Trước bối cảnh một số tuyến Cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2021 khi đưa vào khai thác, vận hành vẫn chưa có trạm dừng nghỉ dọc tuyến, Bộ Giao thông Vận tải đang triển khai đẩy nhanh tổ chức lựa chọn nhà đầu tư và triển khai xây dựng trạm dừng nghỉ trong thời gian sớm nhất.
Sẽ có 36 trạm dừng nghỉ Cao tốc Bắc-Nam
Đại diện Cục Đường cao tốc Việt Nam cho biết theo quy định của Luật Giao thông Đường bộ năm 2008, trạm dừng nghỉ là một bộ phận thuộc kết cấu hạ tầng đường bộ, là công trình dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ.
Chiểu theo Tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc (TCVN 5729:2012), trung bình khoảng 50-60 km nên bố trí một trạm dừng nghỉ cung cấp các dịch vụ cơ bản như xăng, dầu, sửa chữa nhỏ và dừng xe, có nhà nghỉ, nhà vệ sinh, cửa hàng ăn...
Nhấn mạnh trạm dừng nghỉ được cơ quan có thẩm quyền định hướng đầu tư theo hình thức xã hội hóa để tiết kiệm ngân sách Nhà nước, tuy nhiên, đại diện Cục Đường cao tốc Việt Nam thừa nhận do các quy định của pháp luật giai đoạn trước đây về đầu tư, kinh doanh và khai thác trạm dừng nghỉ chưa đầy đủ, chưa rõ ràng nên việc triển khai đầu tư trạm dừng nghỉ theo hình thức xã hội hóa gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, chưa thể bảo đảm khai thác đồng bộ, phục vụ nhu cầu của nhân dân đối với một số đoạn mới hoàn thành đưa vào khai thác.
Theo thống kê, đến nay, mới chỉ đưa vào khai thác 73/41 trạm dừng nghỉ đã được hoạch định trong báo cáo nghiên cứu khả thi các Dự án thành phần trên tuyến Cao tốc Bắc-Nam phía Đông gồm 2 trạm trên Cao tốc Bắc Giang-Hà Nội; 1 trạm trên đoạn Cầu Giẽ-Ninh Bình; 1 trạm đoạn Cao Bồ-Mai Sơn; 1 trạm trên Cao tốc La Sơn-Hòa Liên; 1 trạm trên Cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây; 1 trạm trên Cao tốc Bến Lức-Trung Lương.
Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đầu tư trạm dừng nghỉ theo hình thức xã hội hóa, ngay từ đầu năm 2023, Bộ Giao thông Vận tải đã khẩn trương xây dựng và ban hành Thông tư số 01/2023/TT-BGTVT hướng dẫn về lập, phê duyệt và công bố danh mục dự án; phương pháp và tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất trong đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư công trình dịch vụ chuyên ngành giao thông đường bộ; đây là cơ sở pháp lý để cơ quan chức năng thực hiện các thủ tục đầu tư trạm dừng nghỉ.
Đến nay, các cơ quan tham mưu của bộ đã hoàn thành thẩm định, trình, phê duyệt mạng trạm dừng nghỉ trên tuyến Cao tốc Bắc-Nam bố trí 36 trạm (khoảng cách bình quân giữa các trạm khoảng 59km).Trong đó, gồm 7 trạm đã đưa vào khai thác và 2 trạm đang đầu tư, 27 trạm còn lại sẽ lựa chọn nhà đầu tư để triển khai thực hiện.
Trong số 27 trạm chưa đầu tư, có 20/27 trạm được hoạch định quy mô khoảng 5ha/bên, có 7/27 trạm gần các đầu mối giao thông, các đô thị lớn hoạch định với quy mô khoảng 3ha/bên, bảo đảm cung cấp đầy đủ dịch vụ, đáp ứng nhu cầu của người sử dụng đường cao tốc.
