Căng thẳng với Triều Tiên ngày càng leo thang đang khiến các nhà đầu tư nước ngoài tại Hàn Quốc cảm thấy lo ngại, theo ghi nhận của báo New York Times (NYT).
Nhà đầu tư lo ngại
CEO General Motors (GM) Dan Akerson cho biết đang xem xét những kế hoạch dự phòng an toàn cho công nhân viên tại các nhà máy ở Hàn Quốc, nếu tình hình căng thẳng hơn GM sẽ cân nhắc dời nơi sản xuất.
Trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình CNBC, ông nói: “Nếu có điều gì xảy ra ở Triều Tiên, nó sẽ ảnh hưởng toàn bộ ngành công nghiệp xe hơi chứ không chỉ GM”. Thị trường chứng khoán Hàn Quốc lao dốc 1,64% trong phiên giao dịch cuối tuần trước (5-4) do các nhà đầu tư ồ ạt bán ra vì lo ngại căng thẳng với Bình Nhưỡng. Đồng won của Hàn Quốc cũng rớt giá so với USD.
Những tuyên bố kiểu chiến tranh là một nhân tố tác động đến thị trường chứng khoán của Hàn Quốc trong nhiều thập niên qua. Nhưng những đe dọa như vậy đã gia tăng đáng kể cả về cường độ lẫn tần số kể từ khi ông Kim Jong-un lên nắm quyền lãnh đạo đất nước vào cuối năm 2011, đặc biệt sau khi Liên hiệp quốc (LHQ) áp đặt lệnh trừng phạt chống lại Bình Nhưỡng sau vụ thử hạt nhân hồi tháng 2.
NYT cho rằng các biện pháp trừng phạt đã đâm thẳng vào “gót chân Achilles” của Bình Nhưỡng khi tập trung cấm chuyển tiền mặt và các mặt hàng xa xỉ phẩm, vốn là những “củ cà rốt” Bình Nhưỡng dùng để tăng lòng trung thành của các quan chức cấp cao.
 |
Vận chuyển hàng hóa tại khu công nghiệp Kaesong. |
Cho đến nay, Bình Nhưỡng tuyên bố bán đảo Triều Tiên đã “trở lại tình trạng chiến tranh” và cho biết sẽ “tấn công hạt nhân phủ đầu” vào Hoa Kỳ và các đồng minh, đồng thời cho biết sẽ không bao giờ đàm phán giải giáp hạt nhân mà chỉ mở rộng hạt nhân.
Phản ứng của Washington và Seoul cũng khiến tình hình thay đổi. Hàn Quốc tuyên bố sẽ nhắm đến các mục tiêu lãnh đạo quân sự của miền Bắc nếu bị khiêu khích, đồng thời sửa đổi quy định để giúp quân đội phản ứng nhanh chóng, mạnh mẽ hơn. Trong khi đó, Hoa Kỳ điều cả máy bay ném bom hạt nhân đến bán đảo Triều Tiên. “Diễn biến gần đây khiến bán đảo Triều Tiên không được chú ý bởi điệu nhảy Gangnam, mà bởi vũ khí hạt nhân và máy bay ném bom tàng hình” - theo John Delury, thuộc Đại học Yonsei ở Seoul.
“Thị trường ghét rủi ro, thậm chí khi biết rõ đó không phải rủi ro trong thực tiễn. Điều này là một thách thức lớn cho Tổng thống Park, người vừa đắc cử với cam kết giữ kinh tế Hàn Quốc tăng trưởng và cải thiện quan hệ với miền Bắc”.
Các quan chức Chính phủ Hàn Quốc khẳng định những căng thẳng quân sự với Triều Tiên cho đến nay chỉ tác động hạn chế đến thị trường. Tuy nhiên, căng thẳng diễn ra trong bối cảnh ngành xuất khẩu Hàn Quốc chịu tác động mạnh do những chính sách phá giá đồng yen của Nhật Bản, khiến nền kinh tế thêm khó khăn. Hàng triệu người Hàn Quốc đang sống trong tầm bắn tên lửa của Triều Tiên, từ Seoul đến biên giới với miền Bắc.
