Nhật Bản, Australia tiếp tục hỗ trợ
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nhật Bản lần thứ 24, Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh sự ủng hộ tích cực của Nhật Bản dành cho ASEAN trong việc đóng góp gìn giữ ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông. Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao Nhật Bản đã hỗ trợ vaccine cho các nước, trong đó có Việt Nam, đồng thời đề nghị hai bên hợp tác nâng cao năng lực ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp trong tương lai. Đề nghị Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ ASEAN thu hẹp khoảng cách phát triển, thúc đẩy phát triển đồng đều, tích cực hỗ trợ các nước ASEAN phát triển hạ tầng chiến lược, phát triển xanh, hợp tác chuyển đổi số, kinh tế số và hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau đại dịch.
Lãnh đạo các nước ASEAN cũng cảm ơn và đánh giá cao Nhật Bản tiếp tục dành nhiều hỗ trợ cho ASEAN ứng phó dịch Covid-19. Với kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều đạt 204 tỷ USD, tổng đầu tư Nhật Bản vào ASEAN đạt 8,5 tỷ USD trong năm 2020, ASEAN và Nhật Bản tiếp tục là thị trường sản xuất và đầu tư quan trọng của nhau. Thủ tướng Kishida Fumio khẳng định Nhật Bản coi trọng quan hệ đối tác ASEAN - Nhật Bản, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, khẳng định ủng hộ ASEAN xây dựng cộng đồng, cam kết tăng cường hợp tác với ASEAN trên tinh thần Tuyên bố chung về hợp tác ASEAN - Nhật Bản và Quan điểm chung của ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP) năm 2020.
Cùng ngày, phát biểu tại Hội nghị cấp cao ASEAN - Australia lần thứ 1, Thủ tướng Australia Scott Morrison tuyên bố nước này sẽ viện trợ ít nhất 10 triệu liều vaccine Covid-19 và cung cấp khoản hỗ trợ tài chính trị giá 124 triệu AUD (92,6 triệu USD) cho các nước ASEAN. Đây được xem là cam kết của Canberra trong việc tăng cường hơn nữa mối quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á. Thủ tướng Morrison đã đề cập đến một quan hệ Đối tác toàn diện được đề xuất trước đó với 10 nước ASEAN, nhấn mạnh quan hệ Đối tác toàn diện với ASEAN sẽ không chỉ dừng lại tên gọi của thỏa thuận này mà còn tiến xa hơn nữa và cũng hối thúc ASEAN đẩy nhanh việc cân nhắc thực hiện thỏa thuận trên.
Xây dựng Cộng đồng Đông Á vững mạnh
Ngày 27-10, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN+3 lần thứ 24 diễn ra theo hình thức trực tuyến, Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Prayut Chan-o-cha cho rằng hợp tác chặt chẽ giữa ASEAN với các đối tác Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc (ASEAN+3) là chìa khóa để xây dựng một Cộng đồng Đông Á vững mạnh, yếu tố quan trọng để thúc đẩy hòa bình bền vững và thịnh vượng chung trong khu vực.
Thủ tướng Prayut Chan-o-cha cho rằng việc ASEAN+3 tiếp tục hợp tác trong ứng phó đại dịch Covid-19 trong khuôn khổ ASEAN và song phương là một động lực đáng kể trong việc giải quyết thách thức này, nhất là những đóng góp cho Quỹ ASEAN ứng phó với Covid-19. Cũng theo nhà lãnh đạo Thái Lan, ASEAN hoan nghênh sự can dự của 3 đối tác trong việc triển khai hiệu quả khuôn khổ Phục hồi toàn diện ASEAN (ACRF) nhằm thúc đẩy khả năng phục hồi lâu dài của khu vực, thông qua hội nhập kinh tế và kết nối chuỗi cung ứng. Đặc biệt, ASEAN mong muốn Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) sớm có hiệu lực, cũng như sử dụng nền kinh tế số và công nghệ số với trọng tâm. Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cũng kêu gọi các thành viên ASEAN và 3 nước đối tác cần tiếp tục hợp tác với nhau trong những thời khắc đầy thách thức hiện nay.
Trước đó, kết thúc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 38 - 39 dưới sự chủ trì của Brunei ngày 26-10, ASEAN đã ra Tuyên bố Chủ tịch, tập trung vào các nỗ lực xây dựng cộng đồng, ứng phó với Covid-19 và thúc đẩy phục hồi kinh tế hậu đại dịch. Tuyên bố tái khẳng định cam kết tăng cường hơn nữa Cộng đồng ASEAN cũng như vai trò trung tâm và sự thống nhất của ASEAN nhằm giải quyết các thách thức chung cũng như thúc đẩy sự phục hồi toàn diện của khu vực hậu đại dịch Covid-19.