Chọn nhà đầu tư qua hình thức đấu thầu
Để kịp thời đáp ứng nhu cầu đối với một số dự án thành phần đã và đang chuẩn bị đưa vào khai thác, từ tháng 5/2023, Bộ Giao thông Vận tải đã chấp thuận và giao nhiệm vụ cho các ban quản lý dự án cùng tư vấn phối hợp với các địa phương triển khai thủ tục đầu tư, xây dựng hồ sơ danh mục dự án công trình để kêu gọi đầu tư đối với 8 trạm dừng nghỉ thuộc các Dự án Mai Sơn-Quốc lộ 45, Nghi Sơn-Diễn Châu, Diễn Châu-Bãi Vọt, Nha Trang-Cam Lâm,, Cam Lâm-Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo-Phan Thiết và Phan Thiết-Dầu Giây.
“Toàn bộ các trạm dừng nghỉ chưa đầu tư sẽ được lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu thầu rộng rãi, công khai, minh bạch và hiệu quả. Dự kiến, việc công bố danh mục dự án sẽ được hoàn thành trong tháng 8/2023. Công tác tổ chức lựa chọn nhà đầu tư khoảng từ 3-5 tháng (phụ thuộc vào số lượng nhà đầu tư đăng ký, đủ các điều kiện tham gia),” đại diện Cục Đường cao tốc Việt Nam cho hay.
Bên cạnh đó, thời gian dự kiến để các nhà đầu tư hoàn thành thủ tục và triển khai xây dựng trạm dừng nghỉ khoảng 9-12 tháng, phấn đấu hoàn thành, đưa vào khai thác trong thời gian sớm nhất.
 |
Một số tuyến Cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2021 đưa vào khai thác, vận hành vẫn chưa có trạm dừng nghỉ dọc tuyến. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Với 19 trạm còn lại, trên cơ sở quyết định phê duyệt mạng trạm dừng nghỉ, các ban quản lý dự án, chủ đầu tư sẽ triển khai ngay các thủ tục theo quy định về lập danh mục dự án, tổ chức lựa chọn nhà đầu tư, triển khai đầu tư, để đưa vào khai thác các trạm dừng nghỉ đồng bộ với tiến độ hoàn thành các dự án thành phần đường cao tốc năm 2025.
Đối với các tuyến đường bộ cao tốc khác trong mạng lưới đường bộ cao tốc, hiện nay, Bộ Giao thông Vận tải đã giao nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị xây dựng quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, trong đó bao gồm hệ thống trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc.
Sau khi quy hoạch được phê duyệt, Bộ Giao thông Vận tải sẽ phối hợp với các địa phương triển khai đầu tư hệ thống trạm dừng nghỉ, đáp ứng yêu cầu khai thác đồng bộ với các tuyến đường cao tốc được đầu tư xây dựng.
Trước đó, Bộ Giao thông Vận tải đã nhận được đề xuất đầu tư các trạm dừng nghỉ của nhiều doanh nghiệp lớn có kinh nghiệm đầu tư vận hành đường cao tốc như Tập đoàn Đèo Cả, Tập đoàn Sơn Hải, Công ty Xây dựng Phương Thành, Công ty Điện máy xăng dầu Trần Phú, Liên danh Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam-Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tập đoàn Định An…
Ngoài ra, các trạm dừng nghỉ dọc tuyến Cao tốc Bắc-Nam cũng có sự góp mặt của các nhà đầu tư nước ngoài như Tập đoàn BTP Holdings-Goldsun Food-Tập đoàn Chang Jo-Tập đoàn Deabo.
Đề cập đến đầu tư trạm dừng nghỉ là vấn đề bất cập bởi một số tuyến đường bộ cao tốc đang thiếu, theo Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng, phương thức đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư trạm dừng nghỉ trên tuyến Cao tốc Bắc-Nam phía Đông sẽ được thực hiện công khai, minh bạch, tuân thủ đúng quy định pháp luật hiện hành đồng thời việc hoạch định mạng trạm dừng nghỉ trên Cao tốc Bắc-Nam phía Đông phải có tầm nhìn dài hạn, cần tham khảo kinh nghiệm đầu tư trạm dừng nghỉ trong nước và quốc tế.
“Bộ Giao thông Vận tải cam kết khi hoàn thành Cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2 đảm bảo đầy đủ các trạm dừng nghỉ theo đúng quy hoạch để đưa vào khai thác, vận hành,” ông Thắng quả quyết.
