Toàn bộ miền Tây Quảng Bình là hệ thống hang động liên hoàn với trung tâm là di sản Phong Nha - Kẻ Bàng, tỏa đi các huyện Quảng Ninh, Lệ Thủy, Bố Trạch, Minh Hóa, Tuyên Hóa. Số liệu sơ bộ cho thấy, các cuộc khám phá đã đo vẽ nên mê cung hơn 300km hang động đẳng cấp toàn cầu.
Duyên nợ với Việt Nam
Bây giờ nhìn lại lịch sử của hành trình khám phá hang động Việt Nam, ông Howard Limbert, nhóm trưởng của đoàn thám hiểm hang động Hiệp hội Hoàng gia Anh tại Quảng Bình mới thấy đó là một quá trình lịch sử bồi đắp bởi ý chí, tình đoàn kết, sự thương yêu vô bờ với mảnh đất Quảng Bình của Việt Nam. “Chúng tôi có một niềm đam mê khám phá các hang động ở Anh và nhiều nước. Trước năm 1990, chúng tôi lên kế hoạch gửi thư cho Chính phủ nhiều nước, trong đó có Việt Nam, xin cấp các chuyến tìm kiếm hang động cũng như những cuộc khảo sát bằng tài chính và kỹ thuật tự bỏ ra.
Các công thư được gửi đi, chỉ có Việt Nam trả lời một cách trọng thị. Từ đó, năm nào chúng tôi cũng tập hợp lại và vào những khu rừng chưa từng ai đặt chân tới dưới sự bảo đảm của UBND tỉnh Quảng Bình, các cơ quan hữu quan để rồi khám phá ra các hệ thống hang động hùng vĩ cho đến ngày nay vẫn chưa khám phá hết”, ông Howard Limbert nói.
Qua 32 năm tìm kiếm hang động, tổng chi phí mà đội tìm kiếm lừng danh này đã chi lên đến hàng triệu bảng Anh để có được những bức hình đẹp nhất, tiếp cận những hang động rực rỡ như hang Thiên Đường dài 31,4km hay hang động lớn nhất thế giới - Sơn Đoòng. “Chúng tôi khám phá vì đam mê, nhưng cũng muốn giúp một điều gì đó cho Việt Nam, mà cụ thể là Quảng Bình. Càng khám phá, chúng tôi càng thấy hệ thống hang động ở đây không nơi nào có được. Vậy nên, chúng tôi muốn khám phá đến hết đời, bởi đó là duyên nợ đã gắn kết với nhau. Nếu lựa chọn lại, chúng tôi vẫn chọn khám phá vùng đất này”, nhóm trưởng Howard Limbert cho biết thêm.
Mê cung hùng vĩ
Cho đến nay, các tư liệu cho thấy những cuộc thám hiểm trong hàng chục năm qua đã mang lại “gia tài” hơn 300km hang động cho Quảng Bình. Ấn tượng nhất trong cuộc đời tìm kiếm ấy, nhóm trưởng Howard Limbert đã tìm ra hang Sơn Đoòng lớn nhất thế giới vào năm 2009. Hai lần khác là các cuộc tìm kiếm cực kỳ nghẹt thở với số lượng hang cũng rất nhiều.
Kết thúc mùa tìm kiếm hang động năm 2012, chuyên gia Howard Limbert cho hay, đoàn của ông đã thu được kết quả rất khả quan, phát hiện thêm 45 hang động, nhiều nhất trước đó với các độ dài thám hiểm bước đầu ghi nhận là gần 50km mới. Ông Howard Limbert cho biết: “Đó là một kỳ công của chúng tôi sau những ngày vật lộn giữa rừng sâu nhiệt đới, ở miền đất hùng vĩ”.
Không chỉ ông Howard Limbert đánh giá đây là miền đất hùng vĩ, các chuyên gia đến từ Mỹ, Brazil, Nga, Pháp… cũng khẳng định điều đó, bởi các khối núi đá vôi quá đồ sộ và liền khối. Chính vì liền khối mà trong lòng nó có các hang động dường như bất tận, chúng xuyên qua các khối núi và tạo ra các mê cung lộng lẫy với vô số cấu trúc thạch nhũ kỳ ảo, từ tiểu thạch nhũ đến đại thạch nhũ tráng lệ. “Không nơi nào trên thế giới có thể sánh kịp”, một báo cáo của đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh nhấn mạnh.
Phong Nha - Kẻ Bàng như một nơi từng bị lãng quên trong nhiều thế kỷ và nó được quan tâm khoảng thời gian 20 năm nay. Giờ thì Phong Nha - Kẻ Bàng trở thành tâm điểm tìm kiếm hang động tầm quốc tế, bởi ở đây có hang động lớn nhất thế giới và các hang động dài hàng chục cây số.
“Ngày 22-6-2016, tại UBND tỉnh Quảng Bình, tôi thay mặt cho đoàn thám hiểm, công bố 57 hang động kỳ diệu mới được phát hiện. Tôi lúc đó làm trưởng đoàn với 13 thành viên, có các nhà khoa học của Trường Đại học Khoa học và Tự nhiên Hà Nội, cán bộ của Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, phát hiện tổng chiều dài 20.127m hang động hùng vĩ. Những hang động ấy phần lớn chưa có dấu chân người và có một số vẫn chưa khảo sát hết chiều dài của hang. Đáng chú ý như hang Hòa Hương có chiều dài 2.876m; hang Tiên 2 dài 2.519m; hang Bom dài 1.500m; hang Dinh 1 dài 1.430m; hang Rục Ma Rinh 2 dài 1.360m; hang Cây Sanh dài 850m”, ông Howard Limbert cho hay.
Điều thú vị đặc biệt là trong các hang động này có những hố sụt rất sâu đã tạo trải nghiệm khó quên đối với đoàn thám hiểm như hố sụt trong hang km17 sâu 150m, hố sụt hang Leo sâu 133m; hang Cây Mọc có hố sụt 129m; hang Bang có hố sụt 121m; hang Hòa Hương xuất hiện hố sụt 121m; hang Vực Chuột với hố sụt 111m; hang Lui hố sụt 96m; hang Nôi Đong có hố sụt 93m. Nhiều hang động có dòng chảy ngầm khác biệt như hang Hòa Hương, hang Khe Rung... Trong các hang có các loài cá trong suốt, một số loài giáp xác mới, đặc biệt là bò cạp trắng rất có giá trị đa dạng sinh học.
| Một chuyên gia trong đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh nhận xét: “Không ở đâu của Việt Nam có số lượng hang động nhiều như ở Phong Nha - Kẻ Bàng và không ở đâu có nhiều những hang động đồ sộ như ở đây. Chúng tôi đã có nhiều thời gian khám phá các hang động ở miền Bắc nhưng chúng thường ngắn, chỉ vài trăm mét, hy hữu lắm mới có hang động trên vài cây số. Nhưng ở đây hang động từ 5-30km chiếm vị trí đầu bảng”. |
