 |
Sau khoảng 7 năm triển khai thực hiện thí điểm hải quan điện tử (HQĐT), đến nay cả nước đã có 98 chi cục hải quan của 20/33 cục hải quan địa phương thực hiện thủ tục HQĐT, chiếm 86% tổng số chi cục hải quan trên địa bàn cả nước.
Riêng 6 tháng đầu năm 2012, toàn ngành đã thực hiện thủ tục HQĐT cho 55.000 DN với tổng số 2 triệu bộ tờ khai. Nhiều địa phương cũng đã triển khai tốt hoạt động này, như tại TPHCM 12/12 chi cục đã áp dụng HQĐT.
Thông qua dịch vụ này, các DN tiết kiệm được thời gian vì có thể khai ở bất cứ nơi nào có kết nối mạng. Đối với các lô hàng thuộc diện được trả hồ sơ giấy và miễm kiểm tra thực tế hàng hóa mà không phải nộp hồ sơ hải quan, DN sẽ được cấp thông quan ngay, giảm bớt áp lực về chi phí kho bãi.
Lợi ích đã rõ, tuy nhiên trên thực tế, quá trình thực hiện HQĐT đến nay vẫn còn bộc lộ nhiều điểm hạn chế. Cụ thể, các DN khi tham gia HQĐT thường xuyên rơi vào tình trạng nghẽn mạng, không kê khai hàng hóa được. Ban đầu HQĐT được triển khai nhưng phía hải quan TPHCM lại không có cáp quang riêng mà phải sử dụng cáp quang của thuê bao bưu điện.
Do đó, khi bưu điện xảy ra trục trặc chương trình HQĐT cũng chịu ảnh hưởng theo. Để khắc phục tình trạng này, Cục Hải quan TPHCM đã sử dụng thuê bao cáp quang để tránh nghẽn mạng. Thế nhưng, thông tin kê khai của DN trước khi đến với cơ quan hải quan địa phương phải vào hệ thống của Tổng cục Hải quan sau đó mới chuyển về.
Lượng hồ sơ kê khai của DN gửi đi thường tập trung cao điểm vào các giờ làm việc chính thức trong ngày nên thường bị nghẽn tại Tổng cục. Điều này khiến quá trình kê khai kéo dài, gây mất thời gian. Nhiều DN đến thời điểm xuất hàng nhưng do nghẽn mạng, không muốn trễ hàng nên phải mang hồ sơ đến Cục Hải quan để khai trực tiếp.
Ngoài ra, lỗi đường truyền còn làm một bản khai hải quan nhưng lại có nhiều số tiếp nhận nên DN phải mất thêm thời gian làm công văn xin hủy tờ khai theo quy định. Các thủ tục hải quan còn rườm rà, phụ thuộc vào văn bản của nhiều bộ, ngành khác nhau quy định nên phát sinh nhiều khó khăn khi khai HQĐT.
Theo kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ngành Hải quan vào giai đoạn 2012-2015, Bộ Tài chính đặt mục tiêu đến quý III-2013 sẽ triển khai thủ tục HQĐT tại tất cả các cục hải quan, 85% tờ khai hải quan thực hiện bằng phương thức điện tử. Song, muốn đạt được mục tiêu với những kết quả tốt nhất, cơ quan có thẩm quyền trực tiếp cần hỗ trợ ngành
hải quan hoàn thành các vấn đề về hạ tầng, thống nhất các quy định kiểm tra, kiểm soát hàng hóa nhằm thực hiện triển khai, cải tiến HQĐT theo hướng minh bạch, hiện đại, hỗ trợ đắc lực hoạt động thương mại xuất nhập khẩu của DN. Nếu vẫn cứ tiếp tục triển khai trên cơ sở hạ tầng thô sơ, thiếu đầu tư như hiện nay HQĐT khó lòng hoàn thành được mục tiêu giảm chi phí, thời gian và mang lại lợi ích cho DN.
