Theo Viện Kinh tế tài nguyên và Môi trường, để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước và tạo thuận lợi hơn cho người dân trong tiếp cận và sử dụng thông tin đất đai, Viện kiến nghị số hóa toàn bộ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên cả nước, thông qua việc định danh thửa đất và tờ bản đồ gắn với mã định danh cá nhân (số căn cước công dân) của chủ sở hữu.
Việc số hóa không chỉ giúp quản lý đất đai một cách đồng bộ, có hệ thống mà còn tạo nền tảng dữ liệu phục vụ nhiều lĩnh vực như: quy hoạch, xây dựng, thuế bất động sản và đặc biệt là ngăn chặn tình trạng làm giả giấy tờ nhà đất. Kiến nghị này phù hợp với quy định tại Luật Đất đai năm 2024, đặc biệt từ Điều 163 đến Điều 170 về hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.
Ngoài ra, theo Viện, trong quá trình xây dựng Nghị định 103, Bộ Tài chính đã yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cung cấp dữ liệu để xây dựng với mục tiêu không làm tăng đột biến số tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại các địa phương.
Tuy nhiên, cách tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân tại Điều 8 của Nghị định 103 tăng gấp hàng chục lần so với trước khi Luật Đất đai có hiệu lực khiến người dân bất an. Hiện nay rất ít người lập thủ tục chuyển sang đất ở vì tiền quá cao, có những địa phương gấp gần 20 lần so với Luật Đất đai 2013.
Theo nghiên cứu của Viện, trong quá trình xây dựng Nghị định 103, trong công thức tính khi bỏ qua hệ số phần trăm một thành phần quan trọng trong phương pháp tính khoa học (hệ số K hoặc Kn), dẫn đến bất nhất giữa Điều 8 và Điều 9 của cùng một nghị định.
Do vậy, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Chính phủ xem xét, đánh giá lại một cách khách quan những hệ lụy đang tồn tại do ảnh hưởng của Nghị định 103, như không thu được tiền chuyển mục đích sử dụng đất trong quý IV-2024 và quý I-2025, điều này cũng ảnh hưởng lớn đến mục tiêu tăng trưởng 2 con số của quốc gia và ảnh hưởng nỗ lực phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 68 và thị trường bất động sản cả nước do giá đất tăng cao.
