(ĐTTCO) - Ngày 24-9, tại Cần Thơ, Bộ NN-PTNT và Ngân hàng Thế giới (WB) đã đồng tổ chức tổ chức hội thảo Chống chịu khí hậu tổng hợp và phát triển bền vững vùng ĐBSCL.
Quang cảnh hội thảo.
Tham dự hội thảo có ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, bà Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam và nhiều tổ chức quốc tế cùng lãnh đạo các tỉnh ĐBSCL.
Phát biểu tại hội nghị, ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT cho biết: “ĐBSCL cần chuyển sang trạng thái, cách tiếp cận tích cực hơn. Câu chuyện thích ứng với biến đổi khí hậu là chuyện của đồng bằng chứ không phải chuyện riêng lẻ của từng tỉnh trong vùng. Ngành nông nghiệp Việt Nam đang tập trung để tăng tỷ trọng trong vực thuỷ sản và cây ăn trái, giảm lúa gạo. Quy hoạch 3,8 triệu ha trồng lúa là linh hoạt có độ mở chứ không đóng khung”.
Tại hội thảo, các đại biểu đã thảo luận về các biện pháp can thiệp chính trong khung tích hợp (cơ sở hạ tầng, hệ sinh thái, con người/sinh kế) và cơ chế điều phối để giúp ĐBSCL tăng khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu (BĐKH). Trong đó, nhiều ý kiến đã chỉ ra những tồn tại trong sản xuất nông nghiệp, một bộ phận nông dân chưa biết đến tác động của BĐKH.
Nhiều địa phương lo ngại diễn biến BĐKH ngày càng phức tạp không theo quy luật; ranh giới vùng mặn – ngọt thay đổi nhanh. Đồng thời, nhấn mạnh đến sự cần thiết hỗ trợ chuyển đổi phương thức sản xuất chuyên nghiệp hơn, nhất là trong khâu tổ chức lại sản xuất theo hướng tập trung, chất lượng để tăng tính cạnh tranh cho nông sản.
Bà Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy phát triển bền vững, đồng thời nâng cao khả năng chống chịu khí hậu của vùng ĐBSCL. Với Nghị quyết 120 của Chính phủ được ban hành năm 2017, Việt Nam đã đạt được một cột mốc đột phá, đánh dấu sự khởi đầu từ cách tiếp cận phòng thủ khí hậu thường thấy để hướng tới mô hình “chủ động sống chung với thiên nhiên.
Tác động của BĐKH, nước biển dâng, thời tiết thay đổi lớn hơn cùng với nhiễm mặn đã được coi là bình thường mới của ĐBSCL. Đã bắt đầu có chuyển đổi trong tư duy, tầm nhìn và cách tiếp cận đối với phát triển và quy hoạch ở cấp vùng - từ quy mô nông hộ nhỏ và quan điểm của tỉnh sang liên tỉnh và toàn vùng đồng bằng; từ quan điểm ngành ngắn hạn sang cách tiếp cận dài hạn, đa ngành và tổng hợp. Nền tảng của sự chuyển đổi này là quy hoạch tổng thể vùng ĐBSCL và chương trình tổng thể chuyển đổi nông nghiệp vùng.
“WB đã đồng ý phát triển một dự án mới ở ĐBSCL nhằm hỗ trợ giải quyết các thách thức về quản lý tài nguyên nước và xây dựng sinh kế nông nghiệp trong thời kỳ BĐKH. Chúng tôi cam kết tiếp tục hỗ trợ thông qua việc huy động kiến thức hiện đại, hỗ trợ kỹ thuật và tài chính để thực hiện tầm nhìn và mục tiêu của các bạn” - bà Carolyn Turk cho biết thêm.
Hỗ trợ sinh kế cho người dân vùng chịu tác động BĐKH là yêu cầu cấp bách.
Hiện tại, Dự án Chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững vùng ĐBSCL (ICRSL), do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ đã triển khai tại nhiều địa phương vùng ĐBSCL, điển hình như chuyển đổi mô hình sinh kế mùa lũ nâng cao thu nhập cho nông dân tại 4 huyện của tỉnh Đồng Tháp gồm: Tam Nông, Thanh Bình, Hồng Ngự và TP Hồng Ngự tạo điều kiện sản xuất, lựa chọn được các loại hình sinh kế thích ứng với biến đổi khí hậu để cho người dân có thêm thu nhập, đảm bảo ổn định và an sinh xã hội trong mùa lũ.
Theo ông Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia nghiên cứu độc lập về sinh thái ĐBSCL, dù đối diện nhiều khó khăn nhưng nếu làm tốt theo đúng tinh thần Nghị quyết 13 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, và đúng Nghị quyết 120 của Chính phủ về phát triển bền vững ÐBSCL, thích ứng với biến đổi khí hậu… ĐBSCL chẳng những giải quyết được vấn đề mà còn đi đến một tương lai thịnh vượng.
“Mekong Delta là một thương hiệu được thế giới biết đến. Cần phải chung tay hành động, không phải chống chịu mà đồng bằng cần liên kết kích hoạt khả năng thích ứng, phục hồi để phát triển” - ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT nhấn mạnh.
Hỗ trợ sinh kế cho người dân vùng chịu tác động BĐKH là yêu cầu cấp bách. 
