyến Vành đai 3 (giai đoạn 1) dài 76,34 km đi qua các địa phương TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An. Dự án được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách với tổng mức đầu tư khoảng 75.378 tỷ đồng.
Dự án đầu tư tuyến chính cao tốc quy mô 4 làn xe, tốc độ thiết kế 80 km/h. Đường song hành được làm từ 2 - 3 làn xe. GPMB sẽ thực hiện một lần theo quy mô hoàn chỉnh 74,5 m, riêng một đoạn gần nút giao Tân Vạn (TP. Thủ Đức) 120 m.
Dự kiến thời gian thi công dự án là 36 tháng, đặt mục tiêu thông xe toàn tuyến, hoàn thành cơ bản phần cao tốc vào tháng 10/2025 và hoàn thành toàn bộ dự án vào năm 2026.