Tuy nhiên, cuộc sống thường ngày của người Hàn Quốc cho đến nay vẫn ít có dấu hiệu bị xáo trộn. Dù vậy, người Hàn Quốc khá nhạy cảm với động thái của các nhà đầu tư nước ngoài. Trong một cuộc khủng hoảng hạt nhân với miền Bắc vào năm 1994, một đoạn video chứa đe dọa biến Seoul thành một “biển lửa” của Bình Nhưỡng đã bị rò rị ra báo chí, nhưng thị trường vẫn không có phản ứng đáng kể. Vậy mà cuối năm đó, khi Hoa Kỳ lên kế hoạch sơ tán người Hoa Kỳ khỏi Seoul trước khi lên kế hoạch tấn công các cơ sở hạt nhân của miền Bắc, người Hàn Quốc đã đổ xô đến các siêu thị để mua hàng tích trữ, thị trường chứng khoán bị nhấn chìm.
Chiến tranh kinh tế hay đe dọa?
Một thử thách quan trọng là liệu Triều Tiên có đóng cửa khu công nghiệp chung ở thị trấn Kaesong thuộc lãnh thổ miền Bắc hay không. Khu phức hợp là nơi các ông chủ miền Nam có thể tận dụng lao động giá rẻ của miền Bắc, trong khi là nguồn ngoại tệ chính của Bình Nhưỡng và là biểu tượng lớn nhất về sự hợp tác giữa 2 miền. Từ trước đến nay, các quan chức Seoul thường đưa khu công nghiệp này ra để khẳng định với các nhà đầu tư nước ngoài rằng Bình Nhưỡng chỉ mạnh miệng chứ không mạnh tay.
Trong báo cáo “Global Political Insights” công bố cuối tuần trước, Citi Research cho rằng “miệng hố chiến tranh của Triều Tiên sẽ không tác động đến các nền tảng kinh tế của Hàn Quốc”. Trong một báo cáo đầu tuần trước, Thomas J. Byrne và Steffen Dyck của công ty đánh giá tín nhiệm Moody’s Investors Service đã bày tỏ quan điểm tương tự, nhưng 2 ông đề cập đến nguy cơ cao của “chủ nghĩa phiêu lưu quân sự” hoặc tính toán sai lầm của một “Kim Jong-un còn ở độ tuổi 30”. Lee Beom-ho, một nhà phân tích của Shinhan Investment Corp., cho biết: “Thường thị trường có khuynh hướng phớt lờ chính sách bên miệng hố chiến tranh của Triều Tiên, nhưng lần này những mục tiêu đe dọa của Triều Tiên đã mở rộng, như kế hoạch tấn công Hoa Kỳ và đồng minh, khiến cộng đồng quốc tế nhạy cảm hơn. Cùng lúc, có nghi ngờ về những nước có khả năng ngăn chặn Triều Tiên, đặc biệt là Trung Quốc”.
Các quan chức và giới phân tích ở Hàn Quốc tin rằng Bình Nhưỡng đã không còn khả năng tấn công miền Nam mà không bị thất bại ê chề, nên có thể họ sẽ chuyển sang các dạng chiến tranh khác như chiến tranh mạng hoặc chiến tranh chính trị, phá hoại kinh tế. Dù người Hàn Quốc đã quá quen thuộc với những đe dọa của miền Bắc từ hàng thập niên qua, nhưng họ tin rằng một khi căng thẳng với Triều Tiên leo thang, nền kinh tế Hàn Quốc sẽ thiệt hại nặng hơn miền Bắc do mức độ toàn cầu hóa cao hơn gấp nhiều lần. “Triều Tiên đang sử dụng chiến thuật cực đoan hóa trong công tác tuyên truyền để làm hỏng đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Hàn Quốc” - theo Tom Coyner, một thành viên của Phòng Thương mại Hoa Kỳ ở Hàn Quốc. “Về mặt này, họ đang chiến thắng trong cuộc chiến tranh tâm lý, trước tiên là gây tổn hại cho sức mạnh kinh tế của Hàn Quốc”.
(Theo NYT)
